Bitkilerde Demir Eksikliği Nedir? Nasıl Giderilir?

Toprakta bir hayli fazla miktarda bulunan demir, bitkilerde eksik olduğunda kloroz adı verilen soruna neden oluyor. Bitkilerde demir eksikliği veya klorozu olarak tanımlanan problem, genellikle topraktaki Fe maddesinin kökler tarafından emilememesi ile ortaya çıkıyor. Bitki sistemine alınamayan ve taşınamayan bu mineral, metabolik engeller nedeniyle yaşamsal sorunlara yol alıyor. Bitkide demir eksikliğinin olası nedenleri, önlemleri, belirtileri ve ilacı hakkında detaylı bilgiyi yazımızda bulabilirsiniz.

Bitkilerde Fe eksikliği yazımızın başlıkları, 

• Bitkilerde Demir Eksikliği Nedenleri Nelerdir?
• Bitkilerde Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?
• Bitkilerde Demir Eksikliği Nasıl Giderilir? 
• Bitkilerde Demir Eksikliği Çeşitleri Nelerdir?

Tarfin, bilgi kaynağınız olmanın yanı sıra alışverişlerde avantajlı adresiniz olarak sizinle! Siz de şimdi Tarfin Mobil indirin, size en yakın Tarfin yetkili satış noktalarını görüntüleyin ve girdi fiyatlarını karşılaştırın. Sizin için en uygun fiyatları seçip alışverişlerinizden karlı çıkın. Üstelik ödeme sırasında peşin veya hasat vadeli ödeme seçeneği, ipotek veya kefil gereksinimi olmadan Tarfin’de. 

Bitkilerde Demir Eksikliği Nedenleri Nelerdir?

Bir bitkide demir eksikliği olmasının çevresel veya bitkiye özel metabolizmal nedenleri sayılabiliyor. Ekin için geçerli olan kök nedeni saptayabilmek için sık kontroller yapılması, yaprak ve toprak numunesi alarak analiz gerçekleştirmek oldukça önemli. İşte bitkilerde demir eksikliğinin nedenleri: (Kaynak);

• Fe eksikliği kumlu veya turba topraklarda görülebiliyor. Toprağın yüksek pH seviyesi, kalsiyum karbonat düzeyi, toprakta aşırı Ca++ ve HCO3 konsantrasyonu bitkinin maddeyi metabolize etmesine engel oluyor. 
• Nadiren kalkerli ve asitli topraklarda yetişen bitkilerde demir eksikliğine rastlanabiliyor. Özellikle sulama ile beslenen kurak veya yarı kurak alanlarda daha sık görülüyor. Bu topraklardaki Ca++(Kalsiyum) konsantrasyonu Fe eksikliği ile ilişkilendiriliyor.
• Topraktaki Fe oranının düşüklüğü, bitkide eksikliğe neden gösteriliyor.
• Zaman zaman topraktaki aktif veya serbest kireç oranı sorun oluşturabiliyor. Özellikle kireçli topraklarda potasyum eksik olduğunda demirde de sorun baş gösteriyor.  
• Fazla nitrat uygulandığında mineral eksiklikleri tespit ediliyor.  
• Yüksek sıcaklık veya fazla güneşlenme noksanlık oluşturuyor. 
• Düşük organik madde ihtiva eden topraklarda ve çok yüksek organik madde bulunan alanlarda Fe emilimi sorunu göze çarpıyor. 

• Fazla meyve tutumu kök gelişimini yavaşlatacağından mineral emilimi olumsuz etkilenebiliyor. Bu da Fe mineralinin eksikliğine sebep olabiliyor. 
• Kök ur nematodu gibi sorunlar köklerden mineral emilimini azaltıyor.
• Sulama suyunda veya toprakta HCO3 fazla olduğunda problem yaşanabiliyor. 
• Aşırı sulama veya yağış, eksiklik meydana getirebiliyor. 
• Toprak alınabilir fosfor açısından fazla zengin olduğunda demir emilimi sorunu görülebiliyor. 
• Mn, Cu, Zn gibi ağır metallerin yoğunluğu eksikliğe sebep gösteriliyor. 
• Toprak yeterince iyi havalanmadığında, yeteri kadar işlenmediğinde bitkiler minerali alamayabiliyor. Özellikle aşırı karbondioksit bulunması eksikliğin temel sebeplerinden biri.
• Toprak tuzluluğu klorozun nedenleri arasında sayılabiliyor.
• Çok fazla azotlu gübre uygulandığında bitkilerde demir eksik olabiliyor.

Bitkilerde Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?

Bitkide demir eksikliği olduğunda klorofil adı verilen, bitkiye yeşil rengini veren madde sentezlenemiyor. Bu da özellikle genç yapraklarda ve son çıkan sürgünlerde yeşil rengin azalmasına, sararmalara neden oluyor. Bitkide demir eksikliği belirtileri arasında damarların yeşil kalması da sayılıyor. Yaprağa baktığınızda damarlar ile yaprak yüzeyi arasında belirgin renk farkı varsa ve yaprak daha sarıysa klorozdan şüphelenebilirsiniz. Eğer demir klorozu bitkilerde çok şiddetliyse, bitki beyaz renk alabiliyor. Zaman zaman nekrotik lekeler görülüyor. Hatta yapraklarda dökülmeler, uç kısımlardan başlayarak yapraksız görünüm, kuruma ve ölme meydana gelebiliyor. Üstelik bir meyve bahçesinde Fe klorozu olduğunda bütün bahçede belirtiler hızla yayılarak görülebiliyor.

Bitkilerde Demir Eksikliği Nasıl Giderilir?

Herhangi bir arazide veya bitkide demir eksikliği görüldüğünde kök nedeni belirlemeli ve buna yönelik çözüm uygulamalarında bulunmalısınız. Toprağı, bitkiyi besleyerek, yeni ekimlerde doğru cinsleri seçerek birçok farklı uygulama ile Fe klorozonun üstesinden gelebilirsiniz. Bitkilerde demir eksikliği olduğunda başvurulan temel yöntemler, önlem ve adımlar sizlerle, 

• Toprakta demir eksikliği ile karşılaşmamak için aşırı toprak nemliliğine izin vermemeli, çok sık sulamamalısınız. Bunun için damlama sulama yöntemlerini tercih edebilirsiniz.
• Derin köklü bitkiler ekebilirsiniz. 
• Toprak makine kullanımı nedeniyle sıkışmışsa işlemeli ve toprağı mutlaka havalandırmalısınız. 
• Organik gübre uygulamalarında çok hızlı parçalanmayan gübreleri tercih edebilirsiniz. 
• Yüksek oranda N ve P içeren gübrelerden uzak durmalısınız. 
• Köklere pH düşürücü gübrelerden uygulayabilirsiniz. (Gübreleme programı için il ve ilçe tarım müdürlüklerinden bilgi alabilirsiniz.)
• Fe klorozuna dayanıklı cinsleri ekmelisiniz. Tohum ıslahı gibi çalışmalarla türlerin belirlenebildiğini aklınızda tutabilirsiniz.
• Birden çok ekim yapılan arazilerde ikinci ürünün Fe eksikliğine dayanıklı olmasına dikkat etmelisiniz. 
• Meyve yetiştiriciliğinde, köklerin beslenememe ve fazla meyve tutumu ihtimaline karşı yaprakların meyveye oranını artırmalısınız. 
• Hasat tarihini çok fazla uzatmamalısınız. 
• Eğer toprakta ciddi bir eksiklik varsa, demir gübrelemesi yapabilirsiniz. 

Bitkilerde Demir Eksikliği Çeşitleri Nelerdir?

Kloroz, farklı düzeylerde görülerek bitkilerde sorunlara yol açabiliyor. Farklı şiddetteki sorunları ayırt ederek, çözüm için arayışa girebilirsiniz. Bitkilerinizdeki demir eksikliğinin düzeyini anlamanız için hafif, orta ve şiddetli kloroz belirtilerini karşılaştırmanız yeterli. 

Hafif kloroz durumunda yeni çıkan yaprakların damarları normalken damarların arasındaki yüzeyler yeşilden hafifçe sararmaya başlıyor. Eğer orta düzey kloroz varsa yeni çıkan yaprakların damar araları direkt sarıya dönüyor. Şiddetli kloroz halinde ise yeni yaprakların rengi sarı tonlarından fildişine, hatta beyaza doğru değişiyor. Damarlarda yeşillik yavaş yavaş kayboluyor. Yaprak üzerinde kuru kahverengi bölümler oluşurken yer yer tamamen kuru yapraklara rastlanıyor ve dökülme gerçekleşiyor.
 

Meyve ağaçlarında zaman zaman bazı dallarda kloroz belirtileri görülürken bazı dallar sağlıklı kalıyor. Sık rastlanan bu durumda, yaprak analizi ile eksikliği tespit etmek zorlaşıyor. Mineralin tüm formlarının bitki için yarayışlı olmamasından kaynaklanan bu soruna karşı mutlaka doğru ilacı kullanılması gerekiyor. Bu nedenle, direkt Fe sülfat uygulamasından kaçınmalı, mutlaka detaylı analiz ile sorunu incelemelisiniz.