Patates Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Bilimsel adı Solanum tuberosum L olan patates, ilk olarak süs bitkisi olarak kullanıldı, sonraları mutfağa terfi etti. Zaman için dünyanın en çok tüketilen kök sebzelerinden biri haline gelen patateslerin ülkemize gelişi ise yalnızca birkaç yüzyıl öncesine dayanıyor. Kafkaslar üzerinden doğu bölgelerimize, Avrupa’dan batı illerimize gelen patatesler, bugün ülkemizin dört bir yanında yetiştirilebiliyor. Patates yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgiye Tarfin Blog üzerinden ulaşabilirsiniz. Çiftçilerimizin tarımsal alışverişlerinde destekçisi olan Tarfin, peşin veya hasat vadeli ödeme imkanı sunuyor. Tarfin Mobil uygulamasını indiren ve kolaylıkla girdi fiyatlarını cihazları üzerinden karşılaştırabilen çiftçilerimiz, Tarfin yetkili satış noktaları aracılığıyla siparişlerini alarak topraklarına bereket katıyor. İhtiyaçlarınızı zaman kaybetmeden karşılamanıza yardımcı olan Tarfin ile siz de hemen tanışabilirsiniz.

Patates yetiştiriciliği yaparken ekim nöbeti uygulayarak hastalıkların azalmasını, verimin artmasını sağlayabilirsiniz. Patates yetiştiriciliği ile art arda, toprağa azot ve humus sağlayan baklagiller ve tahıllar ekerek, patateslerin daha verimli yetişmesine katkı sunabilirsiniz. 

Patates üretmek için yumrular kullanılıyor. Ancak üretim yapılacak çeşide ve verime uygun yumru tercihi oldukça önemli. Seçtiğiniz tohumluk yumruların 6 cm çapında, ortalama 50 gram olmasına özen göstermelisiniz. Sertifikalı tohumluklara yönelmeli ve dikim sırasında gözlerin uyanmış olmasına dikkat etmelisiniz. Ayrıca, üzerinde yaklaşık 1 cm yeşil filiz bulunan yumruları tercih etmeniz avantaj sağlıyor. Sulu tarım koşullarında dekara 200-250 kilogram kadar, kuru şartlarda ise 150 kilogram tohumluk kullanmak yeterli oluyor. 

Patates Dikimi Nasıl Olmalı? 

Patates yetiştirmek için dikimi ilkbaharda, toprak ısısı 8-10 derece arasında olduğunda gerçekleştirebilirsiniz. Ancak geç donların bittiğinden emin olmanız gerekiyor. Don öncesi dikim yapıldığında, patateslerin zarar görmesi mümkün. Patates yetiştiriciliği yaparken, sıra arası mesafesinin 70-75 cm, sıra üzeri aralığın 20-40 cm olmasına dikkat etmelisiniz. Yüzlek dikim sırasında 2 cm, derin dikim esnasında ise 5 cm dikim derinliğini gözetmelisiniz. 

Yüzlek dikim yaptığınızda, üzerine minimum 15 cm, derin dikimde ise 10 cm kadar toprak ekleyerek sırt yapmalısınız. Sırt yapmanın da bazı kuralları var. Örneğin, dikimin ardından sıcaklık yüksekse veya toprak kaymak bağlamışsa, çıkış tamamlandığında sırt yapmalısınız. Ayrıca, eğer dikim sonrasında sıcaklıkların yükseleceğini biliyorsanız, hatta kuraklık geldiğinden haberdarsanız dikimin hemen ardından sırt yapmayı tercih edebilirsiniz. 

Patates dikimi el ile yapılıyor. Tohumluk yumrular, karık pulluğu ile açılarak karık diplerine yerleştiriliyor. Karık pulluğunun sırtlarından geçirilerek karıkların kapatılması ile dikim tamamlanıyor. Çıkışın ardından, patatesler uygun büyüklüğe ulaştığında aynı karık pulluğuyla, boğaz doldurma ve yabancı ot kontrolü gerçekleştiriliyor. 

Patates Yetiştiriciliğinde Toprak Hazırlığı Nasıl Olmalı? 

Patates yetiştiriciliğinin yapılması için öncelikle toprağın hazırlanması gerekiyor. Toprağın yapısına ve patatesten önce yetiştirilen bitkiye göre toprağı hazırlama süreci değişiklik gösteriyor. Eğer patateslerin hızlı çıkmasını, köklerinin kuvvetli gelişmesini, yumruların büyümesini arzu ediyorsanız toprak hazırlığından itibaren patates yetiştiriciliğinin her aşamasına özen göstermelisiniz. 

Patates ekeceğiniz toprak eğer ağır killi ise sonbahar mevsiminde 20-25 cm kadar derinlikle sürüm yapmalısınız. İlkbaharda ise diskaro ve tırmık ile arazi hazırlığına devam edebilirsiniz. Eğer hafif kumlu topraklarda patates yetiştirecekseniz, yüzlek sürümü tercih edebilirsiniz. Ayrıca hafif kumlu toprakta sadece tırmık çekerek tohum yatağı hazırlamak, yeterli oluyor. 

Patates Yetiştiriciliğinde Bakım Nasıl Yapılır? 

Oldukça fazla bakım gerektiren patatesin çıkışından önce, dişleri yatırılmış tırmık çekmek gerekiyor. Böylelikle hem toprakta kaymak oluşumu varsa açılmış hem de yabancı ot kontrolü sağlanmış oluyor. Ancak bakım bununla sınırlı değil. Patatesler 3-4 yapraklı olduğunda yüzlek bir şekilde çapalamalısınız. Toprağı kabartmalı, yabancı otları öldürmeli ve çapayla nemin korunmasına yardımcı olmalısınız. Sonrasında 20 gün arayla, ortalama 3-4 kez çapa yaparak boğaz doldurma işlemini tamamlayabilirsiniz. 

Eğer patatesler yetişirken alt yapraklarda solma veya sararma varsa, bu su ihtiyacını işaret ediyor. İlk sulamayı yumrular fındık kadar olduğunda gerçekleştirebilirsiniz. Hafif topraklarda, 15-18, ağır topraklarda 22-25 gün arayla yetiştirme sürecinde 2-4 sulama yapabilirsiniz. Ayrıca, hasat ile son sulama zamanı arasında 1 hafta kadar vakit bırakmaya özen göstermelisiniz. Patates yetiştiriciliğinde en yaygın kullanılan sulama yöntemi karıkla sulama oluyor. 

Patates Yetiştiriciliğinde Gübreleme Nasıl Yapılır?

Patates yetiştiriciliğinde hem çiftlik gübresi hem de sentetik gübre kullanılıyor. Patates için dekar başına 1.5 - 2 ton kadar çiftlik gübresi veriliyor. Eğer toprak, organik madde açısından fakirse, bu miktar 2.5 - 3 tona kadar çıkabiliyor. Ancak gereksiz yere gübre kullanımı patatesin nişasta düzeyini ve lezzetini olumsuz etkiliyor. 

Toprak tahlili yaptırdıktan sonra patates verilmesi gereken gübre miktarını ayarlayabilirsiniz. Sulu şartlarda dekara ortalama 14-16 kilogram azot, 8-10 kilogram kadar fosfor ve yine 8-10 kilogram kadar potasyum vermek gerekiyor. Gübreleme sırasında, fosforlu ve potasyumlu gübre çeşitlerinin tamamı, azotlu gübre çeşitlerinin ise yarısı çizilere elle veriliyor. Eğer mibzer ile ekim yapacaksanız, banda gübre vermelisiniz. Azotlu gübrelerin ikinci yarısını boğaz doldurma ve ilk sulama öncesinde uygulayabilirsiniz. 

Patates Hasadı Nasıl Yapılır? 

Patatesin hasat zamanı, yaprak ve saplar sararıp kuruduğunda geliyor. Bu dönemde, yumrular normal büyüklüğüne ulaşmış oluyor ve bitkiden kolaylıkla ayrılıyor. Kabuğun kalınlaşıp sertleşmesi de hasat zamanına işaret ediyor. Eğer patatesin kabuğu tırnakla kolaylıkla soyulmuyorsa, patates kesiti kuruysa ve koyu görünümdeyse hasada başlayabilirsiniz. 

Patatesi hasat ederken dikkatli davranmalı ve yumruları zedelememelisiniz. Bunun yanında, toprakta yumru bırakmamaya, toprağın yaş olmamasına ve tavında bulunmasına özen göstermelisiniz. 

• Patatesin hasat edilmesi için bel, çapa veya çatal bel kullanabilirsiniz. Onların yardımıyla patatesleri el ile sökebilirsiniz. 
• Pullukla sökülüp el ile bitkiden ayırarak yumruları toplayabilirsiniz. 
• Tek veya çift sırayı sökerek, patates söküm makinesi ile hasadı gerçekleştirebilirsiniz. 
• Topladıktan sonra ıslak yumruları kurutmalısınız. 
• Çürük, hasta ve kabuğu soyulmuş olanları ayıklamanız gerekiyor. 
• Son olarak patatesleri boyutlarına göre sınıflandırarak file çuvallara yerleştirebilirsiniz.