Anız yakılmasının zararlı olduğu ezber bir bilgi olarak hafızalarımızda peki anız ne demek biliyor musunuz? Okurlarımız için genel bir bilgilendirme ve çevre bilinci oluşturma makalesi olan yazımız, çiftçilerimizi için ise anız yakmanın zararları konusunda hatırlatıcı niteliğinde. Siz de anız yakmanın neden olduğu sorunlar hakkında detaylı bilgiyi Tarfin Blog aracılığıyla edinebilirsiniz. Tarfin, yalnız doğru bilgi oluşturma misyonuyla değil aynı zamanda tarımsal alışverişlerde özel ayrıcalıklar sağlama vizyonuyla çiftçilerimizin yanında. Siz de Tarfin Mobil aracılığıyla tarımsal alışverişleriniz sırasında girdi fiyatlarını anında karşılaştırabilirsiniz. Siparişlerinizi Tarfin yetkili satış noktaları aracılığıyla oluşturarak peşin veya hasat vadeli ödeme imkanlarından faydalanabilirsiniz. Üstelik Tarfin’in faydalarından yararlanmak için Türkiye’nin dört bir yanındaki binlerce yetkili satış noktasından birine başvurmanız yeterli. Siz de hemen detaylı bilgi ve sipariş için size en yakın bayi ile iletişime geçebilirsiniz.
Peki, anız yakma nedir biliyor musunuz? Anız yakımı hakkındaki detaylı yazımızda şu başlıkları bulabilirsiniz:
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
- Anız nedir sizler için adım adım açıklıyoruz.
- Anız yakma nedir? Anız nasıl yakılır? sorularını yanıtlıyoruz.
- Anız yakmanın zararları nelerdir? değiniyoruz. Bu kısımda neden anız yakmamalıyız tüm detaylarıyla anlatıyoruz.
- Anız yakma nasıl engellenir bölümü sayesinde alınabilecek önlemler hakkında bilgilendiriyoruz.
- Son olarak anız yakmanın cezası var mı kısmında devlet tarafından yasalarla belirlenen cezalardan bahis açıyoruz.
Siz de anız yakma hakkında güncel ve detaylı bilgilere Tarfin Blog aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
Anız Nedir?
Tarımsal faaliyetler sonrasında, biçilmiş olan tahılların sapları toprakta kalıyor. Bu saplar ve köklerin artıklarına ise anız adı veriliyor. Dünyada kütle bakımından en çok anız oluşturan bitkilerin başında mısır, pirinç, buğday ve şeker kamışı geliyor. Öyle ki mısır yetiştiriciliği sırasında çıkan anızlar, dünya çapında yakılan anız kütlesinin %43’üne denk düşüyor. Ekonomik değeri olmayan bu atıkların büyük bir kısmı toprak işleme sırasında toprağa karıştırılırken maalesef bir kısmı da yakılarak imha ediliyor. Ancak anız yakma faaliyeti zahmetli ve yangın için riskli olması bir yana aynı zamanda çevre için çok zararlı. Zaten bu nedenle yasalarımıza göre anız yakmak cezaya tabi ve yasak.
Anız Yakma Nedir? Anız Nasıl Yakılır?
Anız yakma, nadas uygulanmaksızın ekilen arazide sap ve kök gibi atık bitki kısımlarının ateşe verilmesine deniyor. Çiftçilerimiz, hazırladıkları anız yığınlarını arazinin bir kenarında biriktirerek ateşe veriyor. Anız yakma işleminin tek sebebi bitki atıklarının ortadan kaldırılması değil. Böcek ve zararlılardan kurtulmanın, toprak işlemeyi kolaylaştırmak ve yabancı ot kontrolünü sağlamanın için en kısa yolun anız yakma olduğuna inanabilirsiniz. Hem düşük maliyetli olan hem de kısa sürede atıkların yok olmasını sağlayan işlemin zararları ise düşündüğünüzden daha büyük.
Oysa atıklar yanarken farkında olmadan birçok çevresel zarara ve riske de yol açılıyor. Anız yakmanın zararsız veya daha az zararlı bir yöntemi yok, karbondioksit salınımına katkı sağlayan bu işlem, maalesef toprağın da organik maddesinin azalmasına neden oluyor.
Anız Yakmanın Zararları Nelerdir?
Bayburt tarım il müdürlüğü tarafından hazırlanan makaleye göre, anız yakmanın zararları şu şekilde özetleniyor:
- Anız yakma sırasında toprak yüzeyinde sıcaklık 50 ile 750 derece arasında değişiyor. Toprak nasıl oluşur yazımızda anlattığımız üzere yüzeydeki bu değişim aslında toprak yapısında çok daha önemli bozulmalara kapı aralıyor. Bu derece yüksek ısı yayılımı topraktaki tüm organik maddelerin yok olmasına neden oluyor. Oysa organik bileşikler; yağış suyunun emilimi, tutulması, erozyonun önlenmesi, toprağın havalanması, bitkilerin beslenmesi için hayati önem taşıyor. Isı yayılımı ile bu fonksiyonu sağlayan tüm bileşenler ortadan kalkıyor.
- Anızlar yakıldığında toprağın koruyucu bitki örtüsü yok oluyor ve toprak aşınmaya, erozyona açık hale geliyor. (Erozyona ve kuraklığa dayanıklı toprak oluşturmak için ipuçları yazımızı okuyabilirsiniz.)
- Toprağın verimi azalıyor. Çünkü sap atıkları çürüyerek toprağa karbon, azot gibi değerli bitki besinlerini sağlayabilecekken yakılarak yok ediliyor.
- Anız yakma ile beraber tarımsal üretim için gerekli olan mikroorganizma faaliyeti de azalıyor.
- Hastalıklar, zararlılar, yabancı ot gelişimleri teşvik ediliyor.
- Anız yakmak hava ve su kirliliği için neden oluşturuyor.
- Yola yakın alanlarda duman nedeniyle görüş mesafesi azalıyor ve bu işlem trafik kazalarına davetiye çıkarıyor.
- Çevredeki hasat edilmemiş bitkiler, tarımsal ekipmanlar, yerleşim alanları, yapılar ve ormanlar yangın riski ile karşı karşıya kalıyor.
- Anız yakma işlemi doğal dengeyi bozuyor. Birçok yabani hayvan bu işlemler nedeniyle doğal yaşam alanlarını terk etmek zorunda kalıyor.
- Telefon ve enerji iletim hatları ateşten zarar görebiliyor.
Anız Yakma Nasıl Engellenir?
Yasak olmasına rağmen nadiren dahi olsa hala anız yakma işlemleri devam ediyor. Çiftçilerimiz iyi tohum yatağı hazırlamak ve toprak işlemek için anız yaktıklarını söylese de bu işlem aslında verim için zarar oluşturuyor. Üstelik tarımda makineleşme sayesinde, bu işleme gerek kalmadan toprak hazırlanabiliyor. Diğer bir deyişle anız yakmayı engellemenin ilk yolu, tarımda makineleşmeyi teşvik etmek oluyor. Örneğin biçerdöver ile hububat hasadı yapıldığında toprakta sap kalma ihtimali oldukça azalıyor. Bunu yanında sap ve samanlardan oluşan namluların balya makinesi ile balyalanarak hayvan yemi olarak kullanılması avantaj oluşturuyor. Hatta dal öğütme makinesi gibi aletler kullanılarak atıkların parçalanması, toprağa daha kolay karışabilir hale getirilmesi sağlanıyor. Bu gibi işlemlerle atıklar toprağa karıştırılıyor, yem olarak kullanılıyor, kağıt veya karton yapımı için sanayiye veriliyor. Böylelikle hem toprak verimi artıyor, hem anızın zararları gerçekleşmiyor hem de sürdürülebilirlik sağlanıyor.
Anız Yakmanın Cezası Var mı?
Türkiye Cumhuriyeti yasalarına, 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun ek 1. maddesinin c bendine göre, aykırı anız yakanlar hakkında idari para cezası uygulanıyor. Bunun yanında, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 32'nci (Emre Aykırı Davranış) maddeleri gereğince işlem yapılıyor. Ayrıca, anız yakılan alanın orman veya sulak alanlara yakın olması, meskun mahallerde işlemin yapılması durumunda ceza beş kat artırılıyor. Kolluk kuvvetleri ve devlet birimler, çiftçilerimizin ana geçim kaynağı ve insanımızın temel beslenme alanı olan toprağın zarar görmesini engellemek için anız yakılmamasını hatırlatıyor ve anız yakanların ihbar edilmesi için vatandaşlarımıza çağrı yapıyor.
Ürün Verimini Artırmak İçin Eski Uygarlıklardan Ne Öğrenebiliriz? yazımızı okuyabilirsiniz.
