Damızlık Koyun, Kuzu, Koç Seçimi Nasıl Yapılır?

Sürüde verimi sürdürmek, kaliteli et ve süt elde etmek, kar etmek için en önemli adımlardan biri damızlık seçimi. Kullanacağınız hayvanların en iyilerini işletmenizde bulundurmak için damızlık seçimine özen göstermeli ve ipuçlarına hakim olmalısınız. Size yol gösterecek, hep yanınızda olacak, çiftçi dostu bir yol arkadaşı arıyorsanız Tarfin yanınızda! Güç elinizin altında! Siz de Tarfin Blog’tan aradığınız bilgilere şimdi ulaşabilirsiniz. Ayrıca tarımsal/hayvansal girdi ihtiyaçlarınızda Tarfin Mobil avantajları sizinle. Peşin veya hasat vadeli ödeme seçenekleri sunan Tarfin ile ihtiyaçlarınızı ertelemeden gereksinimlerinizi karşılayabilirsiniz. Çünkü Tarfin hep yanınızda, ailenizden biri olan ekonomik bir yoldaş… 

Yazımızda bulacağınız diğer başlıklar: 

• Koyunculukta Damızlık Seçimi Ne Demektir? 
• En İyi Damızlık Koyun Nasıl Olur? 
• Damızlık Koyun Seçimi Nasıl Yapılır? 
• Kuzu Verimi Açısından Verimli Damızlık Nasıl Seçilir? 
• Damızlık Koç Seçimi Nasıl Yapılır?
• Damızlık Kuzular Seçilirken Dikkat Edilecekler Nelerdir?

Koyunculukta Damızlık Seçimi Ne Demektir? 

Verimli koyunları, koçları sürüde bir araya getirmeye damızlık seçimi adı veriliyor. Sürüye damızlık olarak katılan hayvanlar, doğum sırasında, süt kesiminde, kırkımda, koç katımında, ilgili hedefe göre 4 kez damızlık seçimine tabi tutuluyor. Siz de koyunculukta damızlık seçerken hedefinize göre uygun verimi verebilecek hayvanlara yönelmelisiniz.
 

En az masrafla en iyi ürünü veren, verim vadeden hayvanları sürüye almalısınız. Buna karşılık yaşlı, sakat, hasta, verimsiz hayvanları ayırarak sürünün kalitesini yüksek tutmanız gerekiyor. Ancak elbette damızlık seçimi işleminin maliyetlerini göze almak önemli. Zira seçilen hayvan hedefe uygun ve verimli olsa dahi bakımı da bir o kadar önem taşıyor. Koyunları iyi beslemeye, bakımlarını yapmaya, özenle seçtiğiniz hayvanları özenle yaşatmaya dikkat göstermelisiniz. Bu sırada, sürüyü kontrollü büyütmeyi ihmal etmemek de hayati değerde. Zira sürünün baş edilemeyecek düzeyde masraf çıkarmasının önüne geçmek gerekiyor. Bu nedenle ayıklama ve damızlık seçme süreçlerini eşzamanlı yürütmeli, döl veriminde artış sağlarken gelir gider dengesini korumaya dikkat etmelisiniz. 

Peki damızlık seçimi neden önemli? Çünkü koyun et, süt ve yün yönünden verimli bir hayvan. Hangi üretime ağırlık veriyorsanız ona uygun ırk kullanmanız gerekiyor. Her cinsin et veya süt verimi iyi olmayabiliyor. Ama hiç değilse hedeflediğiniz iki üretimde size verim sağlayan ırkları bulabilirsiniz. Bunun yanında bir cinsin bir yönü diğer ırklardan açık ara önde olabiliyor. Ancak her zaman bu özellik tüm kuzular için geçerli değil. Tecrübeli koyun yetiştiricilerin çok iyi bildiği bu kural tersine de işliyor. Yani verimi yüksek olmayan ırklar melezlendiğinde kimi zaman verimli hayvanlar elde edilmesi mümkün. Bu nedenle koyunculukta damızlık seçiminde ezbere bilgiler yerine tecrübeli çiftçilere güvenmeli ve araştırma yaparak seçim gerçekleştirmelisiniz. 

Koyunlarda Delibaş Hastalığı Nedir? 

En İyi Damızlık Koyun Nasıl Olur? 

Koyunculukta damızlık seçerken “en iyiyi” hedeflemek olağan. Her zaman mükemmel hayvanı bulamasanız da en iyisini seçemeye özen göstermelisiniz. Peki en iyi koyun nasıl olur? İlk olarak fiziksel görünüme bakmalısınız. Vücudu düzgün, kusursuz olmalı. Herhangi bir sakatlık bulundurmamalı. Sonrasında koyun ırkı özelliklerini gözden geçirmelisiniz. Hangi cins ise o cinsin niteliklerine sahip olmalı. Yüksek verimli, hastalığı olmayan, uzun ömürlü hayvanlara yönelmelisiniz. Bunun yanında döl veriminin yüksek olmasına dikkat edebilirsiniz.  

Damızlık Koyun Seçimi Nasıl Yapılır? 

Damızlık koyun  seçerken hem dış yapıya hem de verim kayıtlarına göz gezdirmek gerekiyor. İşte adım adım damızlık koyun seçiminin püf noktaları: 

• Dış özelliklerine bakmalısınız. Hayvanların sağlam bünyeli olduğundan emin olmanız gerekiyor. Hareketlerinin normal olmasından, bakışlarındaki canlılık ve gözlerindeki parlaklıktan bunu anlayabilirsiniz. 
• İyi gelişmiş, geniş ve derin gövdeli hayvanlara yönelmelisiniz. Sütçü koyunların önden arkaya genişlemesine, etçilerin köşeleri yuvarlak dikdörtgen şekilde olmasına bakabilirsiniz. 

• Damızlık koyunların yapağısına ve derisine dikkat etmelisiniz. Derinin pembe olması önemli. Soluk ve mavimsi deri görünümü yetersiz beslenmeyi işaret ediyor. Ayrıca yaşla beraber deri de gevşiyor. Bu nedenle sıkı derisi olan koyunları tercih etmelisiniz. 
• Süt verimi gelişen koyunlarda kemiklerin ince ve uzunca olması gerekiyor. Koçların ise sağlam ve daha kalın kemikleri olması normal. Ancak çok kalın ve kaba kemikli hayvanların yemden yararlanma yeteneği az olacağından kemik yapısına da seçim sırasında dikkat etmelisiniz. Büyük ve kaba görünümlü baştan kemik yapısına dair fikir elde edebilirsiniz. 
• Yönetim ve bakımın kolay olması yönünden boynuzsuz koyunları tercih edebilirsiniz. Örneğin et merinos koyunu, hem dişi hem de erkeklerin çoğu boynuz bulundurmuyor. Bu avantajı sunan cinslere yönelebilirsiniz. 

Hangi hayvanlar damızlık seçilmez? Dişleri bozuk, tırnakları sorunlu, yaşlı, kısır olan, süt vermeyen, kuzuları ölen, yün verimi düşük veya aşırı yünlü olan hayvanlar damızlığa alınmamalı. Ayrıca çok zayıf koyunları, kavruk kalmış tokluları sürüden uzak tutmalısınız.

Kuzu Verimi Açısından Verimli Damızlık Nasıl Seçilir?

Eğer hedefiniz kuzu veriminin yüksek olmasıysa, dikkat etmeniz gereken noktalar var. Öncelikle ikiz veya üçüz olarak doğmuş hayvanları tercih etmelisiniz. Ayrıca analarının da kuzu verimini göz önüne almalısınız. Bunun yanında anaç koyunların ilk iki kuzulama sonuçlarına bakarak ikiz doğuranlara öncelik vermeli ancak ikizliği yüksek anne babadan gelmelerine de dikkat etmelisiniz. Bu kuralları hem koyun hem de koç seçimi için göz önüne alabilirsiniz. 

Koyunlarda Scrapie Hastalığı Nedir? 

Damızlık Koç Seçimi Nasıl Yapılır?

Koç seçerken tüm bu özelliklere ek olarak hayaların birbirine eşit olmasına dikkat etmelisiniz. Eğer biri daha büyük, yukarıda, aşağıda veya küçük ise üremeyle ilgili bir sorunla karşılaşma olasılığı artıyor. Bunun yanında aşım isteklerinin yüksekliğine bakabilirsiniz. Bu özellikleri gözeterek meni verimi yüksek koçları ayırt etmeniz mümkün. Diğer bir deyişle çiftleştirdiğiniz damızlık koyunların gebe kalma oranının daha yüksek olacağını düşünebilirsiniz. Ayrıca bu koçların dişi yavrularının da (kızlarının) yüksek verim sunabileceğini aklınızda tutabilirsiniz. Kısaca damızlık koçların nasıl olması gerektiğini şu şekilde özetleyebiliriz: 

• Irkın tam özelliklerini sergilemesi gerektiğinden, canlı ve parlak gözlerle birlikte aktif bir hareketlilik göstermeli. 
• Koçlar, torbalara inmiş yumurtalıklara sahip olmalı ve tek testisli koçlar tercih edilmemeli.
• Yapağı, ırkın karakteristik özelliklerini taşımalı ve renk açısından herhangi bir karışıklık olmamalı. 
• Bacaklar, kısa ve düzgün olmalı ve ayaklar yere uygun olan şekilde basmalı.
• Koç, sağrısına basıldığında çömelmeli. 
• Sperm muayeneleri yoluyla seçilmeli.

Koyun Keçi Çiçek Hastalığı Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Damızlık Kuzular Seçilirken Dikkat Edilecekler Nelerdir?

Damızlık kuzu seçimi sütten kesim sırasında yapılabiliyor. Kuzular bir yaşına geldiğinde tekrar seçim gerçekleştiriliyor. Elverişsiz kuzuların erkenden sürüden ayrılması oldukça büyük avantaj. Peki damızlık kuzu seçimi nasıl gerçekleşmeli? Damızlık olarak seçilecek kuzularda, kemik yapısı gelişmeye müsait olmalı. Kuyruğun, çok büyük ve sarkık olmaması gerekiyor. Yapağısı, ırkın standartlarını karşılayan bir örnek olmalı. Son olarak zayıf ve cılız kalan kuzuları, damızlık olarak seçmemelisiniz.