Otla beslenen hayvanların sindirim sisteminin bir parçası da geviş getirmek. Hayvanların yuttukları besinleri işkembelerinden çıkartarak tekrar ağızlarına getirdiği bu sürece geviş adı veriliyor. Yutulan yiyeceğin tekrar çiğnenmesi ile işleyen geviş getirme adımı, çok besin alan ve çiğnemeden yutan hayvanlarda görülüyor. Geviş getiren inekler, dinlenirken sindirimi kolaylaştırmak için yiyecekleri tekrar çiğniyor. Ancak birçok faktör geviş sürecini etkiliyor ve bazen geviş getirememe sorununu ortaya çıkarıyor. Hayvanlar neden geviş getirmez sizlere detaylarıyla açıklıyoruz. Tarım ve hayvancılık konusunda detaylı bilgileri Tarfin Blog üzerinden alabilirsiniz. Ayrıca Tarfin Mobil üzerinden girdi alışverişlerinizi avantajlı kılabilir, cep telefonunuz ile fiyat karşılaştırması yaparak hemen sipariş oluşturabilirsiniz. Üstelik peşin veya hasat vadeli ödeme imkanı da Tarfin Mobil’de. Çiftçinin dostu, güvenilir yol arkadaşı olan Tarfin ile siz de hemen tanışın!
Geviş getiren hayvanların ortak özelliği yemek borusunun bitiminde, mide önünde işkembe adı verilen bölmenin bulunması. Onlar arasında cücegeyikler, sığırlar, davarlar ve topuktabanlı olarak kategorize edilen hayvanlar var. Örneğin geyikler, antiloplar, zürafalar, lamalar, koyun cinsleri, keçiler, sığırlar, bizonlar ve mandalar geviş getiriyor.
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Peki hayvanlar neden geviş getirmez? Bunun için geviş sürecini etkileyen faktörleri incelemek gerekiyor. Bir ineğin ne kadar süre geviş getireceği rasyon ile ilişkili. Günlük ne kadar kaba yem alıyor, nişasta ve şeker tüketimi nasıl incelemek önemli. Zira kaba yem alımı süreci olumlu etkilerken nişasta ve şeker tüketimi ruminasyona olumsuz etki ediyor. Ayrıca yüksek miktarda konsantre yem alımı, ruminasyon süresinin azalmasında etkili. Bu nedenle “hayvanlar neden geviş getirmez” sorusu genellikle beslenmeyle ilişkilendiriliyor ve ruminasyonu tetikleyecek adımlar atılıyor. (Kaynak)
Ruminasyonu yani geviş getirmeyi etkileyen faktörler arasında şunları saymak mümkün:
- Sıcaklık stresi geviş getirmeyi ortalama yüzde 10 azaltıyor.
- Uzun süre kilitli kalan hayvanlarda geviş getirme azalıyor.
- Kalabalık gruplar geviş getirmeyi olumsuz etkiliyor.
- Buzağılama %30-50 oranında ruminasyonda azalma meydana getiriyor.
- Kızgınlık süreci ruminasyonu düşürüyor. (Kızgınlık takip sistemleri hakkında detaylı bilgiyi Tarfin’den alabilirsiniz.)
- Mastisis yaşayan hayvanların ruminasyonu düşebiliyor.
Geviş Getirmeyen İneğe Ne Yapılır?
Rasyonda yeterli partikül büyüklüğüne sahip lifli besinler olması gerekiyor. Ayrıca elek testlerini yapmalı ve ruminasyon süresini bu testler neticesinde optimize etmelisiniz. Rumeni uyarmak ve tükürük salgısındaki etkinliği ideal düzeyde tutmak için hammaddenin kıyılma boyutuna dikkat edebilirsiniz.
Geviş getirmeyen ineğin birçok farklı hastalık yaşama ihtimali bulunuyor. Hipokalsemi, asidoz, ülser, timpani gibi hastalıkları göz önünde bulundurarak mutlaka veteriner kontrolüne gitmelisiniz. İştahsızlık ile belirginleşen ve geviş getirereme sorunu ile beraber görülen hastalıklardan herhangi biri olması durumunda uygun tedavi yöntemlerini uygulamalı ve veterinerin yönlendirmesine göre hareket etmelisiniz.
Ayrıca, asidozu önlemek için çok ince kesif ve kaba yemlerden uzak tutmalısınız. Yemlik kenarlarına yemek sodası koymayı ve açık büfe yemleme yöntemi denemeyi unutmamalısınız. Yine yemlik kontrolü ile yabancı cisim varlığını incelemelisiniz. (Uzmanlar bunun için ineğe mıknatıs yutturmak gibi yöntemlere başvurabiliyor.)
Geviş Getirmeyen Hayvan Sorunu Nasıl Önlenir?
Geviş getirme kaba yemin partikül büyüklüğüne ve selüloz içeriğine göre değişebiliyor. Sorun oluşmaması adına şu noktalara dikkat edebilirsiniz:
- Baharda merada selüloz oranı düşük olduğu için hayvanlara meraya çıkmadan önce kuru ot verebilirsiniz.
- Aşırı gübreleme nitrat birikimine neden olduğu için bitkilerde A,
- D ve E vitaminleri azalıyor. Bu da zehirlenmelere yol açabileceğinden dikkatli olmak gerekiyor.
- Baharda otlama sabahın erken saatlerinde yapılmamalı. Kırağı olduğunda inekleri otlamaya çıkarmamalısınız. Eğer mutlaka çıkarmanız gerekiyorsa, hayvanlara biraz kuru ot verebilirsiniz.
- Hayvanları temiz alanlarda otlatmalısınız.
- Hayvanları yazın öğlen vakitlerinde serin alanlara almalısınız.
- Baklagil otlarınca zengin alanlarda kısa süre otlama yaptırmalı ve kuru ot kullanmayı ihmal etmemelisiniz.
- Yalakları yılda iki kez, yosun tutmadan temizlemelisiniz.
- Hastalıklara karşı temizliğe, düzenli aşılamaya özen göstermelisiniz.
