Ahududu Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Anavatan olan coğrafyalardan biri Türkiye olan ahududu meyvesi, kırmızı orman meyveleri arasında anılıyor. Birçok yöremizde; ağaç çileği, ayı üzümü, more, mudimak, kavuklu çilek, dağ çileği, sultan böğürtleni, idea dağı böğürtleni ve kırmızı böğürtlen olarak adlandırılan ahududu, frambuaz adıyla da dilimizde kendine yer ediniyor. Tam da bu noktada frambuaz nasıl yetiştirilir sorusu da büyük merak uyandırıyor. Türkiye’nin kuzeyinde, batıdan doğuya dek uzun bir kuşak boyunca ahududu yetiştiriciliği yapılabiliyor.  

Rosales takımına, rosaceae familyasına, rosoideae alt familyasına, rubus cinsine, idaeobatus focke alt cinsine ait olan ahududu ağacı, Rubus idaeus (Kırmızı ahududular), Rubus occidentalis (Siyah ahududular) ve Rubus neglectus (Mor ahududular) olarak üçe ayrılıyor. Ülkemizin yerel ürünü olan rubus idaeus kırmızı rengiyle ayırt ediliyor. 

Peki ahududu nasıl yetiştirilir? Çeşitli tüketim yolları bulunan, bunun yanında yetiştiriciliği de oldukça zahmetsiz olan ahududunun önemi ülkemizde her geçen gün daha iyi anlaşılıyor. Teknik bilgi isteyen aşı sorunu bulunmayan, her çiftçimiz tarafından kolaylıkla yapılabilen ahududu ağacı yetiştiriciliği, sadece budama gibi küçük uğraşlar istiyor.

Kökleri çok yıllık ancak dalları iki yıllık olan meyvenin her yıl yenilenmesi onu diğer ekinlerden ayırıyor. İlk yıl kökte veya kök boğazında bulunan adventif gözler sürüyor. Yazlık veya genç sürgün adıyla anılan bu sürgünler ilk yıl meyve vermiyor, ikinci yıl meyve verdikten sonra kuruyor. 

Ankara Üniversitesi’nin ahududu yetiştiriciliğine dair belgesine göre, ahududu, soğuk ılıman iklim bölgelerinde yetişiyor ancak bazı çeşitler ahududu mevsimi için sıcak ılıman iklimlere de adapte olabiliyor. Kış soğuklama ihtiyacı olan ahududunun yetiştirilmesi için 7 derecenin altında, toplam 800 saat soğuklamaya ihtiyaç duyuluyor.

Çiftçilerimiz, kışın ılık, yazın çok sıcak ve kurak bölgelerde ahududu yetiştiriciliği yapılamayacağı konusunda uyarılıyor. Ahududu bitkisi kışın şiddetli donlara bile dayanıklı olduğu için meyveyi kuzeyde yetiştirmek çok daha uygun görülüyor. Ayrıca ahududu meyvesi hava oransal nemin yüksek olduğu yerler, iyi havalanmayla beraber daha iyi yetişiyor.

Yıllık yağış ortalamasının 750-800 mm olması tavsiye ediliyor. Toprak uygunluğu ise besin değeri üzerinden değerlendiriliyor. Ahududu yetiştiriciliği yapılacak toprağın organik maddece zengin, geçirgen, hafif-orta bünyeli, su tutma kapasitesi yüksek olması önem arz ediyor. Ancak ahududu ağacı drenajı iyi, ağır bünyeli topraklara da uyum sağlayabiliyor. Hatta yeterli nem ve besin olduğunda, kumlu ve çakıllı topraklarda bile ahududu yetiştiriciliği yapılabiliyor. PH derecesinin 6-7 olması tavsiye ediliyor. 

Ahududu Yetiştiriciliğinde Çeşit Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?

Yaygın olarak tarımı yapılan ahududu çeşitleri arasında: 

• Heritage: Verimli bir tür olan heritage, geç döneme kadar hasada imkan veriyor. Adaptasyon kabiliyeti güçlü olan türün meyvesi orta iri, sert, orta kırmızı renkte, orta tatta yetişiyor. Derin dondurulmaya uygun olan tür, serin bölgelerde geç olgunlaşmasıyla tanınıyor. 
• Meeker: Makineli hasada uygun olan meeker, iri meyveli, kırmızı renkte, orta sertlikte oluyor. Taze ve işlemeye uygun olan ahududu, kaliteli ürünleriyle dikkat çekiyor. 
• Tulameen: Makineli hasadı yapılan tulameen ahududu, hem sofralık hem de endüstriyel tüketim için üretiliyor. Çok iri, konik yapıda, parlak, kırmızı, sert ve kaliteli meyveler sunuyor. 
• Willamette: Hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı olan willamette, makineli hasada uygun görülüyor. Sıcak bölgelerde sonbahar ürünü veren ahududu, iri meyveli, konik, sert ve çok iyi tatlı özelliği ile dikkat çekiyor. 

yer alıyor. 

Ahududu yetiştiriciliğinde seçilecek çeşidin iklime ve toprağa uygun olması gerekiyor. Verimli ve hastalıklara dayanıklı türlerin seçilmesi önerilirken pazar değerinin yüksek olması da avantaj sağlıyor. Ahududu bitkisi türünün; yola ve taşımaya dayanıklı olması, kuvvetli gelişim göstermesi tavsiye ediliyor. 

Ahududu Yetiştirme Teknikleri Nelerdir?

Ahududu yetiştiriciliğinde aşılama tekniği uygulanmıyor. Ahududu fidanı üretimi üç farklı yöntemle gerçekleştiriliyor. 

• Kök sürgünleriyle üretim: İlkbaharda çıkan sürgünler gelişerek büyüyor. Geç sonbahar döneminde, yaprakların dökülmesinin ardından erkek ilkbahara kadar sürgünler köklü olarak sökülüyor. Bu köklü sürgünler, fidan olarak kullanılabiliyor. Kışın sert olduğu bölgelerde, ilkbaharda söküm tercih ediliyor. Meyve dalcıkları çiçekteyken kesiliyor ve her 4-5 yılda bir fidanlık yeri değiştiriliyor. 

• Kök çelikleriyle üretim: Sonbahardaki yaprak dökümünden ilkbahar mevsiminde gözlerin sürmesine dek geçen dinlenme döneminde, kök çelikleri alınıyor. Fidan üretiminde, 2 mm ile 10 mm arasında kalınlıkları değişen kök parçalarından yararlanılıyor. Kök çelikleri, tarlaya 60-80 cm aralık ve 3-5 cm derinlikte açılan çiziklere yan yana diziliyor. İlkbaharda süren gözler, yazın gelişiyor ve sonbaharda dikime hazır hale geliyor. 
• Doku kültürü yöntemiyle üretim: Kontrollü şartlarda yapılan fidan üretimi için ana bitkinin büyüme noktalarından 0.1-0.3 mm parçalar alınıyor. Sterilize edilen tüplerde, özel besin ortamlarına konulan parçalar, büyüme odalarında çoğaltılıyor. Sonrasında çoğalan parçalar saksılara alınarak büyütülüyor. Daha büyük saksılara taşınarak dış şartlara alıştırılan parçalar fidan haline geliyor. 

Ahududu Yetiştiriciliğinde Bahçe Tesisi ve Dikim Nasıl Olmalıdır?

Ahududu fidanı dikilecek toprağın derinliğinin en az 1 metre olması gerekiyor. Ahudududa dikim mesafesi için sıra üzeri 0,6 ile 1,2 metre arasında belirleniyor. Sıra arası 2,1-2,7 m tercih ediliyor. Eğer traktörle sıra araları işlenecekse mesafe 3 metreye kadar çıkabiliyor. Ahududu yetiştiriciliğinde çit sistemi kullanılması oldukça yaygın. 30-60 cm eninde oluşturulan çit boyunca sürgünler 10-20 cm aralıkla diziliyor. 

Arazi önce derin sürüm hatta krizma ile hazırlanıyor. Organik madde açısından fakir olan topraklara 3-5 ton çiftlik gübresi ile ikinci sürüm yapılabiliyor. Gübre verilirken toprak analizi yapılması önem arz ediyor. Dikime geçilmeden ahududu fidanlarına kök tuvaleti yapılıyor. Yaralı, kuru ve çok uzun olan kökler kesiliyor. Sonrasında ahududu fidanının dikim derinliği, kök boğumunun tamamı toprak içinde kalacak şekilde ayarlanıyor. Fidan dikildikten sonra dibe konan toprak sıkıştırılarak can suyu veriliyor. Dikilen fidanın tepesi 20-30 cm uzunluğunda kesiliyor. 

Ahududu Yetiştiriciliğinde Sulama ve Gübreleme Nasıl Yapılır?

Ahudududan gerekli verimin alınabilmesi sulamaya dikkat edilmesi gerekiyor. Ahududu yetiştiriciliğinde toprağın sürekli nemli tutulması gerekiyor. Yağışların yetersiz olduğu durumda sulamanın ihmal edilmemesi önem taşıyor. Özellikle hasat döneminde sulama yoğunlaştırılıyor. Fazla su birikimi ise kök hastalıklarına ve ölüme neden olabildiği için dikkat gerektiriyor. Sulamada karık, yağmurlama, damla sulama çeşitlerine yönelebilirsiniz. Yalnız hasat dönemlerinde yağmurlama sulamadan kaçınmalısınız. 

İstanbul Tarım İl Müdürlüğü’nün yayınlarına göre, toprak hazırlığı sürecinde fosforlu potaslı gübrenin tamamı, azotlu gübrenin ise üçte biri verilerek derin sürüm yapılıyor. Azotlu gübrelerin kalan kısmı ikiye bölünüyor. Biri ilkbaharda çapayla, diğeri ise çiçekten sonra uygulanıyor. Uygulanacak gübre çeşidi, miktarı toprak analizine göre belirleniyor. Toprağı organik maddece zengin hale getirmek için dekara 3-4 ton çiftlik gübresi veriliyor. Ayrıca her yıl ocak başına 2-3 kg kadar çiftlik gübresi ve 12-15 gram kadar azotlu, bir o kadar fosforlu, potaslı gübre veriliyor. 

Ahududu yetiştiriciliği yapan çiftçilerimiz, tüm tarımsal ihtiyaçlarını Tarfin Mobil üzerinden karşılayabiliyor. Siz de Tarfin ile ihtiyacınız olan tüm tarım girdilerini, en avantajlı fiyatlarla, peşin veya vadeli ödeme seçenekleriyle hemen satın alabilirsiniz! Sadece ahududu yetiştiriciliği değil aronya yetiştiriciliği ya da incir yetiştiriciliği ve daha fazlası için Tarfin hep yanınızda!