Süt Yağ Oranını Etkileyen Faktörler

Hayvanlar, insanların et ve sütten yararlanma arzusu ile yetiştiriliyor ve hayvancılık faaliyetleri sürdürülüyor. Süt veriminden yararlanılan hayvanlar, süt inekleri tercih edilirken cinsin süt miktarı ve yağ değeri gibi özellikleri değerlendiriliyor. En yüksek verimde, en iyi kaliteyi elde etmek amaçlanıyor. Süt yağ oranını etkileyen faktörlere dikkat edildiği takdirde hayvanlar, cinslerine uygun verimi ve kaliteyi sağlayabiliyor. Ancak çeşitli hastalıklar ve dış etkenler nedeniyle yağ oranı değişebildiği için süt kalitesi de etkileniyor. Süt yağını etkileyen faktörleri sizler için araştırdık.

Yazımızda bulacağınız alt başlıklar: 

• Süt Yağını Etkileyen Faktörler: Beslenme 
• İneklerde Süt Yağı Oranı Nasıl Artırılır?
• Süt Veriminde Düşüşün Nedenleri 
• Süt Yağ Oranını Etkileyen Faktörler ve Laktasyon Dönemi 

Tarfin, doğru ve güncel bilgiler sunan yazıları ile çiftçilerimize yol gösteriyor. Bunun yanında girdi alışverişlerinizde de sizlere güvenilir yol arkadaşınız olarak eşlik ediyor. Tarfin Mobil sayesinde size en yakın Tarfin yetkili satış noktalarını görüntülemeniz mümkün. Ayrıca noktaların girdi fiyatlarını karşılaştırmak ve seçiminizi yapmak da şimdi çok kolay. Üstelik Tarfin ayrıcalıkları arasında peşin veya hasat vadeli ödeme seçenekleri de var. Dahası, herhangi bir kefil veya ipotek şartı aranmıyor. Siz de Tarfin ile tanışın, girdi ihtiyaçlarınızı ertelemeden karşılayın, toprağınızın bereketini artırın! 

Süt Yağını Etkileyen Faktörler: Beslenme 

Yapılan çalışmalar normal oranda süt yağının oluşabilmesi için hayvanların işkembesinde sindirim aşamasında meydana çıkan yağ asit oranının belirleyici olduğunu gösteriyor. Öyle ki, %65 oranında asetik asit, %20 propiyonik asit ve %15 bütirik asit olduğunda süt yağı oranı beklenen düzeye ulaşıyor. Bu oranlar önemli, çünkü süt yağının memede üretilmesi için öncelikle asetik asit adı verilen uçucu yağ asidi kullanılıyor. Az oranda bütirik aside ihtiyaç duyan vücut, doğru oranda bileşenler bulduğunda ideal yağ oranını veriyor. Beslenme ile ilgili süt yağını etkileyen faktörleri şöyle sıralayabiliriz: 

• Birçok tahıl, yağ içerikleri itibarıyla süt yağını olumsuz yönde etkileyebiliyor. Özellikle ishal yapıcı etkisi olan kepek ve melasın, konsantre yemde toplam %20 oranını geçmemesine dikkat etmelisiniz. Toplam rasyonda ise %15 tahıl oranının aşılmaması önem taşıyor.
• İdeal süt yağı oranının elde edilebilmesi için rasyonda kuru madde oranının %60’tan fazlası kaba yem olmalı. Ayrıca toplam rasyonda selüloz oranının minimum %23 olması gerekiyor. Eğer %65 oranında kaliteli bir kaba yem rasyona dahil edilirse, hayvanların cinslerinin en üst sınırında süt yağı üretebileceği not düşülüyor.

• Beslenmesinde yem kırma makineleri vasıtasıyla çok ince öğütülen konsantre yemler kullanılan inekler, daha düşük süt yağı oranı ile süt veriyor. Kaba yemler çok ince kıyılarak yedirildiğinde, hayvanların işkembesinde çok hızlı sindiriliyor. Çok hızlı geçen ve sindirimi azalan bu yemler maalesef süt yağı üzerinde olumsuz etki yapıyor. Yem karma makinesi doğru kullanılmadığında, selüloz değeri yok olacağından, makinelerin kullanım kılavuzlarının incelenmesi ve önerilen şekilde karıştırma, dağıtma işlemlerinin tamamlanması süt yağı oranının korunmasına yardımcı oluyor. Zira çok ince kaba yemler, işkembenin asitliğini düzenleyen tükürük salgısının da azalmasına neden oluyor ve yemin yararlılığı düşüyor. Çok kaba yemler ise yeterince tüketilmediği için asidoz sorununa neden oluyor. 
• Rasyonun en düşük selüloz düzeyinin %18-19 değerlerinde olması süt yağı oranının ideal seviyeye ulaşmasına katkı sağlıyor.
• Konsantre yemlerde tane mısır oranının %50’den fazla olmaması süt yağı için önemli. Toplam rasyon içinde, kuru maddede %35 sınırının aşılmaması gerekiyor. Konsantre yem kompozisyonunda yer alan turunçgil posaları ve soya işleme tesisleri ise yağın artmasına yardımcı oluyor. 
• Kolay eriyebilen karbonhidratların, rasyonda %35’ten fazla olmaması işkembenin ideal fonksiyonunun devamı için gerekli olduğunu bilmelisiniz. 
• Homojen karışan yemlerin tüketimi ve öğün sayısının yeterli oranda tutulması süt yağı oranını etkiliyor. 
• Yeme eklenen katkılar (sodyum bikarbonat gibi), tampon etkisi ile süt yağında artışa neden olabiliyor. 
• İnekler selüloz bakımından fakir olan taze kaba yemleri tükettiğinde süt veriminde artış görülürken süt yağ oranında düşüş meydana geliyor. Bu nedenle eğer inekler meraya çıkıyorsa, günde ortalama 2 kilogram kadar kuru ot takviyesi zorunlu görülüyor.
• Doymamış yağlar, süt yağında düşüşe neden oluyor. Bu nedenle rasyondaki toplam yağ miktarının %6’yı geçmemesine özen göstermelisiniz. 
• Yemdeki protein oranının %15-17 arasında olmasına dikkat etmelisiniz. Böylece süt yağı oranını artırabilirsiniz. 

İneklerde Süt Yağı Oranı Nasıl Artırılır?

Her ineğin süt yağı oranı birbirinden farklıdır. İneklerin yaşına, laktasyon dönemine, cinsine bağlı olarak beklentilerinizi belirlemeli ve süt yağını artırmaya çalışmalısınız. Örneğin montofon inek ırkından %4.04 süt yağı alabilirsiniz. Buna karşın siyah alaca ırkının ortalama süt yağı oranı ancak %3.65’i gösteriyor.

İneklerde süt yağı oranını artırmak için hayvanların konforunun iyi olduğundan emin olmalısınız. Ahırlar yeterince havalanıyor mu, barınma alanlarının kalabalıklığı hayvanlar için uygun mu mutlaka kontrol etmelisiniz. Ardından kullandığınız yemlerin selüloz oranına, kıyılma büyüklüğüne bakmalısınız. Yemlerin doğru oranlarda karıştırıldığından, büyüklüklerinin uygun olduğundan emin olmalısınız. Bunun yanında sıcaklık stresi de süt yağı ve verimini etkileyebiliyor. Ahırların ısısını kontrol ederek gerekiyorsa sıcaklığı düşürecek uygulamalara başvurmalısınız. 

Yemeklere yemek sodası gibi katkılar ekleyebilir, yağlı tohumlardan faydalanabilirsiniz. Ancak bunların geçici ve semptomu düzeltmeye yönelik çözümler olduğunu aklınızda tutarak yağın az olmasının altındaki temel nedeni bulmalı ve değiştirmelisiniz. Farklı stres kaynakları dolayısıyla hayvanların sütünde yağ azalabileceği için sürü yönetiminden mera konforuna, barınma alanlarının özelliklerine kadar birçok noktayı kontrol ederek iyileştirmeye çalışmalısınız. Asidoz sorununu önlerseniz, süt verimi ve yağı konusunda ideal oranlara kolaylıkla ulaşabileceğinizi aklınızda tutabilirsiniz. 

Süt Veriminde Düşüşün Nedenleri 

Süt yağı oranını etkileyen faktörler arasında genel verim sorunları da yer alıyor. Süt veriminde düşüşün olası nedenlerini inceleyerek sütle ilgili sorununuzun kök nedenine ulaşabilirsiniz. Aşırı veya ani verim düşüşüne neden olan sorunların başında meme hastalıkları geliyor. Ayrıca konsantre yemin alıştırmadan yedirilmesi, yağ ve karbonhidrat dengesinin sağlanamaması, konsantre yemin hayvan canlı ağırlığının yüzde 2’sini geçmesi verim üzerinde etki yaratabiliyor. Bunun yanında enfeksiyonlar, zehirli bitkilerin yenmesi, küf zehirlenmesi, ketozis, suyun yetersizliği ve sıcaklık, nem yüksekliği süt verimini azaltarak süt yağını da olumsuz etkileyebiliyor. 

Süt Yağ Oranını Etkileyen Faktörler ve Laktasyon Dönemi 

Laktasyon döneminin kısa sürmesi, süt verimi ve süt yağı problemleri yaşayan çiftçilerimizin karşılaştığı önemli sorunlardan bir diğeri oluyor. Laktasyon süresinin kısalığında meme hastalıkları ilk sırada görülüyor. Ayrıca hayvanlarda aşırı yağlanma ve kilo alımı süreyi olumsuz etkiliyor. Benzer şekilde enerji bakımından yetersiz beslenme, süt sağım makinesi çeşitlerinin doğru kullanılmaması ve sağım sırasında işleme başlamakta gecikilmesi, laktasyonu kısaltıyor. Hayvanların çok kalabalık bölmelerde ve sıcak alanlarda beklemeleri, stres ve genetik faktörler, laktasyon döneminin beklenenden kısa sürmesine neden oluyor. 

İneklerde süt yağını etkileyen faktörleri, süt verimi ve laktasyon dönemi kısalığı hakkında bilgileri sizlerle paylaştık. Bu bilgiler ışığında süt yağı ile ilgili sorunlarınızı hafifletebilirsiniz. Ancak sorun hayvanların sağlık problemlerinden de kaynaklanabileceği için mutlaka bir veteriner desteği almalısınız. Yapacağınız yem, barınma alanı ve sürü iyileştirme çalışmalarının yanı sıra, hayvanların sağlık kontrollerini ihmal etmemelisiniz.