Bezelye, literatürde pisum sativum adıyla anılıyor. Kökeni; Doğu Akdeniz, İran, Kafkasya, Afganistan ve Tibet’e uzanan bölgede olduğu tahmin edilen bezelye bitkisi, baklagiller arasında sınıflandırılıyor. Diğer baklagillerde olduğu gibi bezelyede de, mısır yetiştiriciliği arpa ve buğday yetiştiriciliği ile aynı zamanda kültürel yetiştiriciliğe başlandığı düşünülüyor.
Bezelye Yetiştiriciliği için Uygun İklim ve Toprak Özellikleri Nelerdir?
Ankara Üniversitesi kaynaklarına göre, bezelye yetiştiriciliği bugün ılıman iklim kuşağındaki uygun bölgelerde, tüm kuşak boyunca yapılıyor. Bezelyenin çimlenmesi için 2-4 derece minimum sıcaklık aranıyor. Çimlenme ve çiçeklenme arasında günlük ortalama sıcaklığın 15-18 derece olması, çiçeklenmeden olgunluğa geçişte ise 18-21 derece arasında bulunması uygun görülüyor. 12- 20 hafta boyunca toplam sıcaklığın 1660-2800 derece kadar olması bekleniyor. Bezelyeler, gelişmenin ilk devrelerinde -5 dereceye kadar soğuğa dayanabiliyor. 30 derece üzerindeki sıcaklıklar ise verimi büyük ölçüde azaltıyor. Yetişme süresi boyunca düzenli ve yeterli miktarda su isteyen bezelyenin kuraklığa dayanıklı olmadığının altı çiziliyor. Buna bağlı olarak yıllık yağış miktarı 800 ile 1000 mm olan yerlerde daha iyi verim alınıyor.
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Bezelye yetiştiriciliği hafif kumlu-tınlı topraktan ağır killi toprağa kadar farklı toprak tiplerinde yapılabiliyor. Serin olan, nemli, iyi derecede drene edilmiş, orta ağırlıktaki topraklarda bezelyenin daha iyi yetiştiği biliniyor. Toprak pH düzeyinin 6.5 ile 7.2 arasında olması gerekiyor. Küçük taneli kuru bezelyeler daha az seçiciyken iri taneli bezelyelerin daha çok toprak seçtiğine dikkat çekiliyor.
Bezelye Yetiştiriciliğinde Ekim Şekli ve Ekim Aralıkları Nasıl Olmalıdır?
Toprak işleme bezelye üretiminde önemli verim kaynağı oluyor. Tahıllardan sonra ekim yapıldığında, sapların dikkatle sökülmesi ve ortalama 10-15 cm derinlikte sonbahar işlemesi yapılması öneriliyor. Sonraki işlemelerde ilkine göre daha yüzlek işlemeler yapılarak toprak hazırlanıyor. İyi hazırlanmış, drene edilmiş toprak ilkbaharda erken ekime olanak sağlıyor. Bezelye yetiştiriciliği ılıman iklimdeki bölgelerde ekim, kasım ve aralık aylarında kışlık olarak ekiliyor. Yazlık ekim için ise kış sonu ve erken ilkbaharda (şubat-mart aylarında) ekim yapılması tercih ediliyor. Ekim için günlük ortalama sıcaklığın 3.5-9 derece arasında olması gerekiyor.
Serpme ya da mibzerle yapılacak ekim için en az 20-30 cm sıra arası, 8-10 cm sıra üzeri mesafe bırakılıyor. Kısa boylu ve dik büyüyen türler için bu aralık yeterli olurken yatık ve sarılıcı formdaki bezelyeler için daha geniş aralıklar bırakılıyor. Dekara genellikle 10-12 kilogram tohumluk atılıyor. Ayrıca ekim derinliğinin 5 ile 7.5 cm arasında olması ideal görülüyor. Ağır topraklarda derinliğin azaltılması, hafif topraklarda artırılması öneriliyor.
Bezelye Yetiştiriciliğinde Sulama ve Gübreleme Nasıl Yapılır?
Sonbaharda yapılan bezelye yetiştiriciliği için gelişme dönemi genellikle yağışlı zamana denk geldiği için sulamaya ihtiyaç duyulmayabiliyor. İlkbahar yetiştiriciliğinde ise düzenli sulama şart görülüyor. Çiçeklenmeden önceki dönemde, meyve tutumundan sonraki zamanlarda olmak üzere en az iki defa sulama yapabilirsiniz. Çok nadir durumlarda, eğer çok kuraklık varsa, üçüncü bir sulamaya ihtiyaç duyabilirsiniz. Karık usulü veya yağmurlama sulama, bezelye için verimli sulama yöntemleri arasında gösteriliyor.
Samsun Tarım İl Müdürlüğü’nün Bezelye Yetiştiriciliği broşürüne göre, bezelye genellikle ekim nöbeti ile yetiştiriliyor ve çoğunlukla kendinden önce ekilen ekinlere verilen gübre, bezelye için yeterli oluyor. Uzmanlar bezelyeye çiftlik gübresi vermeyi önermiyor. Vejetatif kısımlarda aşırı gelişme sağlayan çiftlik gübresinin dane ve bakla verimini azaltabileceği konusunda uyarılar yapılıyor. Eğer toprağı zenginleştirmek için ahır gübresi verilecekse bunu bezelye öncesinde yetiştirilen çapa bitkilerine vermelisiniz. Potasyum ve fosfor eksikliğine karşı oldukça hassas olan bezelyeyi yetiştirmeden önce toprak analizi yaptırarak bu eksiklikleri gübre çeşitleri aracılığıyla telafi edebilirsiniz. Gübrelemeyi ekim öncesi, toprak işleme sırasında yapmalısınız. Toprak yapısına bağlı olarak dekara 3-4 kg azot, 8-10 kg fosfor, 20 kg potasyum verebilirsiniz. Gübreleme için potasyum sülfat (%48-50) veya DAP gübresi (18-46) kullanabilirsiniz. Hafif bünyeli topraklarda ve elle hasatta gübre miktarını artırabilirsiniz.
Serada Bezelye Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Serada bezelye yetiştiriciliğinde hasat genellikle ekimden 70 gün sonra oluyor. Sera yetiştiriciliği yapacak çiftçilerimizin daha erken hasat yapması bekleniyor. Açık yetiştiricilikte, ilkbaharda ekilen bezelyelerin 12-16 hafta sonra, sonbahar ekinlerinin ise 32 hafta sonra hasat edilmesi bekleniyor.
Çiy sorunu yaşamamak adına seranın neminin kontrol altında tutulması, sık sık ortamın havalandırılması gerekiyor. Bu küçük ayrıntının dışında açık ve sera yetiştiriciliği arasında önemli bir fark görülmüyor. Seraya hem ıslatılmış hem de kuru bezelye tohumları ekilerek filizlenme bekleniyor. Sıra arasının 25cm kadar olması yeterli görülüyor. 3 cm kadar derinlik uygun oluyor. Sulamanın ardından bezelyelerin yetiştiği görülebiliyor.
Bezelye Hastalık ve Zararlılarıyla Nasıl Mücadele Edilir?
Bezelye yetiştiriciliğinde en çok kök çürüklüğü, solgunluk, mildiyö, antraknoz ve külleme hastalığı sorun oluyor. Ayrıca kırmızı örümcek, burukuslar ve yaprak biti ise en önemli zararlılar arasında sayılıyor.
Bezelye hastalık ve zararlılarıyla mücadelede şu yöntemler kullanılıyor:
- Bulaşık olmayan kaliteli ve sertifikalı tohum kullanımı hastalıkların önüne geçebiliyor.
- Sık ekimden kaçınılması öneriliyor.
- Aşırı sulama özellikle fungal hastalıklara davetiye çıkartıyor.
- Konukçu bitkilerin ekilmemesi ve yabancı otların temizlenmesi önem taşıyor.
- Ekim öncesinde tarlanın tüm kalıntılardan arındırılması ve iyice işlenmesi tavsiye ediliyor.
- Ekimde önce koruyucu olarak ilaçlama yapılabiliyor. Daha önce görülmüş bir hastalık varsa, ona özel ilaç seçimiyle tarla arındırılıyor.
- Eğer hastalık geçmişi yoksa, çevrede ilk hastalık görünmeye başlandığında ilaçlamaya da başlamak gerekiyor.
- Bakanlık tarafından ruhsatlandırılmış bitki koruma ürünlerinin, tavsiye edilen oranlarda kullanımı etkin mücadele sağlıyor.
- Tohum ilaçlamasında, ilacın tohumu kaplamasına, yeşil aksam ilaçlamasında ise bitkinin her yerinin özenle ilaca temas etmesine dikkat ediliyor. Fungisitler ve insektisitler ile hastalık ve zararlılara karşı ilaçlama gerçekleştiriliyor.
- Gereksiz ve aşırı gübre kullanımından kaçınmak önem taşıyor.
- Dayanıklı çeşitlerin seçimi hastalıkların önlenmesinde önemli rol oynuyor.
- Kültürün erken ekimi, bruchus gibi zararlı böceklerle mücadeleye yardımcı oluyor.
Siz de bezelye yetiştiriciliği yaparken gerekli tarım ürünlerini Tarfin Mobil’de kolay başvuru adımları ile alabilirsiniz. Türkiye’nin dört bir yanındaki 500’ü aşkın Tarfin yetkili satış noktalarından destek alabilir, 1000’lerce mutlu Tarfin çiftçisinden biri olabilirsiniz.
