Nohut, yabancı kaynaklarda Cicer Arietinum L. olarak anılıyor. Binlerce yıldır tarımı gerçekleştirilen ender ekinlerden olan nohut bitkisi, Türkiye’nin yerli ürünü olma özelliği taşıyor. Nohutun anavatanının Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu bölgesi olduğu belirtiliyor. Yapılan çalışmalar nohutun ortalama 7000 - 7500 yıldan bu yana sofralarda yer aldığını ortaya koyuyor. Bugün dünyanın birçok ülkesinde tarımı yapılan ekin, bereketiyle Anadolu topraklarında çiftçilerimizin yüzünü güldürmeye devam ediyor.
Nohut ve Tarımı adlı Tarım ve Orman Bakanlığı makalesine göre, dünyada en çok nohut üretilen ülkeler, Hindistan, Türkiye, Pakistan ve İran olarak sıralanıyor. Besin değeri açısından zengin olan ve özellikle bitkisel kaynaklı beslenenlerin protein ihtiyacını karşılamak için tercih ettiği ürün, bakliyatlar arasında kategorize ediliyor. İçeriğinde, %20 civarında protein, yüksek oranda karbonhidrat, yağ, fosfor ve kalsiyum bulunuyor.
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Tarımı yapılan nohut çeşitleri iki temel kategoride inceleniyor. Desi ve kabuli adı verilen nohut tipleri, tane iriliğine, tane şekline, nohutun rengine göre birbirinden ayrılıyor.
- Desi nohut ekini; kısa boylu (15 ile 60 cm arasında), küçük yapraklı oluyor. Farklı renklerde çiçek açıyor, beyaz, pembe, mor ve mavi çiçekleri olabiliyor. Baklalarına iki tane veriyor ve çok küçük, düzensiz, farklı renklerde tanelere rastlanıyor. Sarı, kahverengi, siyah ve yeşile çalan taneler görülüyor. Kalın kabuklu olan desi nohutlar, soğuğa çok daha dayanıklı olarak tanınıyor.
- Kabuli nohutların boyu 1 metreye kadar uzanıyor. Yaprakları daha büyük görülüyor. Beyaz çiçekleri bulunan nohutların baklasında genellikle tek tane yer alıyor. İri taneli, düzgün, koç başı şeklinde olan nohutlar, beyaz ve açık krem renklerinde çeşitleniyor. İnce kabuklu olan bu ekinler, ılıman bölgelerde yetişiyor ve soğuğa dayanıklı olmaması ile ayırt ediliyor.
Nohut Yetiştiriciliği Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün Nohut Tarımı adlı yayınına göre,
- Nohut ekininin çimlenebilmesi için toprak ısısının 3 dereceden fazla olması gerekiyor. Optimum çimlenme için 15 derece sıcaklığa ihtiyaç duyuluyor. 26 derecenin üstündeki sıcaklıklarda çimlenme olumsuz etkileniyor.
- Nohutun kökleri 2 metre kadar derine inebiliyor. Kuvvetli ve orta ağır toprakta yetiştirilmesi tercih ediliyor.
- Yüksek sıcaklıklarda yaprak sayısı artan, daha soğuk alanlarda yetiştirilirken tane rengi koyulaşan nohutlar, yüksek sıcaklıkta zayıf gövdeyle dikkat çekiyor.
- Nohut için ideal sıcaklığın 18-26 derece arasında değiştiği belirtiliyor.
- Nohut dondan zarar görebiliyor.
- Ekin fazla nemden hoşlanmıyor. Yağış çok olduğunda mantar ve kök çürüklüğü hastalıkları görülebiliyor. Bu nedenle çoğunlukla sulanmadan yetiştiriliyor.
- Tuzluluğa en dayanıklı baklagil olarak tanınıyor. Bu nedenle tuzlu topraklarda ekim nöbeti için tercih edilebiliyor.
- Hafif, kireçli kumlu topraklarda, kumlu-tınlı topraklarda daha iyi yetiştirilebiliyor. Ancak genel olarak toprak konusunda seçici olmadığı biliniyor.
- Fazla asitli topraktan hoşlanmıyor. pH değerinin 7.5 ile 8.0 arasında olması gerekiyor.
Nohut Yetiştiriciliği Nerelerde Yapılabilir?
Nohutlar, Rusya ile Avustralya arasında kalan bölgelerde, deniz seviyesinden 5500 metreye kadar olan yüksekliklerde yetiştirilebiliyor. Boyları 0.2 metreden 1 metreye kadar uzanıyor. Tek yıllık ve yazlık bir baklagil olan nohut ekini, 60 - 100 günlük vejetasyon dönemi ile dikkat çekiyor. Kuraklığa dayanıklılık nedeniyle ülkemizin kurak ve yarı kurak bölgelerinde nohut tarımı tercih ediliyor. Sıcakta yetişmeye uygun olan nohutlar, Doğu, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde tarımsal üretimde yer alıyor.
Nohut Ne Zaman Ekilir?
Nohutun ekim dönemi, bölgelere göre değişiklik gösteriyor. İç Anadolu’da mart ortası - nisan başı aylarında ekim yapılıyor, Doğu Anadolu’da nisan ve mayıs başı aylarında ekim gerçekleştiriliyor. Erken ekimde yabancı ot problemi daha sık görüldüğü için ekim zamanına dikkat etmek ve ürün çeşidinin antraknoza dayanıklı olup olmadığının bilinmesi gerekiyor. Damla 89, Gülümser ve Çağatay gibi sık ekilen çeşitler mart ortasından itibaren ekilirken, İspanyol ve Canıtez gibi nohutlar mayısta toprakla buluşuyor.
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün Nohut Tarımı adlı yayınına göre, toprak nohut ekmeden önce sonbaharda, kırlangıç kuyruğu ve kazayağı gibi aletlerle 10-15 cm alttan işlenerek sürülüyor. Kışa bu şekilde bırakılıyor. Çok iyi bir tohum yatağı istemeyen nohut, kaba topraklarda da çimlenebiliyor. Zaman zaman 1-3 defa toprak işlenebiliyor. Ekim serpme şeklinde veya makine ile yapılıyor. Makinelerle sıraya ekme yapılırken sıra arası 25-35 cm, sıra üzeri 3-5 cm belirleniyor. Sıraya ekimde ekim derinliğinin 5-6 cm olmasına dikkat ediliyor. Böylece çiçeklenme ve gelişme ideal hızda gerçekleşebiliyor. Çok derine ekilen tohumlarda çiçek sayısının azalması, yavaş çiçeklenme gibi sorunlar baş gösteriyor. Serpmede dekara ortalama 15 ile 18 kilogram, mibzerle ekimde dekara ortalama 10 - 12 kilogram tohum veriliyor.
Nohut Hangi Gübreler ile Gübrelenebilir?
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün Nohut Tarımı adlı yayınına göre, nohut tarımında toprak analizi baz alınarak ihtiyaçlar belirleniyor ve gübre seçimi gerçekleştiriliyor. Ekim döneminde veya ekimden bir hafta önce, genellikle azotlu ve fosforlu gübreler verilmesi öneriliyor. Çoğunlukla dekara, 2-3 kilogram N, 4-6 kilogram P2 O5 veriliyor. Doğru oranda gübreleme sayesinde nohut veriminde büyük artış gerçekleşiyor. Gübreler tarlaya serpilerek ve hafif tırmıkla karıştırılarak uygulanıyor.
Ankara Üniversitesi’nin ders notlarına göre, nohut havanın serbest azotundan yararlanabilmesi ile fark yaratıyor, bu nedenle azotlu gübrenin çok fazla etkisi olduğundan söz edilemiyor. Erken ekimde dekara 2-3 kilogram N atmak, tane tutmayı artırıyor. Amonyum sülfat ve amonyum nitrat, ekimle beraber veriliyor. Fosforlu gübre, yüksek verimi garanti ediyor. Bu amaçla süper fosfat gübresinden yararlanılabiliyor. Gübre verirken analizlerden yararlanılması gerektiğinin altı çiziliyor, Ca fazlalığı kabuklarda sertleşme sorunu yaratabiliyor. Çiftlik gübresinin fakir ve kumlu topraklarda kullanımı tavsiye ediliyor. Verimli topraklarda çiftlik gübresi kullanımı kesinlikle önerilmiyor. Uygulama yapılacaksa, ekim nöbetinde, nohuttan önceki bitkiye çiftlik gübresi vermek tavsiye ediliyor.
Nohut Bitkisi Bakımı Nasıl Yapılır?
Bakım için düzenli zararlı ve hastalık kontrolünün yanı sıra yabancı ot mücadelesi gerekiyor. Yabancı otların ortadan kaldırılması için ot öldüren herbisitler kullanılıyor. Ekimden bir hafta sonra, henüz fideler yüzeye çıkmadan tarlaya su ile karıştırılan ilaçlar, pülverizatörler atılıyor. İlaçlama ile yabancı otların %80’ini kontrol altına almak mümkün görülüyor.
Bitkiler, 20-25 cm boya gelince yüzlek işleme ile boğaz dolduruluyor.
Yapraklar ve meyve saman sarısı olduğunda (95-150 gün arasında) hasada başlanıyor, elle veya makine ile hasat gerçekleştiriliyor. Biçilen bitkiler kurutuluyor, kırık taneler ayrılarak, harman makineleri ile harmanlanarak kullanıma hazır hale geliyor.
Nohut yetiştiriciliği için ihtiyaç duyduğunuz gübre ve ilaç ürünlerini Tarfin Mobil aracılığıyla alabilirsiniz. Fiyat ve ödeme takvimi avantajı vadeden Tarfin, Türkiye’nin dört bir yanındaki satış noktalarıyla çiftçilerimizin her an yanında. Siz de Tarfin satış noktalarını ziyaret ederek dilediğiniz ürünleri peşin veya vadeli ödeme imkanı ile alabilirsiniz.
Nohut yetiştiriciliği dışında bamya yetiştiriciliği ya da yaban mersini yetiştiriciliği hakkında bilgi almak istiyorsanız Tarfin blog içeriklerini inceleyebilirsiniz.
