Koyunlarda sık görülen bir parazitik hastalık olan delibaş hastalığı (Coenurosis), dönemeç olarak da anılıyor. Çoğunlukla koyunların kendi etrafında dönmesi ile fark edilen sorun, koyun veya keçinin beynine yerleşen bir tenyadan kaynaklanıyor. Siz de koyunlarda delibaş hastalığı hakkında detaylı bilgi edinmek için Tarfin’in sağladığı kaynaklardan bilgi alabilirsiniz. Doğru bilgi kaynağı oluşturma konusunda çiftçilerimizin destekçisi olan Tarfin, alışverişlerde de yanınızda. Tarfin Mobil üzerinden hemen tarımsal girdi fiyatlarını karşılaştırabilir, Tarfin yetkili satış noktaları üzerinden avantajlı tarımsal ve hayvansal ürün alışverişlerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Üstelik her alışverişinizde peşin veya hasat vadeli ödeme avantajları da sizleri bekliyor. Siz de Tarfin ile tanışmak için Türkiye’nin dört bir yanında yer alan, sayıları 1000’i aşkın yetkili satış noktalarını ziyaret edebilirsiniz.
Koyunlarda delibaş hastalığı nedir yazımızda şu başlıkları bulabiirsiniz:
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
- Koyunlarda Delibaş Hastalığı Nedir?
- Koyunlarda Delibaş Belirtileri
- Koyunlarda Delibaş Hastalığı Neden Olur?
- Koyunlarda Delibaş Hastalığının Tedavisi Var mı?
- Koyunlarda Delibaş Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur?
- Koyunlarda Delibaş Hastalığı Yaygınlığı Nedir?
- Delibaş Paraziti İnsana Bulaşır mı?
- Taenia Multiceps Nedir?
- Delibaş Hastalığı Bulaşıcı mıdır?
- Koyunlarda Şerit Mücadelesi Delibaş Hastalığını Tedavi Eder mi?
- Delibaş Hastalığını Önlemek için Neler Yapılabilir?
- Delibaş Hastalığı Hangi Hayvanlarda Görülüyor?
Yazımızın sonunda delibaş adlı koyun hastalığı hakkında en sık sorulan soruları sizler için yanıtlayacağız. Siz de küçükbaş hayvanlarda, keçi ve koyun ırkları arasında sık rastlanan bu rahatsızlık hakkında detaylı bilgiye yazımız aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
Koyunlarda Delibaş Belirtileri
Hem koyun hem de keçilerde görülen delibaş hastalığının gözle görülen birçok belirtisi var. Bu semptomlardan herhangi birine rastladığınızda mutlaka veteriner desteği almalısınız:
- Koyunlarda delibaş hastalığı baş göstermeye başladığında koyunlar düz yürümek suretiyle sürüden ayrılıyor.
- Hastalığın bir adım sonrasında koyunlar sağa dönmeye başlıyor. Eğer bulunduğunuz yer güney yarım kürede ise koyunların sola döndüğünü fark edebilirsiniz.
- Görme sorunları yaşayan hayvanlarda büyük olasılıkla tek taraflı körlük başlıyor.
- Hayvanlar kafalarını duvara çarpabiliyor.
- Başı düzgün tutamama görülüyor. Boyun geriye doğru kasılarak opistotonus meydana geliyor.
- Hayvanlar felç geçirebiliyor.
- Diş gıcırdatma tespit ediliyor.
- Kas titremelerine rastlanıyor.
- Otitis adı verilen kulak yangısı bulunuyor.
- Merkezi sinir sistemini direkt olarak etkileyen hastalık sonucu beyinde, omurilikte, akciğer ve karaciğerde kistler oluşabiliyor.
- Hayvanların iştahları azalıyor, günden güne zayıflıyorlar.
Koyunlarda Delibaş Hastalığı Neden Olur?
Delibaş hastalığına neden olan parazitler köpek dışkısından bulaşıyor. Koyun veya keçiler ağız yoluyla köpek dışkılarının bulaştığı otlardan yediklerinde hastalanıyor. Hastalığın köpeklere geçmesi de yine hasta koyun kellelerinin köpekler tarafından yenmesi ile oluyor. Kısır döngü halindeki delibaş paraziti (Taenia multiceps) koyunlara bulaştığında parazitler bağırsakta açılıyor ve hayvanlar enfekte oluyor. Beyne kadar ilerleyen ve burada bir kesecik meydana getiren parazit, beyne baskı yaparak delibaş hastalığı belirtileri oluşmasına neden oluyor. Yapılan çalışmalar, kistin bulunduğu bölgede oluşan basınç nedeniyle doku hasarı, hiperemi, hücre infiltrasyonu, mikrogliozis ve astrositozis, nöron dejenerasyonu gibi bulgulara rastlanıyor. Larvalar genellikle serebral hemisferde, parieto-occipital bölgede, sağ tarafta yerleşiyor. Belirtilerden sonra herhangi bir tedavi uygulanmazsa, kısa sürede ölüm gerçekleşiyor.
Koyunlarda Delibaş Hastalığının Tedavisi Var mı?
Keçi ve koyunlarda delibaş hastalığının pratik bir tedavisinden söz etmek maalesef mümkün değil. Üstelik parazitin ve kesesinin beyindeki varlığı yaralara neden oluyor ve beyindeki bu yaraların geri dönüşü olmuyor. Ancak elbette delibaş hastalığı tedavisi atılabilecek adımlar bulunuyor. Çoğunlukla hayvanlar ölüme terk edilirken nadiren çok değerli damızlıklarda tedavi gerçekleştiriliyor. Koyunlarda delibaş hastalığı tedavisinin ilk yöntemi bahsedildiği üzere cerrahi oluyor. Ancak cerrahi operasyonların da başarı şansı %25 ile 50 arasında sınırlı kalıyor. Bunu dışında antiparaziter ilaçlar da kullanılıyor. Yüksek dozda, 6-14 gün arasında düzenli kullanılan ilaçlar olumlu sonuç verebiliyor. Fakat delibaş hastalığı tedavisinin yüksek maliyetli ve meşakkatli olması nedeniyle uygulanması bir hayli güç. Hatta bu nedenle birçok kaynakta bu hastalığın uygulanabilir bir tedavisi olmadığı bilgisine rastlayabilirsiniz.
Ancak hastalığın yayılmaması için tedavinin yanında koruma için birçok adım atılması gerekiyor. Öncelikle, hastalığın görüldüğü bölgedeki köpeklere tenya mücadelesi için ilaçlar veriliyor. Hem konakçı köpekler hem de komşu sürülerdeki hayvanlar tenya ilacı ile ilaçlanıyor. Bunun yanında ölen koyun ve keçilerin beyinleri, köpeklerin erişemeyeceği şekilde imha ediliyor. Eğer ölü hayvanların başları gelişi güzel atılırsa onu yiyen köpeklerde parazit konakçılığını sürdürüyor ve hastalık yayılmaya devam ediyor. Bu nedenle enfekte hayvanların bedenleri derin bir çukura, sönmemiş kireç dökülerek gömülüyor.
Koyunlarda Delibaş Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur?
Teşhis, genellikle delibaş hastalığının belirtileri üzerinden konulabiliyor. Hasta kuzular birkaç kez döndürüldükten sonra serbest kaldığında dönmeye devam ediyorsa bu genellikle delibaş hastalığına işaret ediyor. Ancak bazen listeriosis, beyin apsesi, ekinokokların beyin içine yerleşmesi, poliencephalomalacia ve östrus ovis gibi hastalıklarla karışabileceği için ultrasonla görüntüleme tercih ediliyor.
Koyunlarda Kelebek Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi yazımızı okumak için tıklayınız.
Ayrıca Ektima Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi hakkındaki yazımızı inceleyebilirsiniz.
