Fungusit/fungisit kelimesi, tarım alanında sıklıkla karşımıza çıkıyor. Adını Latince’den alan, literatürde Fungudice olarak anılan fungisitler, mantar anlamındaki fungus kelimesi ile öldürme anlamındaki caedo kelimelerinin birleşmesinden oluşuyor. Mantar öldürücü anlamına gelen fungisitler, mantar ilacı olarak tanımlanabiliyor. Antimikotik olarak sınıflandırılan ilaçlar, mantar sporlarında, enfeksiyonlarda, mantar yayılımında etkinlik gösteriyor. Toksik maddelerden olan ilaçlar, doğal ve sentetik alternatifler bulunduruyor. Hem tarımsal üretimde hem de süs bitkisi yetiştiriciliğinde fungisit uygulamalarına başvurularak; mantar sorununun, fungal hastalıkların üstesinden gelinebiliyor.
Fungal hastalıklar, bitkilerde %100’e varan verim kaybına yol açabiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Bitki Hastalıkları adlı yayınına göre, fungal kaynaklı hastalıkların mücadelesinde kültürel ve kimyasal önlemlerden yararlanılıyor. Farklı bitkilerde görülen fungal hastalıkların üstesinden gelmek için:
- Enfeksiyon kaynaklarının azaltılması, dökülen yaprakların, meyvelerin imha edilmesi önem taşıyor.
- Budama ile hava sirkülasyonu ve güneşlenme sağlanıyor.
- Hastalıklı fidelerin yerine sağlıklı alternatifler seçiliyor.
- Aşırı azotlu gübre kullanımından kaçınılıyor.
- Bazı ekinlerde malçlama ve damla sulama fungal enfeksiyonların yayılmasının önlenmesine destek veriyor.
- Sık ekimden kaçınmak tedbirler arasında yer alıyor.
- Bulaşık ekipmanların sağlıklı alanlarda kullanım öncesi iyice temizlenmesi gerekiyor.
Ayrıca kimyasal mücadele yoluyla kültürel ve fiziksel önlemlerin tamamlanması önem taşıyor.
Fungisit Ne İşe Yarar?
Fungusitler basit bir formülle işliyor, mantarların hücresel işleyişlerini bozmak, onların temel görevini oluşturuyor. Patojenik veya parazitik mantarları öldüren fungisitler, spesifik enzimlerle bağlanarak mantarların metabolik yollarını kapatıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kimyasal mücadele üzerine yayımladığı geniş kapsamlı kitapçığa göre, fungisitler hücre duvarı geçirgenliğini bozuyor. Böylece mitokondriyal fonksiyonlara, solunum, protein ve enzim sentezi süreçlerine etki ederek bloke yapabiliyor. Bunun sonucunda, mantar sporları çimlenemiyor veya çim tüplerinin uzaması engellenerek enfeksiyon oluşturmalarına mani olunuyor. Bazı fungisitlerin, ekinlerin dokularına nüfuz edebildiği de biliyor. Ekin içinde taşınan bu türler, doku içindeki fungus gelişimini de baskılayarak belirtilerin oluşmasını engelliyor.
Diğer pestisit türlerinde de olduğu gibi, bazı fungisitlerin de mantarlarda direnç oluşturabildiği not düşülüyor. Fungisitlerin bilinçli, düzenli ve yeterli miktarda kullanımı, bu nedenle oldukça önemli görülüyor.
- Fungisitler, mantarların neden olduğu verim kaybını engellemek için kullanılıyor.
- Kaliteli hasat elde etmek için tercih ediliyor.
- Mantarların neden olduğu hastalıkların, enfeksiyonların önlenmesi fungisit kullanımına neden oluşturuyor.
- Mantar kaynaklı bitki hastalıklarının tedavisinde fungisit kullanımına rastlanıyor.
- İlaç endüstrisinde fungisit kimyasallardan yararlanılıyor.
Fungisitlerin Sınıflandırılması
Ankara Üniversitesi’nin Bitki Hastalıklarında Mücadelede Hijyen ve Terapi notlarına göre, fungisitler, temelde etki şekline göre üç kategoride inceleniyor. Koruyucu, sistemik ve yarı sistemik fungisitler bulunuyor.
- Koruyucu olan fungisitler, mantar enfeksiyonu yayılmadan önce, koruma amaçlı uygulanıyor. Yalnızca koruyucu etki sunan ürünler, oluşabilecek herhangi bir salgının önüne geçmeye yardım ediyor. Ekinlerin yüzeylerine püskürtülen ilaçlar, mantarların varlığını sona erdirerek olası zarar ihtimalini ortadan kaldırıyor. Koruyucu fungisitler arasında bordo bulamacı gibi bakırlı bileşikler, organik ve inorganik kükürtlü bileşikler, azotlu bileşikler sayılabiliyor. Koruyucu fungusitlerin enfeksiyon öncesi uygulanması gerekiyor, hastalık için koşullar uygun olduğunda, yeni dokular oluştuğunda ilaçlama tekrarlanıyor.
- Sistemik fungisitler, ekinlerce taşınıyor. Xylem iletim demetlerinde transpirasyon yoluyla iletiliyor. Farklı kimyasal yapıda olan birçok sistemik fungisitler bulunuyor. Sistemik fungisitler, ekin sistemindeki hareket yeteneğine göre dört gruba ayrılıyor:
- Lokal sistemik fungisitler: Yaprak içinde kısa mesafeye dağılabilenler bu ismi alıyor.
- Translaminar fungisitler: Bitki içinde kısıtlı harekete sahip olan bu fungisitler, yaprağın bir yüzünden diğer yüzüne ulaşabiliyor.
- Ksilem hareketli fungisitler: Ksilem dokuları aracılığıyla su dokulara taşınırken dış kısımlara doğru hareket eden fungisitler bu adı alıyor. Yukarı hareket etme konusunda kabiliyetli olan türleri işaret ediyor.
- Amphimobile (iki yönlü) fungisitler: Hem yukarı hem de floemden ile aşağı doğru hareket edebilen fungisitler iki yönlü adını alıyor.
- Mezo sistemik olarak da tanınan yarı sistemik fungusitler.
Ekinde, daha önce yerleşmiş etmeni bile öldürebilen fungisitler ise tedavi edici olarak tanıtılıyor. Curative veya eradikant olarak tanınan bu fungisit türleri, genellikle sistemik olarak kategorize ediliyor ancak koruyucu olanların da bir bölümü bu sınıflandırmada yer alabiliyor.
Külleme, mildiyö, karaleke, pas, botrytis, monilya, taphrina, sclerotinia, yaprak lekeleri, colletotrichum, alternaria, stigmina, halkalı leke, bakteriyel yanıklıklar, köşeli yaprak lekesi, sürme, rastık, çökerten hastalıkları, meyvedeki depo çürüklükleri ve bakteriyel ur gibi sorunlarda fungisit kullanımları tercih ediliyor. Kullanım yerlerine göre fungisitler beş ana kategoride inceleniyor.
- Yaprak veya yeşil aksam ilaçları
- Tohum ilaçları
- Toprak ilaçları
- Ağaç yaralarına ve gövdelerine uygulanan
- ilaçlar
- Hasat sonu (depo) ilaçları
İdeal Bir Fungisit Nasıl Olmalıdır?
Fungisit seçerken ilaçların ideal görülen özelliklere sahip olması çiftçiler için güvenlik ipuçları arasında yer alıyor. İdeal bir fungisitin şu özelliklere sahip olması bekleniyor:
- Ekinlere zarar vermemesi, fitotoksisiteye sebep olmaması gerekiyor.
- Uzun süre ve verimli kullanım sunması ekonomik önem taşıyor.
- Seyreltme işlemi sırasında stabilite vadetmesi çiftçilerimize avantaj oluşturuyor.
- Diğer canlılar, uygulayıcılar ve hayvanlar için yüksek toksik özellik göstermemesi önemseniyor.
- Geniş spektrumda etki göstermesi fayda sağlıyor.
- Kullanılan diğer zirai ilaç ve gübrelerle uyumlu olması oluşabilecek istenmeyen sorunların önüne geçiyor.
- Uygun fiyatlı olması çiftçilerimizin seçim nedenleri arasında bulunuyor.
- Kolay taşınabilir, depolanabilir ve uygulanabilir olması gerekiyor.
Fungisit Mantar İlacı Nasıl Kullanılır?
Fungusitlerin toz ve sıvı formlarda çeşitlerine rastlayabilirsiniz. Fungisitler genellikle sıvılaştırılarak veya direkt sıvı halde, püskürtücüler vasıtasıyla ekinlere veriliyor. Fungisit ile ilaçlama, hastalığın şiddetine, iklim koşullarına, ekin cinsine, toprağa uygun şartlarda yapılıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış ürünlerin kullanımı ile sorunlar azaltılabiliyor.
Ana uygulama çeşitleri şöyle sıralanabiliyor:
- Ekilecek tohumların, fidelerin üzerine yapılacak uygulama, patojenlerin öldürülmesini hedefliyor.
- Dikim veya ekim sırasında / sonrasında sprey ile fungisit verilebiliyor. Püskürtme ve sulama yolu ile uygulanabiliyor.
- Bitki örtüsü veya büyümekte olan ekinlerin yer üstü kısımlarına uygulama yapılabiliyor.
- Gövde enjeksiyonu yöntemiyle gövde içine fungisit verilebiliyor.
- Hasat sonrasında, daldırma veya sprey olarak ürüne uygulama yapılabiliyor.
Fungisit ile ilaçlama; rüzgarsız, serin ve yağışsız havalarda yaygın bir şekilde ekinleri kaplayacak şekilde yapılıyor. Ekine, araziye göre, el pülverizatörü, mekanik veya motorlu sırt pülverizatörü, bahçe pülverizatörü kullanılabiliyor. Kullanılacak ilaca, ekine ve diğer şartlara bağlı olarak fungisit mantar ilacının uygulama dozu ve tekniği değişiyor. Kullanılacak fungisitin markasına, içeriğine, etken maddesine göre, önerilen dozun birebir verilmesi, uygulama şartlarının yerine getirilmesi önem arz ediyor.
Siz de fungus kaynaklı enfeksiyonlar, hastalıklar için ekinlerinizde fungisit kullanabilirsiniz. Fungisit gibi tarımsal ihtiyaçlarınız için Tarfin Mobil yanınızda. Tarfin ile kolaylıkla ürün alternatiflerini karşılaştırabilir, bulunduğunuz ildeki satış noktalarından siparişinizi verebilir, cazip ödeme koşullarıyla rahatlıkla alışverişinizi tamamlayabilirsiniz. Kefilsiz, ipoteksiz yeni nesil tarım alışverişlerinde, peşin veya vadeli ödeme imkanı da sizinle… Siz de Türkiye’deki binlerce Tarfim çiftçimiz arasındaki yerinizi hemen alın, avantajlardan faydalanın.
