Patates Siğil Hastalığı

Patates siğil hastalığı, Avrupa'ya ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Güney Amerika'dan getirilen hastalıklı patates yumrular aracılığıyla fark edildi. İngiltere'de 1901'de resmi olarak kayıtlara geçen hastalık, 1888'den itibaren Avrupa geneline yayılması ile tanınıyor. Patates siğil hastalığı Türkiye'de ise ilk olarak 2003 yılında Karadeniz Bölgesi'nde, ardından Orta Anadolu'da görülmüştür. Avrupa'da, Asya'da, Afrika'da, Amerika'da ve Okyanusya'da bu hastalığa rastlanmaktadır. (Kaynak) Siz de patates kanseri olarak da bilinen sorun hakkında detaylı bilgiye Tarfin aracılığıyla ulaşabilirsiniz. Tarfin, doğru bilgileri, güvenilir kaynaklarla sizlere ulaştırmaya devam ediyor. Ayrıca Tarfin Mobil ile girdi alışverişlerinde de yanınızda! Siz de Tarfin Mobil indirin, peşin veya hasat vadeli ödeme avantajları ile Türkiye’nin dört bir yanında girdi ihtiyaçlarını karşılayan Tarfin çiftçileri arasında yerinizi alın. Üstelik kefil veya ipotek gerekmiyor. Yeni nesil Tarfin avantajlarını en yakın yetkili satış noktasını ziyaret ederek öğrenebilirsiniz.

Yazımızda bulacağınız diğer başlıklar:

• Patates Siğil Hastalığı Nedir? 
• Patates Siğil Hastalığı Belirtileri Nelerdir? 
• Patates Siğil Hastalığı Nasıl Önlenir?
• Patates Siğil Hastalığı Mücadelesi Nasıl Yapılır? 
  • Patates Siğil Hastalığı Karantina Önlemleri

Patates Siğil Hastalığı Nedir? 

Patates siğil hastalığı, toprakta yaşayan ve patates bitkisinin köklerine zarar veren bir mantar hastalığıdır. Synchytrium endobioticum adı verilen hastalığın sporları toprağın içinde hareket ederek hastalıklı bitki artıklarına veya patates bitkisinin köklerine ulaşıyor. Burada bitki hücrelerine girerek içlerinde büyümeye başlıyor. Mantarın salgıladığı maddeler, bitki hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde büyümesine ve bölünmesine neden oluyor. Bu süreçte mantarın içindeki yapılar, bitki hücrelerini öldürerek onları dolduruyor. Tümörleşme olarak özetleyebileceğimiz süreçte, mantarın içindeki yapılar bölünerek yeni sporlar oluşturuyor. Yeni sporlar, toprağa karışarak hastalığın yayılmasına ve yeni bitkilere bulaşmasına devam ediyor. Hastalık, patates bitkisinin verimini düşürerek ciddi ekonomik kayıplara neden olabiliyor. Toprakta uzun süre (30 yıl kadar) canlı kalabilen mantarlar, 50 cm kadar derinlikte varlık gösterebiliyor. Tüm bu nedenlerle, mücadele için kararlı olmak ve patates siğili mücadele stratejileri oluşturmak gerekiyor. 

Patates Siğil Hastalığı Belirtileri Nelerdir? 

Tarım Bakanlığı Kaynaklarına göre, siğiller patates bitkisinin köklerinin dışında kalan kısımlarında ortaya çıkıyor. Bitki gövdesinin toprağa yakın kısımları, bitkinin gövdesinin toprağa bağlandığı yerler ve yumru ile bitkinin birleştiği noktalar, hastalığın en sık görüldüğü yerler olarak dikkat çekiyor. Bu bölgelerdeki enfekte alanlarda anormal bir şekilde büyüme meydana geliyor. Patates siğili adı verilen bu değişimler, karnabahara benzeyen bir yapıda, şekilsiz ve tomurcuklanmış bir görünüme sahip oluyor. Büyüklükleri iğne başından yumru büyüklüğüne kadar değişebiliyor. Tipik olarak, siğiller beyaz renkte ve yumuşak, pürüzlü bir yapıda görülüyor. Enfeksiyon ilerledikçe beyaz siğiller yeşile ve daha sonra çürük karnabahar görünümüne evriliyor. Şiddetli enfeksiyonlarda, patates yumrusu tamamen siğil haline gelebiliyor. Patates siğili, yumrudan hafifçe çekildiğinde kopabilen özelliği ile kolaylıkla ayırt ediliyor. 

Patates siğil hastalığı, patates yetiştiriciliği için adeta bir kabus. Zira patates verimini ciddi şekilde etkileyerek ürün kayıplarına neden oluyor. Öyle ki hastalıklı yumrular fark edilmeden depolanırsa, depoda çürüyebiliyor. Nadiren yaprak ve çiçeklerde de enfeksiyon görülebiliyor, ancak enfekte olan bitkilerin yeşil kısımlarında çoğunlukla herhangi bir değişiklik fark edilmiyor. Çok istisnai durumlarda yeşil kısımlarda canlılık kaybı fark edebilirsiniz. 

Diğer taraftan patates siğil hastalığı belirtileri bir tarlada görülürse, büyük ihtimalle tarladaki tüm ürün pazarlanamaz hale geliyor. Hastalık etkeninin toprakta uzun süre canlı kalabilmesi nedeniyle uzun bir süre arazide yeniden patates üretilemiyor. 

Yumru ve toprak örneklerinin kontrolü ile patates siğil hastalığı kolaylıkla tespit edilebiliyor. Yumru kontrolleri hasat sırasında, yetiştirme alanında zikzaklar çizilerek seçilen örneklerle yapılıyor. Birçok çiftçimiz, tarladan örnek alarak patates üretiminden önce kontrol ediyor. Örnekler 8 metre aralıkla, 20 cm derinliğe kadar alınıyor ve bir kova içinde toplanarak numune şeklinde incelemeye veriliyor. 

Peki patates siğil hastalığı nasıl önlenir? İşte sizlere yol gösterecek önlemler:

• Mutlaka temiz ve sertifikalı tohum kullanmalısınız. 
• Yumru kabuğunda patates siğili olmamasına özen göstermelisiniz. 
• Toprak sıcaklığı 10 derecenin üstünde olduğunda dikim yapmalısınız. 
• Kısa süreli rotasyondan uzak durmalısınız.
• Tohumluk yumru ve toprak ilaçlaması yapmalısınız. Ekim öncesi kontrolleri ihmal etmemelisiniz.
• Depolayacağınız yumrularda toprak kalıntısı olmamasına dikkat etmelisiniz. 
• Hastalık gübre ile taşınabiliyor. Özellikle çiftlik gübresi kullanacaksanız mutlaka güvenilir bir yerden temin etmelisiniz. 
• Patates toplama makinesi gibi gelişmiş makinelerden küçük tarla ekipmanlarına kadar tüm aletlerin bulaşık olmadığından emin olmalısınız. Ekipmanları kullanmadan önce ve kullandıktan sonra mutlaka dezenfekte etmelisiniz.
• Daha çok toprak taşınması ile bulaşan patates siğilinde, hastalıklı tarlada gezilen ayakkabıların sağlıklı tarlada kullanılması dahi hastalık sebebi oluyor. Yakın mesafelerdeki tarlalardan akan su, esen rüzgar da hastalığı arazilere getirebiliyor. 

Patates Siğil Hastalığı Mücadelesi Nasıl Yapılır? 

Patates böceği gibi birçok soruna karşı ilaç kullanımı önerilse de söz konusu patates siğil hastalığı olduğunda kimyasal mücadele tavsiye edilmiyor. Diğer bir deyişle, patates siğil hastalığı ilacı olarak etkili mücadele vadeden bir ürün malesef mevcut değil. Çiftçiler belirtiler gördüğünde, karantina önlemlerine başvurarak sorunla savaşıyor. 

Patates Siğil Hastalığı Karantina Önlemleri

Hastalığa neden olan etkenler, hayvan bağırsaklarında canlılığını sürdürebiliyor. Bu nedenle siğilli patates yenir mi sorusunun yanıtı hayır. Siğilli patatesleri hayvan yemi olarak kullanmamalısınız, eğer kullanırsanız dışkılarla beraber hastalığın tarlalarınıza yayılmasına neden olabilirsiniz. Tarlanızda patates siğili hastalığı görüldüğnde almanız gereken karantina önlemlerini şöyle sıralayabiliriz, (Ankara Üniversites kaynaklarından bilgi alınarak derlenmiştir.)

• Patates siyah siğil hastalığı bulunan tarlada yumru patates veya fide üretimi yasaklanıyor. Buna ek olarak tarlada şeker pancarı, soğan gibi toprak taşıyabilecek bitkilerin yetiştirilmesine de izin verilmiyor.
• Güvenlik kuşağı oluşturularak parsel sınırlandırılıyor. Bulaşık olan tarla çevresindeki alanda da üretime kısıtlama getiriliyor. 
• Bulaşık tarla etrafında yapılacak üretim söz konusu olduğunda prototiplere dayanıklı çeşitler tercih ediliyor.
• Siğilli patatesler tohumluk, sofralık veya yem olarak kullanılmıyor. Direkt yakılarak imha ediliyor. Bazı kaynaklarda gömülmeden önce 80 derecenin üzerindeki sıcak suda kaynatılmaları da öneriliyor. 
• Tarla çevresindeki tüm yabancı ot ve atıklar temizleniyor, imha ediliyor. 
• Çiftçilerin kullandıkları araçlar, çamaşır suyu ile detaylıca dezenfekte ediliyor. Bulaşık toprağın herhangi bir yere taşınmaması için önleyici tedbirler alınıyor.

Patates siğil hastalığı tedbirlerini almak için kesinlikle zaman kaybetmemelisiniz. Tek bir hastalıklı patates görülmesi bile tüm tarlanın bulaşık olduğunun kabulüne yetiyor ve geniş çaplı önlemler alınması gerekiyor. Detaylı bilgiyi bulunduğunuz ildeki tarım müdürlüklerinden alabilirsiniz.