Üzümsü meyveler arasında kategorize edilen çilek, taze olarak tüketilebildiği gibi işlenerek de sofralarda yer ediniyor. Marmelat, reçel, pasta süsü, şekerleme, aromatik meyve olarak karşımıza çıkan çilek yetiştiriciliği, otsu yapısıyla dikkat çekiyor. Yüzeysel kök yapısına sahip olmasıyla diğer meyvelerden ayrılıyor.
Peki çilek yetiştiriciliği nasıl yapılır? Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Çilek Tarımı adlı makalesine göre, iyi drene edilen, süzek topraklarda kökler, 60-70 cm derinliğe kadar ulaşabiliyor. Ağır topraklar söz konusu olduğunda ise köklerin yatay büyüdüğü gözleniyor. Çok kısalmış bir kök gövde ve yine kısa taç kısmıyla ayırt edilen çilek bitkisi, spiral yapraklar bulunduruyor. 2 / 5 düzenindeki yapraklar, ortalama 2-3 hafta içinde tam büyüklüğüne erişiyor. Her yaprak 1-3 ay arasında ömür sunuyor. Tomurcuklardan gelişen kollarla büyümeye devam eden bitki, salkım şeklindeki çiçekleriyle tanınıyor.
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Başlıca çilek çeşitleri arasında şu alternatifler dikkat çekiyor: Aliso, tioga, pocahontas, Yalova 9, Yalova 15, Yalova 104, Balcalı 1, Balcalı 2, Balcalı 3, Balcalı 4, Douglas, Dana, Brio, 216, Pajaro, Chandler, Selva, Red Chief, Hoeoye ve Lester.
Çilek Yetiştiriciliği İçin Uygun Şartlar Nelerdir?
Çilek bitkisinin büyüme süreci gün uzunluğuna bağlı olarak değişiyor. Kısa günlerde çiçek gözleri, uzun günlerde kolları gelişen çilek yetiştiriciliğinin verimi, ekildiği yere ve zamana göre değişiklik gösteriyor. Bu nedenle bir bölgede yüksek verim veren çileğin başka bir bölgede verimsiz olabileceği, bölgelere göre yetiştirilecek türün seçilmesi tavsiye ediliyor. Ekin kalitesini belirleyen bir diğer etken ise soğuklama oluyor. Çilekler 400-500 saat soğuklamaya ihtiyaç duyuyor.
Çileğin çok sıcaklarda yetişebildiği zannedilse de, bitkilerin -10 dereceye kadar soğuk koşullarda yetiştirilebildiğinin altı çiziliyor. Çok soğuk bölgelerde bitki, kuru otlarla örtülerek soğuktan korunuyor.
Peki, çilek üretimi için en iyi toprak hangisi? Çilek yetiştiriciliği, süzek, kumlu, tınlı ve hafif topraklarda çok daha verimli yapılıyor. Kireci fazla topraklar ise meyveye uygun bulunmuyor. Toprağın pH derecesinin 7.0 ile 7.5 arasında olması öneriliyor.
Çilek Ne Zaman Ekilir? Nasıl Dikilir?
Topraklardaki mantar kaynaklı sorunlara karşı oldukça duyarlı olan çileklerin, nematod yönünden temiz alanlarda yetiştirilmesi tavsiye ediliyor. Uzmanlar, çilek ekiminden önce toprağa arpa, buğday gibi tahılların ekilmiş olmasının çilek tarımını daha sorunsuz kıldığı konusunda birleşiyor. Tahıl tarımından sonra çilek üretimi ekilecek toprakların ilaçlarla fümige edilmiş olması önem arz ediyor. Toprak derin bir şekilde işlendikten sonra dekar başına 3-4 ton çiftlik gübresi atılarak ekime hazırlanıyor. Ayrıca dekar başına 30-35 kilo kompoze gübre veriliyor. Geniş ve büyük araziler karık pulluğu ile, küçük araziler ise elle işleniyor. 60-70 cm genişliğinde, 20-30 cm yüksekliğinde masuralar sayesinde toprak dikime hazır oluyor.
Peki çilek ne zaman ekilir, çilek ne zaman dikilir? Çilek dikimi, toplam 4 dikim zamanı bulunan meyve, ilkbaharda, yazın, kışın veya sonbaharda dikilebiliyor. Fidelerin serin ve nemli havalarda dikilmesi önem taşıyor. Açılan çukurlara tam kök boğazı seviyesinde dikilecek fidelere dikimden önce 2-3 yaprak kalacak şekilde taç tuvaleti yapılıyor. Bu sayede çilek dikimi sırasında bitkinin tutma oranı artıyor. Çilek dikimi tamamlandıktan sonra cansuyu veriliyor. Yaz dikiminde 12 gün boyunca günde 3 kez sulama yapılıyor. Dikimden ortalama 6-8 gün sonra açan çiçeklerin koparılmaması tavsiye ediliyor.
Ankara Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün Çilek Yetiştiriciliği yayınına göre, dikim sırasında köklerin bükülmemesine dikkat edilmesi gerekiyor. Derin ve yüzlek dikimden kaçınılması öneriliyor.
Çilek Nerede Yetişir?
Çileğin bazı türleri tüm bölgelerimizde yetiştirilebiliyor. Ancak tat kalitesi yüksek, verimliliği iyi, yetiştirme için en uygun bölgenin Akdeniz Bölgesi olduğu biliniyor. Akdeniz Bölgesini, Ege ve Marmara bölgeleri takip ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Çilek Yetiştiriciliği broşürüne göre, örtü altı yetiştiricilikte de başı Akdeniz Bölgesi çekiyor. Erkenci yetiştiricilikte önemli bir yer sahibi olan bölgede, kasım, aralık ve ocak aylarında ürün elde edilebiliyor. Erkencilik sayesinde çilekler yüksek fiyatlardan satılabiliyor. Serada çilek yetiştiriciliğinde ısıtmalı, ısıtmasız, cam ve plastik seralarda, yüksek ve alçak tüneller aracılığıyla üretim gerçekleştiriliyor. Erken dönemde çiçek açan çileklerin dona uğramaması, örtü altı yetiştiricilikte en çok dikkat edilmesi gereken noktayı oluşturuyor. Bunun için serada yağmurlama ve ısıtma kurulumu gerçekleştiriliyor. Sera içinde ikinci bir tünel kurmak da tercih edilebiliyor.
Açıkta yapılan yetiştiricilikte ilkbahar geç donları, Akdeniz bölgesinde sorun olabiliyor. Gerekli tedbirler alınarak tüm bölgelerde yetiştirilebilen çileğin hasadı, bölgelere göre değişiklik gösteriyor. İlk ürünler Akdeniz’de mart ortasından itibaren alınırken diğer bölgelerde hasat mayıs ve haziran aylarında gerçekleştirilebiliyor. Ayrıca, açık yetiştiriciliğin veriminin, örtü altından daha düşük olduğunun altı çiziliyor.
Çilek Bitkisi Bakımı Nasıl Yapılır?
Çilek yetiştiriciliğinde gereken çilek bakım işlemleri şöyle sıralanıyor:
- Malçlama: Malçlama, yabancı otların çıkmaması, erkenci ve yüksek kaliteli ürün elde etmek için kullanılıyor. Masuralar siyah plastik ile örtülüyor. Bu örtme işlemi yaz dikimlerinde dikim sonrası, kış dikimlerinde ise dikim öncesi gerçekleştiriliyor.
- Sulama: Çilek üretiminde çilek nasıl sulanır merak ediyorsanız, çileğin suya karşı hassas bir ekin olduğunu aklınızda tutmalısınız. Aşırı sulama mantara neden oluyor ve kloroz ortaya çıkabiliyor. Karık, yağmurlama ve damla sulama yöntemleri kullanılarak çileğin su ihtiyacı karşılanıyor.
- Gübreleme: Gübreleme toprak analizine göre yapılıyor. Yapraktan veya topraktan gübre uygulanabiliyor. Topraktan gübreleme yapılacaksa, damla sulamayla beraber gübre veriliyor. Gübre kaybını azaltan bu yöntemin bitkiye etkisi de daha yüksek oluyor. Çilek bakımı, ticari birçok bitki gibi azotlu gübreye ihtiyaç duyuyor. Dikimden 1 ay kadar sonra azot desteğine başlanabiliyor ve hasat sonuna kadar uygulama sürüyor. Soğuk bölgelerde kışın ara ara gübre veriliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Çilek Yetiştiriciliği broşürüne göre, dekara yaklaşık 25-30 kilogram saf azot düşecek şekilde azotlu gübreler kullanılıyor. Bu oran, aylara bölünerek veriliyor. Damla sulama yapılıyorsa, bu gübre haftalara da bölünebiliyor. Kış soğuklarına dayanıklılık artırılmak istendiğinde K içerikleri kullanılıyor. Toprakta fazla kireç yoksa meyvelerin yumuşamaması için Ca desteği tercih ediliyor. Kireç yönünden zengin topraklarda ise pH kontrolü önem taşıyor. pH 7-7.5 oranını geçtiğinde kloroz görülebileceği konusunda çiftçilerimiz uyarılıyor. Bunu önlemek amacıyla Fe şelatlı gübrelerin kullanımı öneriliyor.
- Bakım için çileklerin kollarının temizlenmesi tavsiye ediliyor. Kollar kesildiğinde verimin düştüğü belirtiliyor. Bu nedenle kolların görülür görünmez temizlenmesi önem taşıyor.
- Çilek hastalık ve zararlılarıyla mücadele hem kök, meyve hem de yaprakta gerçekleştiriliyor. Kök sorunlarına karşı toprak fümigasyonu veya sterilizasyon şart görülüyor. Meyve çürükleri olmaması için sistematik pestisit kullanımı yapılabiliyor, ilaç atılıyor. Çürüklüğün fazla görüldüğü alanlarda, örtü altı yetiştirmecilikte havalandırma önem kazanıyor. Yaz aylarındaki dikimlerde, bitkilerin sıra arası ve sıra üzeri mesafeleri geniş tutuluyor. Böylece bulaş en aza indiriliyor. Çilek bakımı sırasında çileğe en çok hasar veren böcekler arasında, kırmızı örümcek, yaprak bitleri, dana burnu böceği, kadı lokması sayılıyor.
Çilek yetiştiriciliği yapan çiftçilerimiz gübreleme ve ilaçlama için gerekli ürünleri Tarfin Mobil aracılığıyla, en avantajlı fiyatlarla satın alabiliyor. Türkiye çapındaki 500’ü aşkın satış noktasıyla çiftçilerimize ekonomik alışveriş imkanı tanıyan Tarfin, ister peşin ister vadeli veya hasatta ödeme imkanlarıyla toprak emekçilerine derin bir nefes aldırıyor. Siz de Tarfin ile tanışabilir, toprağımızın bereketini artırabilirsiniz.
