Kuşburnu Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Kültürümüzde şifalı olduğuna inanılan ve fonksiyonel gıdalar arasında görülen kuşburnu, sağlıktan kozmetiğe, gıdaya kadar birçok sektörde kullanılıyor. Zengin mineral ve vitaminler içeren kuşburnu, geniş kullanım alanı sayesinde tüketici tarafından yoğun talep görüyor. Bu sayede, üretici de kuşburnu yetiştiriciliğine daha fazla rağbet ediyor. Çok yıllık, uzun ömürlü olan ve terbiye edilmesi durumunda tek gövdeli kuşburnu yetiştiriciliğini de mümkün kılan bitki, uzun yıllar ekonomik fayda sağladığı için avantaj vadediyor. Ayrıca kuşburnu yetiştiriciliği sadece 3. yılda, gelir getirecek düzeyde verime başlıyor. Siz de kuşburnu yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgiye yazımız aracılığıyla ulaşabilirsiniz. 

Diğer taraftan kuşburnu yetiştiriciliği için ihtiyaç duyduğunuz girdilerin fiyatlarını zaman kaybetmeden Tarfin Mobil sayesinde karşılaştırabilirsiniz. Üstelik, Tarfin yetkili satış noktaları aracılığıyla vereceğiniz siparişlerde, peşin veya hasat vadeli ödeme seçenekleri de sizi bekliyor. Siz de detaylı bilgi ve sipariş için hemen Türkiye’nin dört bir yanında yer alan Tarfin yetkili satış noktalarını ziyaret edebilir, ayrıcalıklı tarımsal alışverişi deneyimleyebilirsiniz. Ülkemizde kuşburnu yetiştiriciliği dışında yaban mersini yetiştiriciliği ya da ahududu yetiştiriciliği gibi daha birçok konuda yetiştiricilik yapılıyor.

Peki halk arasında gülburnu, gülelması, itburnu, göbek gülü gibi isimlerle anılan kuşburnu nasıl yetiştiriliyor? Kuşburnu birçok farklı yöntemle yetiştirilebilse ve türe göre yetiştirilme yöntemleri çeşitlense de en çok tercih edilen teknik çelikle kuşburnu yetiştiriciliği oluyor. Erken sonbahar döneminde alınan odun çeliklerinin gölge olan ve serin alanlara dikilmesi en iyi sonucu veriyor. Ancak Rosa canina L., Rona montana gibi çeşitler köklenme açısından sorun yaşıyor. Bunun aksine, rosa multiflora çelikleri ve Roca canina türüne ait yıldız kuşburnu çelikleri ise yüksek oranda köklenme vadediyor. 

Diğer kuşburnu çoğaltma yöntemleri: 

• Tohumla çoğaltma için kabuk rengi sarıdan kırmızı renge döndüğü dönemde toplanan meyveler, tohum çimlendirme yastıklarına ekiliyor. Bu yolla oluşturulan çöğürlere aşı yapılarak kuşburnu yetiştiriciliğine başlanıyor. 
• Dip sürgünlerinden üretim yapılıyorsa, doğrudan veya aşı yapılmasının ardından elde edilen fidanlar bahçe tesisinden kullanılıyor. 
• Aşı ile çoğaltma, tohumdan veya dip sürgünden elde edilen çöğürlere yaz başında veya sonunda yongalı aşı uygulanması ile yapılıyor. 

Kuşburnu Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak İstekleri Nasıldır? 

Kış soğuklarına karşı dayanıklı olan ve serin iklim seven kuşburnu, sıcaklığın -40 derecenin altına düşebildiği yüksek dağlık alanlarda bile yetişebiliyor. Hatta düşük sıcaklığın yanı sıra kuraklığa karşı da yüksek oranda dayanıklılık sergiliyor. Bunun yanında, toprak koşulları uygun olduğunda, 300-350 mm yağış alan yerlerde kuşburnu yetiştiğini görebilirsiniz. Ege ve Akdeniz bölgelerimizde çalı formunda yetişen bitkiler, su kenarlarında, yol diplerinde ve orman içindeki açıklıklarda yayılım gösteriyor. Ayrıca, daha çok kireçli toprakları seven kuşburnunun farklı toprak yapılarına uyum göstererek yetişebildiği kayıtlara geçiyor. 
 

Farklı iklim koşulları kuşburnu meyvesinin görünümünü veya lezzetini etkilemiyor. Ancak yetiştirme koşullarına bağlı olarak meyvenin olgunlaşma zamanı ve iriliği değişiyor. Özellikle gece gündüz sıcaklık farkının yüksek olduğu yerlerde daha iri taneler dikkat çekiyor ve renk daha iyi oluyor. Üstelik meyveler daha erken olgunlaşıyor. Fakat bu bilgi meyvenin yüksek sıcaklık sevdiğini düşündürmemeli, yazın çok sıcak olduğu yerlerde meyve yanıklıklarına rastlamanız mümkün. Bu nedenle kuşburnu yetiştiriciliği daha çok başka meyvelerin yetişemediği soğuk coğrafyalarda yapılıyor. Yüksek sıcaklık ve nem olan bölgeler, kuşburnu yetiştiriciliği için uygun görülmüyor. 

Kuşburnu Yetiştiriciliğinde Bahçe Tesisi Nasıl Yapılır? 

Kuşburnu bitkilerinin cinsine ve arazi yapısına göre farklı dikim mesafeleri uygun görülüyor. Dallanma ve gelişim süreçleri farklılaşan kuşburnu bitkileri için tavsiye edilen dikim mesafeleri; 1 x 1,5 - 1,5 x 2 – 3,5 x 1,2 – 3 x 2 – 3 x 3 şeklinde oluyor. Anaçlık tesisinde, sıra arasına traktör girebilmesi için 3 metre mesafe bırakılması ve sıra üzerinde 2 metre aralığın korunması gerekiyor. 

Kışın çok şiddetli geçtiği yerlerde kuşburnu yetiştiriciliği yaparken fidanlar genellikle ilkbaharda dikiliyor. Donlardan sonra, hava yumuşamaya başladığında dikim uygun görülüyor. Ancak genellikle fidan dikimi sonbahara denk düşüyor ve tomurcuklar patlayıncaya dek devam ediyor. 

Fidanları dikerken aşı yerinin ve kök boğazı kısmının toprak seviyesi üstünde kalmasına dikkat etmelisiniz. Dikim sonrası çukur etrafında çanak oluşturmalı ve fidan için gerekli suyun alınmasını sağlamalısınız. 

Kuşburnu Yetiştiriciliğinde Toprak İşleme Nasıl Olur? 

Kuşburnu yetiştiriciliği sırasında, sonbahar aylarında toprak tavındayken traktörle toprağı 15-20 cm derinlikte pulluk ile işlemek gerekiyor. Eğer pulluk yoksa bel ile bellemek tavsiye ediliyor. Böylelikle yağan yağmur ve kar suları toprağa daha kolay tutunarak fidan gelişimi hızlanıyor. Buna bağlı olarak meyve verimi artıyor. Özellikle fidanların gelişme evrelerinde, sıra arasının pullukla sürülmesi ve sıra üzerinin çapalanması, yabancı ot mücadelesine yardımcı oluyor. Bu işlemler, fidanın sürgün verimini de teşvik ediyor. 

Kuşburnu Yetiştiriciliğinde Sulama Yapılır mı? 

Kuşburnu bitkisi, iyi kök gelişimi gösteriyor ve kökleri derine kadar iniyor. Bu sayede bitkinin kuraklığa karşı bir hayli dayanıklı olduğunu söyleyebiliriz. Sulama olanaklarının uygun olduğu yerlerde, eğer mevsim kurak geçiyorsa ilk birkaç yıl fidanlar sulanabiliyor. Toprağın durumuna göre 20-25 günde bir defa, toplam 4-5 kez sulama yapılabiliyor. Özellikle çok kurak zamanlarda sulamak bitki gelişimini teşvik ediyor. 

Kuşburnu Yetiştiriciliğinde Budama Yapılır mı? 

Düzenli budamaya ihtiyacı olmayan kuşburnu yetiştirirken, ocak şeklindeki bitkide dal seyreltme yapılıyor. Hafif bir budama bile verimi ve kaliteyi yüksek oranda artırıyor. Ayrıca aşılı fidanlarda tek bir gövde üzerinde aşı yeri üzerinde dallanmalar olabildiği için budama ile kontrol sağlanabiliyor. R. canina gibi türlerde ise yeni sürgünleri teşvik etmek için yaşlı dallar, dış kısma bakan gözler üzerinden budanabiliyor. Dalların birbirinin güneşlenmesini engellemesi ve hasadı zorlaştırması da budamaya sebep oluyor. 

Kuşburnu Hastalık ve Zararlıları Nelerdir? 

Kuşburnu birçok hastalık ve zararlıya maruz kalıyor ancak dayanıklı yapısı sayesinde meyve vermeye devam ediyor. Kuşburnunun en önemli zararlıları arasında; yaprak bitleri, meyve iç kurdu, filiz göz kurdu, gül filiz arısı, yeşil kurt, kırmızı örümcek sayılabiliyor. Kuşburnunda en çok görülen hastalıklar arasında kök çürüklüğü ve külleme hastalığı yer alıyor. Hastalık ve zararlı mücadelesi ilaçlama ile gerçekleştiriliyor.