Fazla ve Yanlış Sulamanın Zararları Nelerdir?

Sulu tarımsal üretimde, bitki gelişimi için gerekli olan nemin sağlanması doğal yağışlar veya sulama ile mümkün oluyor. Çevre ve doğaya zarar vermeden yapılması gereken nemlendirme işlemine sulama adı veriliyor. Bitkiler için hayati önem taşıyan bu işlem sayesinde bitkinin canlılığı korunuyor. Bunun yanı sıra terleme ile atmosfere geri dönen su yoluyla su döngüsünün devamlılığı da garanti altına alınıyor. Bitki bünyesinde farklı bileşenlerin yapılanmasını sağlayan sulama yoluyla bitkide gelişim kaydediliyor. Buna karşı fazla ve yanlış sulamanın ise bitkilere, çevreye zararı var. Tarfin Blog’ta fazla ve yanlış sulamanın zararları nelerdir sizlerle paylaşıyoruz. Doğru tarım uygulamaları hakkında bilgi alabileceğiniz yazımız sayesinde siz de sulama ipuçlarını öğrenebilirsiniz. Üstelik Tarfin’in çiftçilerimize hizmetleri bilgilendirme ile sınırlı değil. Tarfin Mobil üzerinden tarımsal girdi fiyatlarını anında karşılaştırabilirsiniz! Görüntülediğiniz fiyatları değerlendirerek sipariş vermek istediğinizde ön onaylı limitinizi anında öğrenmeniz ve alışveriş yapmanız da mümkün. Siz de avantajlarla dolu Tarfin ile hemen tanışabilirsiniz. Yazımızda bulacağınız diğer başlıklar;

• Sulamanın Önemi Nedir? 
• Planlı Sulama Neden Önemlidir? 
• Sulama Yöntemleri Nelerdir? 
• Sulama için Püf Noktalar

Peki fazla ve yanlış sulamanın zararları neler? Tarım Bakanlığı kaynaklarına göre, fazla su verilmesi nedeniyle sulama işlemi ile umulan birçok faydanın gerçekleşmeyeceğini belirtmeliyiz. Diğer bir deyişle, nemlenme ile beklenen gelişim adımları gerçekleşmeyeceği gibi bitkinin hayati zarar görmesi dahi söz konusu olabiliyor. Örneğin, topraktaki yararlı mikroorganizmaların faaliyetleri azalıyor. Bu da zengin toprakların fakirleşmesi, bitkiye gerekli besini sağlayamaması demek. Bunun yanında taban suyu yükseliyor. Yükseliş, mantar hastalıklarına davetiye çıkarırken bitkilerde aşırı neme bağlı çürümeye yol açabiliyor. Bitkilerde fazla sulama kaynaklı verim kaybı ve kök gelişiminde yavaşlama da görülebiliyor. Son olarak erozyon ile toprak kaybı gerçekleşerek, arazide verimsizleşme sorunu karşımıza çıkıyor. 

Bir diğer resmi kaynağa göre, kökler topraktaki gözenekler ile hava alıyor fakat fazla sulama bu gözenekleri kapattığı için bitki havasız kalabiliyor. Havasızlıktan çalışamayan kökler gerekli besin maddelerini alamayarak zarar görüyor. Diğer yandan söz konusu ağaçlar olduğunda, fazla sulama köklerin derine gitmesini engelliyor ve onları tembelleştiriyor. Bir yandan taban suyu da yükseldiği için çiftçilerimiz tuzluluk problemi ile karşı karşıya kalıyor. Bunun sonucunda, zaman içinde toprağı işlemek güçleşiyor. 

Sulamanın Önemi Nedir?

Bitkinin ihtiyaç duyduğu su, kökten alınarak yaprak, dal ve çiçeklere doğru ilerliyor. Bu da sulamanın bitki gelişimi için nasıl önemli bir görev üstlendiğinin ispatı oluyor. Köklerden alınan nem, bitkilere adeta hayat veriyor. Sulama, özellikle tuzlu topraklar ıslah edilirken, kökte biriken suyun yıkanmasına yardımcı oluyor. Bunun yanında, aynı derinlikte sürüm yapılmasından dolayı oluşan pulluk altı katman sulama ile beraber yumuşayabiliyor. Sulamanın bir diğer önemi ise sıcaklık ile ilgili… Yüksek sıcaklıklarda bitkinin dayanıklılığının artması ancak etrafının optimal sıcaklığa düşürülmesi ile mümkün oluyor. Son olarak sulama sayesinde gübrenin yani bitki için gerekli besin maddelerinin, toprağa karışması ve köklere ulaşması kolaylaşıyor. 

Planlı Sulama Neden Önemlidir? 

Doğru zamanda yeterli su vermeye planlı sulama deniyor. Fazla ve yanlış sulamanın zıttı olan bu uygulama birçok açıdan çiftçilere, çevreye ve ekinlere fayda sunuyor. İşte planlı sulamanın önemi ve fazla/yanlış sulamanın aksine sağladığı yararlar, 

• Planlı sulama ile sulama masrafları azalıyor. Yanlış sulama dolayısıyla gerçekleşen ekonomik kayıp, planlı sulamada yerini tasarrufa bırakıyor. Bu da net gelirde artış olarak hesaplanıyor. 
• Fazla sulama suyun yararının azalması anlamına geliyor. Planlı sulama ise sulamanın etkinliğinin, veriminin artması ile eşdeğer oluyor. 
• Nem artışı birçok mantar hastalığına, zararlı istilasına kapı aralıyor. Planlı sulama ise yabancı otlar, hastalık ve zararlılar karşısında adeta bir koruma kalkanı görevi görüyor. 
• Son olarak bitkilerin besin elementlerinin ve tarımsal gübre içeriklerinin toprak içerisinden yıkanması planlı sulama ile engelleniyor. 

Sulama Yöntemleri Nelerdir? 

Toprağa verilen suyun bitki kök bölgesine ulaşma yolculuğu sulama yöntemini işaret ediyor. Kaynağından alınarak tarlaya getirilen suyun tarla içinde dağılımı dahil tüm süreçler ise sulama sistemi altında sınıflandırılıyor. Sulama sistemlerini temel olarak iki kategoride inceleyebiliriz; bunlar su iletimine göre ve hizmet ettikleri alana göre olarak tanımlanıyor. Yüzey veya basınçlı sulama sistemleri su iletimi ve dağılımına göre ayrılan sulama sistemlerinin iki kolu şeklinde karşımıza çıkıyor. Yüksek veya düşük basınçlı sulama sistemleri ise basınçlı sulamanın çeşitlerini oluşturuyor. Sistemler, hizmet ettikleri alana göre büyük tarla ve tarla sulama sistemleri olarak iki şekilde sınıflandırılıyor. 

Yüzey sulama yöntemlerinin dört farklı çeşidinden bahsedebiliriz. 

• Salma sulama
• Karık sulama
• Tava sulama
• Border sulama

Basınçlı sulama yöntemleri arasında ise, 

• Damla sulama
• Yağmurlama sulama
• Mikrosulama
• Sızdırma sulama 

çeşitleri mevcut. 

Sulama için Püf Noktalar

Ekinlerin yetişme döneminde optimum gelişim göstermesi, verim sağlaması, toprağın zenginliğini koruması için siz de fazla ve yanlış sulamadan kaçınmalısınız. Sulama için ipuçlarını derlediğimiz önerilerimize kulak vererek, sulama işleminden daha etkili sonuç alabilirsiniz, 

• Sulama sırasında nemin ekinlere eşit dağıldığından emin olmalısınız. Tarlada veya serada bir alan daha fazla sulanmış, diğer kısım susuz kalmışsa yeterli verimi alamazsınız. Fazla ve yanlış sulanan alanda mantar gibi sorunlar baş gösterebilir. Bunun yanında kuru kalan alanda bitkilerin kuraklığa bağlı problemler yaşadığına şahit olabilirsiniz.
• Doğru zamanda sulama yapmak da en az su miktarı kadar önemli. Sulama işlemi buharlaşmanın en az olduğu zamanlarda yapılmalı. Sabahın erken saatlerinde veya akşam üstü bitkilere su verebilirsiniz. Bu sayede daha az buharlaşmaya maruz kalan nemi toprağa ulaştırmanız kolaylaşıyor. Bir sonraki gün gelecek sıcak hava da bitkilere daha az zarar veriyor. Elbette sıcak kadar yağış ve rüzgar da sulama zamanını seçmek için önemli bir etken olarak görülüyor. Rüzgarlı havada suyun yönünü tayin etmek zor olacağından daha durgun saatlere yönelmelisiniz. Yeterli yağışın doğal yollarla sağlandığı zamanlarda ise sulama yapmamalı ve toprağın fazla nem almasının önüne geçmelisiniz. 
• Islak yapraklar hastalıklara zemin hazırlıyor. Yaprakları mümkün olduğunca ıslak bırakmadan sulama yapmaya özen göstermelisiniz. 

• Fazla ve yanlış sulama suyun az veya çok olması demek. Doğru sulama ise suyun köklere yeterli miktarda ulaşması anlamı taşıyor. Bu nedenle sulanan toprağın, nemi köklere ulaştırabilecek şekilde işlenmiş olduğundan emin olmalısınız. 
• Her bitkinin su ihtiyacı farklıdır. Benzer şekilde bitkilerin yazlık veya kışlık çeşitlerinin de yetiştirildikleri bölgeye ve mevsime göre gereksinimleri değişir. Bu nedenle tüm çevresel faktörleri dikkate alarak ekine ve coğrafyaya/iklime uygun sulama miktarını öğrenmelisiniz. Bu bilgi ışığında hareket ederek doğru sulama miktarını tayin edebilirsiniz. 
• Su kirliliği sorununun büyüklüğü dolayısıyla su tasarrufu artık bir zorunluluk. Gerektiği kadar suyu, en verimli şekilde verecek yöntemi bulmalısınız. Örneğin, araziniz uygunsa direkt ekini hedefleyen damlama yöntemlerine başvurabilirsiniz. 
• Yetiştiriciliğin önemli bir parçası sulama ancak unutulmamalı ki bu tek kriter değil. Fazla ve yanlış sulamadan kaçınsanız dahi çapayı, yabancı ot mücadelesini veya ilaçlamayı doğru yapmadığınızda yeterli verimi alamayabilirsiniz. Bu nedenle tüm bakım ihtiyaçlarını bir bütün olarak düşünmelisiniz. Doğru sulamanın en önemli koşullarından biri de bitkinin gelişimini etkileyen diğer unsurları dikkate almaktır. Mesela, toprağın formunu bozacak tazyikten kaçınmayı kesinlikle ihmal etmemelisiniz. 

Siz de fazla sulama sorununa karşı önerilerimizi değerlendirerek toprağınızı koruyabilirsiniz. Bilinçli ve doğru sulama ile ekinlerinize can verebilir, verimli bir sezon geçirmeye bir adım daha yaklaşabilirsiniz.