Topraksız tarım modelleri, dünyanın dört bir yanında uygulanıyor ve her geçen gün daha fazla kişi tarafından deneniyor. Ekinlerin besin ihtiyacının topraktan değil de su veya hava aracılığıyla karşılanmasına dayanan bu sistem, yenilikçi çiftçilerimizin de ilgisini çekiyor. Hidroponik tarım gibi topraksız tarım türleri hakkında detaylı bilgiyi yazımızda bulabilirsiniz.
Bu yazımızda bulabileceğiniz başlıklar şu şekildedir:
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
- Topraksız Tarım Nedir?
- Topraksız Tarım Nasıl Yapılır? Teknikleri ve Sistemleri Nelerdir?
- Topraksız Tarıma Uygun Bitkiler
- Geleceğin Çiftçilik Yöntemi Topraksız Tarım mı?
- Topraksız Tarımın Faydaları
- Topraksız Tarım Kurulum ve Bakım Maliyeti
- Topraksız Tarım Gübresi
- Topraksız Tarımın Sınırlayıcı Faktörler Nelerdir?
Topraksız Tarım Nedir?
Ekin üretiminde toprağın, atığın, böcek ilacının olmadığı yeni bir sistem düşleyin, işte topraksız tarım bu düşün karşılığı oluyor. Daha uygun maliyetli, daha az kimyasal kullanılan, daha dar alanda yapılan, kaynakları tasarruflu kullanan bir üretim mümkün mü sorusuna yanıt olan topraksız tarım sistemi, dik veya yatay uygulanabiliyor. Çiftçilerimizin üretim üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasını sağlayan, emekten, zamandan tasarruf sunan topraksız tarım, geleceğin tarım modeli olarak görülüyor. Topraksız tarım, farklı tekniklerle uygulanıyor.
Hidroponik Tarım Nedir?
Topraksız tarımın diğer adı olan hidroponik tarım, toprak kullanmadan bitkilerin yetiştirildiği bir tarım yöntemidir. Geleneksel tarım yöntemlerinden farklı olarak, hidroponik sistemlerde bitkilerin kökleri besin çözeltisi içinde veya bir ortamda tutularak büyütülür. Toprak yerine su içinde çözülmüş besin maddeleri kullanılarak bitkilerin ihtiyaç duyduğu tüm besin maddeleri kontrollü bir şekilde sağlanır.
Hidroponik tarımın avantajları şunlardır:
Su Tasarrufu: Toprak kullanılmadığı için suyun daha verimli kullanılmasına olanak tanır.
Besin Kontrolü: Besin çözeltisi sayesinde bitkilere doğrudan gerekli olan besin maddeleri sağlanabilir. Bu, bitkilerin daha hızlı büyümesine ve daha yüksek verim elde edilmesine olanak tanır.
Topraksız Yetiştirme: Toprak ile ilişkili hastalıkların ve zararlıların azalması veya ortadan kalkması mümkündür.
Daha Hızlı Büyüme: Bitkilerin kökleri doğrudan besinlere erişim sağladığı için geleneksel tarıma göre daha hızlı büyüyebilirler.
Alan Verimliliği: Hidroponik sistemler, düşük alanlarda bile etkili bir şekilde kullanılabilir, bu da kısıtlı alanlarda tarım yapma avantajı sağlar.
Hidroponik tarım yöntemleri arasında çeşitli sistemler bulunmaktadır, bunlar arasında çözelti kültürü, substrat kültürü ve aeroponik gibi farklı teknikler yer alır. Her biri belirli avantajlara ve kullanım alanlarına sahiptir. Hidroponik tarım, özellikle su ve toprak kaynaklarının sınırlı olduğu veya kirlendiği alanlarda sürdürülebilir tarım uygulamak için popüler bir seçenektir.
Topraksız Tarım Nasıl Yapılır? Teknikleri ve Sistemleri Nelerdir?
Topraksız tarım nasıl yapılır diye merak ediyorsanız hazırladığımız içeriği okumaya devam edebilirsiniz. Hidroponik tarım, akuaponik ve aeroponik tarım yetiştiriciliği teknikleri, topraksız tarımın tekniklerini oluşturuyor. Alan biriminin verimini artıran dikey çiftçilik de bu üretim yöntemleriyle beraber uygulanabiliyor, ayrıca yıl boyunca sürekli üretim vadettiği için toprakta yapılan tarıma bereketli bir alternatif oluşturuyor. Topraksız tarım teknikleri ve detayları:
- Aeroponik sistem
- Akuaponik sistem
- Hidroponik sistem
Aeroponik Sistem
Havaya dayalı olan topraksız tarım sistemi aeroponik adıyla anılıyor. Çıplak kök sistemine dayanan teknik, ekin besinlerinin fasılalı ve fasılasız sis halinde verilmesine dayanıyor. Sistemde, zamanlayıcıya bağlı pompalar kullanılıyor.
Ekinin besinlerini karşılayacak su havzasından zamanı gelince besinler püskürtülüyor. Askıda yer alan ekinin kök sistemi, kapalı veya yarı kapalı ortamda atomize edilerek püskürtülen su ve besinle buluşuyor. Havadaki oksijen ekin gelişimini desteklerken açıktaki kökün oksijene ulaşması da çok daha kolay oluyor.
Genellikle yatay olan hava bazlı sistemin yeni formlarında dik modeller de tasarlanabiliyor. Düşük, yüksek ve altrasonik basınçlı olarak üçe ayrılan aeroponik sistemlerin maliyetleri de türüne göre değişiyor. Düşük basınçlı topraksız tarım maliyetleri en düşük alternatifi oluşturuyor ve hazır sistem üzerinden kolay kurulan model, en yaygın kullanılan çeşidi işaret ediyor. Ekin kökleri, besin çözeltisi deposunun üstüne konumlandırılıyor veya rezervuara bağlı bir kanalın içinde asılı bulunuyor.
Yüksek basınçlı aeroponik sistem, daha gelişmiş ve özel ekipmanlarla hazırlanıyor. Bu nedenle daha yüksek maliyet gerekiyor. Suyu, küçük damlacıklarına atomize eden basınç sayesinde kök, daha fazla oksijenden yararlanıyor. Ultrasonik basınçlı yani ticari sistemlerde ise donanım, biyolojik sistemler içeriyor. Ultrasonik sisleyiciler, havadaki ideal yapay nemi taklit ediyor. Çok hafif partiküller taşıyan sis, kök bölgesine rahatlıkla ulaşıyor. Yüksek değerli mahsuller için bu tür tercih ediliyor.
Akuaponik Sistem
Balık bitki entegre yetiştiricilik sistemi olarak tanımlanan sistem, topraksız tarımı su yaşamı ile birleştiriyor. Suyun kirlilik yükü böylece azaltılıyor. Balık yetiştiriciliğinde kullanılan su, zengin besin değeri ile ekinleri besliyor.
Su, borular vasıtasıyla ekinlerin yetiştirildiği tanka geliyor. Dengeli ve verimli halde işlemesi için azot döngüsünü kullanan akuaponik sistem, iki ana kısımdan oluşuyor. Akuakültür ve hidroponik kısım… Akuakültür kısmı balıkların yaşayıp beslendiği ve atık ürettiği bölüme deniyor. Sistemde kullanılan balıkların türü, ekinler için oluşacak gübrenin besin değerini belirliyor. Farklı ölçülerdeki haznelerde, su birikintilerinde yaşayan balıklar özel olarak seçiliyor.
Hidroponik kısım ise çimlendirilmiş meyve ve sebzelerin yetiştirildiği bölümü adlandırıyor. Ekin kökleri torf, çakıl, kul, taş yünü, hidroton gibi pH değeri olmayan maddelerle sarılıyor. Bazı üreticileri kökün bir kısmını ya da tamamını açık bırakabiliyor. Hidroponik tarım sistemde ekinlerin büyümesi için ışığa ihtiyaç duyuluyor, gün ışığının yanı sıra, akuakültür kısmı için kullanılan beyaz ışık kaynaklarından da yararlanılabiliyor.
Hidroponik Sistem
Topraksız tarım teknikleri içinde ilk keşfedilen olan hidroponik sistem, suya dayanıyor. Besin çözeltisi içinde duran ekinler, bazen katı ortamda yetişiyor. Açık ve kapalı sistem olarak hidroponik tarım model ikiye ayrılıyor: Sıvı ve agregat.
Sıvı sistemde ekin köklerini destekleyen katı ortam bulunmuyor, agregatta ise katı ortam yer alıyor. Sıvı sistemde kökler boyunca ince bir tabaka halinde, yalnızca birkaç mm derinlikte besin çözeltisi dolaştırılıyor.
Agregat modelde ise bitkiler torba, saksı, viol gibi kaplara doldurulan substratlara ekiliyor. Ortam kültüründe; torf, ağaç kabuğu, talaş gibi maddeler kullanılabiliyor. Besin çözeltisi damlama sulama veya yağmurlama sulama ile ortamlara naklediliyor.
Yukarıdaki bilgiler dahilinde topraksız tarım nasıl yapılır sorunuza net cevaplar bulabilirsiniz.
Topraksız Tarım Avantajları Nelerdir?
Topraksız tarım tekniğinin, geleneksel tarıma kıyasla sağladığı avantajlar son yıllarda bu tekniğe ilginin artmasına sebep olmuştur. Topraksız tarımın avantajları şu şekilde sıralanabilir:
- Birim alandaki verim daha fazladır.
- Topraklı üretimde ihtiyaç duyulan suyun %10’u kadar su ile üretim yapılabilir. Bu sayede topraksız tarımda, su tasarrufu da sağlanmış olur.
- Yapılan düzenli kontroller sayesinde hasat daha verimli olur.
- Üretim alanı steril olduğundan harici ilaçlamaya ihtiyaç duyulmaz. Bu sayede ilaç tasarrufu da sağlanır.
- Toprak olmaması hastalık ve zararlıların bitki yetiştiriciliğindeki etkisini de bu oranda minimuma indirir.
- Toprakta işleme yapılmadığından ayrıca bir iş gücüne ihtiyaç yoktur. Bu da işçilik maliyetleri en aza indirir.
- Bitkinin yetiştirilebilmesi için uygun bir arazi bulma gibi bir zorluk yoktur. Topraksız tarım, uygun sistemin kurulduğu her alanda üretim yapılabilir.
- Kapalı alanlarda üretim yapılabildiği için yağmur, fırtına, don ya da sel gibi olumsuz hava koşullarından etkilenme gibi durumlar yaşanmaz.
Topraksız Tarım Dezavantajları Nelerdir?
Topraksız tarım, geleneksel tarımın birçok sınırlamasını aşsa da, potansiyel dezavantajlar içermektedir. Bu dezavantajlar, topraksız tarıma geçiş yapmayı düşünenler için dikkate alınması gereken önemli konuları içermektedir:
Yüksek Sermaye Gereksinimi: Topraksız tarıma başlamak, özellikle ilk aşamada önemli bir maliyet gerektirebilir. Doğadan ücretsiz elde edilemeyen malzemeler için bütçe oluşturmak önemlidir.
Bilgi ve Deneyim Gerekliliği: Etkili bir üretim süreci için gereken bilgi birikimi, kaynaklara kolay erişimle birlikte deneyimli iş gücüne ihtiyaç duyar. Bu bilginin doğru bir şekilde yorumlanması ve uygulanması, başarılı bir topraksız tarım operasyonu için kritiktir.
Sistem Bütünlüğü ve Arıza Riski: Topraksız tarım bir bütünsel sistemdir ve sistemde meydana gelebilecek herhangi bir arıza tüm üretime etki edebilir. Bu nedenle, olası arızalar için önceden planlama yapılmalı ve alternatif stratejiler oluşturulmalıdır.
Elektrik Kesintileri ve Enerji Sorunları: Hidroponik tarımın dezavantajlarından biri, elektrik kesintileridir. Bu kesintilere karşı alınacak önlemler ek maliyet gerektirebilir. Ayrıca, yaşanan enerji krizleri doğal gaz ile ısıtılan seralardaki maliyetleri artırabilir.
Besin Solüsyonu Hassasiyeti: Bitkiler için hazırlanan besin solüsyonu hatasız olmalıdır. Hidroponik tarım, besin hatalarına tolerans göstermez, bu nedenle besin solüsyonunun doğru bir şekilde hazırlanması kritik öneme sahiptir.
Topraksız tarımın sunduğu avantajlara rağmen, bu dezavantajlar dikkatlice ele alınmalı ve başarılı bir geçiş için uygun önlemler alınmalıdır.
Topraksız Tarıma Uygun Bitkiler
Topraksız tarım (hidroponi), geleneksel toprak tabanlı tarıma göre toprak kullanmayan bir yöntemdir. Bu yöntemde bitkiler köklerini toprak yerine su, besin çözeltisi veya inert büyüme ortamları içinde geliştirilebilir. Topraksız tarımda neler yetişir diye merak ediyorsanız topraksız tarımla birçok bitki yetiştirilebilir.
Topraksız tarıma uygun bitkiler farklı sistemlerde yetiştirilebiliyor.
- Aeroponik sistem; marul yetiştiriciliği, lahana, nane, fesleğen, kekik yetiştiriciliği, biberiye, ıspanak, frenk soğanı, zencefil, dereotu, ısırgan otu, adaçayı, maydanoz, brokoli, karnabahar, havuç, salatalık, biber, turp, pancar, domates, patlıcan, çilek yetiştiriciliği, bezelye ve patates için tercih ediliyor.
- Akuaponik sistemde, ülkemizde en çok alabalık, sazan ve tatlı su çipurası kullanılıyor. Akuaponik sisteme en uygun bitkiler arasında, marul, domates, salatalık, kabak, lahana, ıspanak, çilek, su teresi, fesleğen, kişniş otu, maydanoz, sarımsak, nane, dereotu, roka, pazı, fasulye ve bezelye sayılıyor.
- Söz konusu hidroponik sistemler olduğunda topraksız tarıma uygun bitkiler arasında, marul, nane, ıspanak, frenk soğanı, salatalık, domates, çilek, dereotu, kekik, biberiye, anason, dolmalık biber, su teresi, fasulye, karpuz ve kavun sıralanıyor.
Yukarıdaki örnekleri de dikkate alarak topraksız tarımda neler yetişir sorunuza alternatif cevaplar bulabilirsiniz.
Geleceğin Çiftçilik Yöntemi Topraksız Tarım mı?
Geleceğin çiftçilik yöntemleri arasında topraksız tarım, giderek daha fazla ilgi çeken ve önem kazanan bir yaklaşım olarak popülerleşmeye devam ediyor. Bu yöntem, geleneksel toprak tabanlı tarımın sınırlamalarını aşmayı amaçlayan bir inovasyon sunuyor. Topraksız tarım, bitkilerin toprak yerine özel büyüme ortamlarında yetiştirilmesini sağlıyor. Bu ortamlar, hidroponik veya aeroponik sistemler gibi çeşitli teknolojileri içerebiliyor.
Bu yöntem, su ve gübre kullanımını optimize ederek kaynakları daha verimli bir şekilde kullanmanın yanı sıra, hava koşullarından bağımsız bir üretimi amaçlıyor. Ayrıca, topraksız tarım, kentsel alanlarda ve sınırlı arazilere sahip bölgelerde tarımın sürdürülebilirliğini artırma potansiyeli de taşıyor. Gelecekte, bu yenilikçi tarım yöntemi, gıda üretimini daha sürdürülebilir ve verimli hale getirmek için giderek daha fazla önem kazanabilir diye düşünülüyor.
Topraksız Tarımın Faydaları Nelerdir?
Topraksız tarımın faydaları nelerdir? Topraksız tarımın bilinen bir dizi faydası bulunuyor. Bu yöntemin en önemli avantajları:
- Su ve gübre kullanımını optimize ederek kaynakları daha verimli bir şekilde kullanma avantajı oluyor.
- Ayrıca, toprakla ilgili hastalıkların ve zararlıların riskini azaltarak bitkilerin daha sağlıklı büyümesine olanak sağlıyor.
- Topraksız tarım, hava koşullarından bağımsız olduğu için mevsimsel değişkenlere daha az duyarlı oluyor, bu da yıl boyunca sürekli üretimi destekliyor.
- Ayrıca topraksız tarımın faydaları arasında bulunan, sınırlı arazi alanları veya kentsel bölgeler gibi alanlarda tarım yapma yeteneği sağlayarak yerel gıda üretimini teşvik ediyor.
Bu nedenlerle topraksız tarım, gelecekte gıda üretiminin daha sürdürülebilir ve etkili bir şekilde gerçekleştirilmesine katkı sağlayabileceğine inanılıyor.
Topraksız Tarım Kurulum ve Bakım Maliyeti
Topraksız tarım maliyetleri düşünüldüğünde kurulacak seranın iskeletinden naylonuna, topraksız tarım fidesi ücretinden gübreye, sistemin tekniğinden sera genişliğine kadar birçok farklı faktör devreye giriyor. Sera konstrüksiyon seçimi, seranın rüzgar direnci, yağmur, kar ve bitki yüküne göre yapılıyor.
İskelet maliyetinin yanında sera kurulum maliyeti de kalemlerden birini oluşturuyor. Kullanılacak topraksız tarım tekniği fiyatta belirleyici rol üstleniyor. Örneğin düşük basınçlı bir aeroponik sistem kurmak, ultrasonik sistemden çok daha uygun fiyata geliyor. Yetiştirilecek bitkiye en yüksek verimi kazandıracak, bütçeye en uygun sistemin uzmanlara danışılarak belirlenmesi gerekiyor.
Her tekniğin farklı avantaj ve dezavantajları bulunuyor. Ayrıca döviz kurları da çoğu yurt dışından ithal edilen gereksinimlerin ücretlerinin değişmesine yol açıyor. Güncel fiyatlar ve size en uygun sistem için topraksız tarım materyalleri üreten, sera kurulumu yapan firmalardan bilgi alabilirsiniz.
Topraksız Tarım Gübresi
Topraksız tarım ürünleri, ekinin gelişimi aldığı besine bağlanıyor. Bu nedenle doğru solüsyonun, gübrenin kullanımı büyük önem taşıyor. Toprakta kil minerallerinin katyon değişim kapasitesi sayesinde besin elementleri tutulabiliyor, oysa topraksız ortamda katyon değişim kapasitesi düşük oluyor.
Topraklı tarımın aksine topraksız tarım ürünlerinde mikroelement gübrelemesi de gerekiyor. Kökler direkt elementlerle beslendiği için topraksız tarımda kaliteli gübre kullanılması şart koşuluyor. Direkt kökle temas eden gübrelere karşı ekinlerin tepki hızı oldukça yüksek görülüyor.
Ekinler topraksız tarımda temel olarak şu elementlere ihtiyaç duyuyor; karbon, hidrojen, oksijen, azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, kükürt, klor, bakır, demir, mangan, molibden, çinko ve bor. Karbon, hidrojen ve oksijen, karbondioksit ve sudan sağlandığı için topraksız tarım ürünlerinde besin çözeltisi hazırlanırken bu elementler dikkate alınmıyor. Ancak diğer elementler, köklere verilerek ekinin gelişimi destekleniyor. Besin solüsyonları hazırlanırken pH ve Ec değerlerinin de ayarlanmasının unutulmaması gerekiyor.
Topraksız tarım devlet desteği de en sık sorulan sorular arasında yer alıyor. Topraksız tarım yapanlar, kırsal kalkınma destekleri kapsamında farklı devlet teşviklerinden yararlanabiliyor. Belirli illerde yapılan üç dekardan üstü, örtü altı kayıt sistemine kayıtlı modern seralarda kullanılmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten tesislerin yapımı hibesi yararlanılabilen ilk destek oluyor.
Maliye Bakanlığı’nca teknolojik ve jeotermal sera yatırımlarına en az 10 milyon karşılığı yatırım yapmayı ve en az 10 kişiye on yıl süre ile istihdam sağlamayı taahhüt edenlere, hazineye ait taşınmazların kullanım izni verilebiliyor. Devlet Yardımları BKK çerçevesinde; seracılık yatırımları; bölgesel teşvik için KDV istisnası, gelir vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteği gibi avantajlar çiftçilerimize sunuluyor.
Tarfin, çiftçilerimizin tüm ihtiyaçları için yanında… Tarfin Mobil aracılığıyla ihtiyaçlarını alan çiftçilerimiz, fiyatları karşılaştırarak ister peşin ister vadeli alışverişlerini gerçekleştirebiliyor. Tarfin Mobil’i indirerek siz de kolay başvuru adımlarını takip edebilirsiniz.
Kaynakça:
http://www.turktarim.gov.tr/Haber/398/artan-nufus#:~:text=Topraks%C4%B1z%20tar%C4%B1m%3A%20bitkilerin%20geli%C5%9Fimi%20i%C3%A7in,geli%C5%9Fmi%C5%9F%20%C3%BCretim%20tekni%C4%9Fi%20olarak%20tan%C4%B1mlanabilir.
https://www.yesilodak.com/aeroponik-tarim-nedir
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/570377
Tarfin Mobil uygulamasını tıklayarak indirebilirsiniz.
