Türkiye’de meyve yetiştiriciliğinin ortalama beşte birini çekirdekli meyve yetiştiriciliği oluşturuyor. Bu oranın yüzde 18’i ise armut yetiştiriciliğine ait. Ülkemizde ortalama 15 milyon armut ağacı olduğu belirtiliyor. Bu da üretimde, dünyada 6. sırayı almamız demek. Armut yetiştiriciliğinin yaygın bir şekilde yapıldığı Türkiye’de üretim nasıl yapılır sizler için araştırıyoruz. Armut üretimi hakkında aradığınız tüm bilgileri yazımızda bulabilirsiniz. Ayrıca Tarfin Mobil üzerinden tarımda kullanacağınız girdilerin fiyatlarını anında karşılaştırabilirsiniz. Bulunduğunuz yere en yakın Tarfin yetkili satış noktasından vereceğiniz siparişlerde ise peşin veya hasat vadeli ödeme imkanı sizi bekliyor. Siz de Tarfin ayrıcalıkları ile tarımsal üretime güç katabilirsiniz. 

Peki armut yetiştiriciliği nasıl yapılır? Armudun döllenme biyolojisi elma yetiştiriciliği için gördüğümüz bilgiler ile oldukça benzeşiyor. Ancak armutta dölleme olmadan meyve tutumu oldukça yaygın görülüyor. Başta Williams olmak üzere Cornice, Hard, Buerre d’Anjou gibi birçok çeşit dölleme olmadan meyve tutuyor. 

Armutlar tohumdan, çelikle veya aşı yardımıyla çoğaltılıyor. Kültür armutlarının ise tohumdan üretimi mümkün olmadığı için en iyi yöntem aşılama oluyor. T göz aşı ile ayva veya armut anaçları üzerinden üretim yapılıyor. Ayva anacı bodur olduğu için seçiliyor. Ancak ayvanın ömrünün kısa olması dezavantaj oluşturabiliyor. Buna karşı, ahlat ağacı da anaç olarak tercih edilebiliyor. Özellikle kurak bölgelerde, orta kalitede ürün elde etmek için ahlat anacı yeterli oluyor. 

Armut yetiştiriciliği konusundaki yazımızda yanıt bulacağımız diğer sorular şöyle sıralanıyor: 

• Armut Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak Nasıl Olmalı? 
• Armut Yetiştiriciliği için Bahçe Tesisi Nasıl Yapılır?
• Armut Yetiştiriciliği için Gübreleme Nasıl Yapılır?
• Armut Yetiştiriciliği için Sulama Nasıl Yapılır?
• Armutta Hastalık ve Zararlılar Nelerdir?
• Armut Yetiştiriciliğinde Hasat Nasıl Olur?
• Armut Yetiştiriciliğinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Armut Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak Nasıl Olmalı?

Ilıman iklim meyvesi olan armut, elma ile kıyaslandığında soğuğa daha az dayanıklılık gösteriyor. Soğuğa en dayanıklı çeşit B. d’Anjou olurken Williams ise en hassas tür olarak karşımıza çıkıyor. 
 

Armutlar genellikle, sıcaklığın -30 derecenin altına düşmesi durumunda zarar görüyor. Bu alanlarda ticari armut yetiştiriciliği için bahçe tesisi kesinlikle önerilmiyor. Tomurcuk, dal ve çiçeklerin sağlıklı gelişimi için soğuk sınırı ise -11 dereceyi gösteriyor. Çoğu ağaç -11 derece itibarıyla zarar görmeye başlıyor. Eğer patlamak üzere tomurcuklar varsa bu sınır -3.9’a, çiçekler mevcutsa -2.2’ye düşüyor. Küçük meyvelerin dayanabileceği sıcaklık ise -1.1’e denk düşüyor. Diğer taraftan meyvenin kış soğuklama isteği 1200-1500 saati gösteriyor. Ayrıca yazların serin ve yağışlı geçtiği yerler, armut yetiştiriciliği için uygun görülmüyor. Rüzgara karşı oldukça hassas olan meyvenin korunaklı alanlarda üretimi büyük önem taşıyor. 

Armut yetiştiriciliği için toprak türünün çok önemi bulunmuyor. Farklı toprak koşullarına uyum sağlayabilen meyve, kumlu tınlı topraklardan killi tınlı topraklara kadar geniş çeşitlilikte yetişebiliyor. 

Elma ile kıyaslandığında kuraklığa daha az dayanıklı olan armutlar, kötü drenajlı toprağa ile daha yüksek tolerans gösteriyor. Ağır ve havalanması az topraklara da oldukça iyi tolerans sunuyor. Fakat söz konusu yüksek kireç ve alkalilik olduğunda, anacı ayva olan armutlar demir eksikliği dolayısıyla hasar görüyor. Yüksek organik madde seven ürünün özellikle zayıf topraklarda çiftlik gübresi ile desteklenmesi önem taşıyor. 

Armut Yetiştiriciliği için Bahçe Tesisi Nasıl Yapılır?

Armut yetiştirmek üzere bahçe kurarken bir yaşına gelmiş, iyi dallanmış fidanlar kullanmalısınız. Bu sayede erken meyveye yatan bir bahçe sahibi olabilirsiniz. Aşılı fidanlar kullanacaksanız fidan dikimi için sonbahar veya ilkbaharı tercih etmelisiniz. Ilıman bölgelerde sonbaharda ekim daha çok tercih ediliyor. Anaç olarak ayva kullanırsanız çitvari çalı şeklinde terbiye sistemini tercih edebilirsiniz. Bu bağlamda 1.2-2.4 metre sıra üzeri, 3 metre sıra arası mesafe bırakabilirsiniz. 

Armut Yetiştiriciliği için Gübreleme Nasıl Yapılır?

Milli Eğitim Bakanlığı kaynaklarına göre, armut yetiştiriciliğinde düzenli yaprak ve toprak analizi yapmak oldukça önemli. Her yıl toprak, üç yılda bir yaprak analizi yaparak ihtiyaçları belirleyebilirsiniz. Gübreleri ağaçların taç iz düşümü içerisine, kök veya gövdeye temas etmeyecek şekilde verebilirsiniz. 

Azota yüksek tepki veren armutları gübrelerken özellikle ateş yanıklığına karşı temkinli olmalısınız. Diğer taraftan armut yetiştiriciliği sırasında manganez, demir ve çinko eksikliği de sık görülebiliyor. Bu durumda mikro elementlerin yapraktan uygulanmasına özen gösterebilirsiniz. Buna ek olarak birkaç yılda bir toprağı dekar başına 3-4 ton çiftlik gübresi ile desteklemeyi tercih edebilirsiniz. 

Armut Yetiştiriciliği için Sulama Nasıl Yapılır?

Kuraklığa oldukça toleranslı bir meyve olan armutlarda sulamaya dikkat ederek verimi artırmanız mümkün. Büyüme döneminin başlangıç zamanlarındaki fazla su, sürgünlerin gelişmesine yardımcı olsa da ilerleyen zamanlarda meyve iriliğini azaltabiliyor. Bu nedenle armutların gelişme dönemine göre sulama oranını değiştirmelisiniz. Sulanmayan, ahlat anacı üzerinde yetiştirilen armutların ise daha küçük ve kumlu olduğunu aklınızda tutabilirsiniz. Diğer anaçlar üzerinde sulanarak yetiştirilen armutların verimi fazla olsa da muhafaza kalitesinin az olduğunu bilmelisiniz. 

Armutta Hastalık ve Zararlılar Nelerdir?

Armut yetiştiriciliğinde en sık rastlanan hastalıklar arasında ateş yanıklığı, külleme, karaleke, memeli pas yer alıyor. Armuda en çok zarar veren zararlılar arasında ise kırmızı örümcek, elma iç kurdu, kabuklu bit, armut kaplanı ve yaprak bitleri sayılıyor. 

Hastalık ve zararlılara karşı kültürel önlemlerin yanı sıra kimyasal mücadele de yapılıyor. Bahçe kurulumundan bakım işlemlerine, budamadan ağaç temizliğine dek birçok kültürel önlemle ağaçların daha sağlıklı olmasına destek olabilirsiniz. Kimyasal mücadele için doğru ilaç seçimi ve uygulamaya özen göstermelisiniz. Zira birçok zararlı ilaçlara çabuk direnç kazanabiliyor. Bu nedenle, ninflerin görülmeye başlandığı zaman ertelemeden kimyasal uygulamalara hız vermelisiniz. 

Armut Yetiştiriciliğinde Hasat Nasıl Olur?

Armut çeşitlerinin hasat zamanı değişiyor. Meyve kabuklarının zemin rengine, meyvenin daldan kopma durumuna, meyve sertliğine, suda eriyebilir kuru madde miktarına ve tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen gün sayısına bağlı olarak hasat zamanı belirleniyor. Çok erken olgunlaşan yazlık çeşitlerde, meyveler yeme olumunda hasat ediliyor. S. Maria ve Williams gibi çeşitler ve güzlük, kışlık meyveler ise hasat olumunda ağaçtan toplanarak olgunlaştırılıyor ve yeme olumuna geliyor. 

Armut yetiştiriciliğinde hasat elle yapılıyor. Bu sırada meyvelerin sapları koparılmadan, astarlanmış sepetlere dikkatlice konuluyor. Yazlık çeşitlerde sabah erkenden derim gerçekleşirken, kışlık çeşitlerde meyve üzerinde bulunan çiğin kuruması bekleniyor. Üç kez tekrarlanan hasat işlemi sonrasına meyveler pazara hazırlanıyor veya depoya alınıyor. 

Armut Yetiştiriciliğinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Armut yetiştiriciliğinde sık rastlanan hastalıklara ve zararlı istilasına karşı dikkat edilmesi gereken birkaç nokta bulunuyor. 

• Toprağın pH derecesini 5.5-6.5 arasında tutmak gerekiyor. 
• Yağmurlama sulama yerine damlama sulama tercih etmek öneriliyor. 
• Hastalıklı bahçelerdeki arı kovanlarının kaldırılması tavsiye ediliyor. 
• Hastalıklı bitkilerden çelik almamak, aşı yaparken kullanılan materyallerin temiz olmasına dikkat etmek hayati önem taşıyor. 
• Özellikle ateş yanıklığı gibi hastalıklar söz konusu olduğunda, fidanları hemen imha etmek gerekiyor. Ağaçlar durgun dönemde budandıktan sonra bordo bulamacı uygulamak fayda gösteriyor.
• Meyve ağaçlarının bakımının, ilaçlamanın zamanında yapılması önem arz ediyor.