Kekik Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Anavatanı Akdeniz olan kekik bitkisi, yemeklere lezzet katmak için kullanıldığı gibi çay yapımında da tercih ediliyor. İçerdiği bileşenlerle sağlık için birçok faydası bulunan  kekikler, yağ olarak tüketicilere sunuluyor. Ayrıca ilaç endüstrisinde kullanılıyor. Çok yıllık bir bitki olan kekik, 7 ile 10 yıla kadar canlılığını koruyabiliyor. 

Isparta Tarım İl Müdürlüğü’ne göre, kekik yetiştiriciliği iki farklı yöntemle yapılabiliyor; çelikle ve tohumla kekik yetiştiriciliği. 

• Çelikle Kekik Yetiştiriciliği: En az 2-3 yıllık yetişmiş anaç kekik aracılığıyla çelikle yetiştiricilik yapılabiliyor. Tarla sonbaharda pullukla sürüldükten, ilkbaharda diskaro ve tırmıkla hazırlandıktan sonra ekime geçilebiliyor. Anaç kekikten alınan 15-20 cm boylarındaki çelikler, erken ilkbaharda tarlada yerini alıyor. Sıra arasının 45 cm, sıra üzerinin 15 cm olması gerekiyor. Dikimin hemen arkasından can suyu verilerek işlem tamamlanıyor. 
• Tohumla Kekik Yetiştiriciliği: Tohumlar alçak tünellere veya seralardaki yastıklara ekilerek hazırlanıyor. Orman toprağı ve koyun gübresi karışımıyla hazırlanan karışım ile soğuk yastıklara, 15 cm yükseklikte dolduruluyor. Sonbaharda, metrekareye 1.5-2 kilogram kadar tohum kumla karıştırılarak ekiliyor. Üzerine 1-2 mm kadar harç toprağı örtülüyor. Fideler, 12-15 cm boyunda olduğunda, genellikle nisan ayının ilk haftalarında tarlada yerini alıyor. Söküm öncesinde yastıkların bolca sulanması gerekiyor. Kekiklerin tarlaya dikiminde, bir dekar için 10 metrekare fidelik yetiyor. 1 metrekarede ortalama 1500 fide oluyor. Kekik fideleri, 45 cm sıra arası, 15 cm sıra üzeri mesafe korunarak dikiliyor. 

Kekik Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak Nasıl Olmalı? 

Denizli Tarım İl Müdürlüğü makalesine göre, kuraklığa ve soğuğa karşı son derece dayanıklı olan kekikler, hava akımı olan, kuzeyi açık arazilerde yetişebiliyor. Çiçeklenme döneminde sıcaklığın çok yüksek olmaması verimi ve yağ kalitesini artırıyor. Kekik kuraklığa ve soğuğa dayanıklı olduğu için karasal iklimde bile yetiştirilebiliyor. Kekiklerin doğal yayılış gösterdiği alanlar 0-1400 metre arasında değişiyor. Kış donlarına dayanan ve bu nedenle karasal iklimde bile varlık gösterebilen ekinlerin donların çok uzun sürdüğü alanlarda yetiştirilmemesi gerektiği belirtiliyor.

Kekik yetiştiriciliğinde, toprak seçiciliğinin olmadığını söylemek gerekiyor. Kumlu-tınlı, su tutmayan ve hafif meyilli topraklarda rahatlıkla kekik yetiştirebilirsiniz. Kıraç şartlarda İzmir kekiği adı verilen tür, taban ve su tutan şartlarda ise Çanakkale kekiği cinsi kolay uyum sağlıyor. Kekiğin en iyi verim sağladığı toprağın ise tınlı-killi alüvyal topraklar olduğunun altı çiziliyor. 

Kuru koşullarda kekik yetiştiriciliği için yıllık yağış ortalamasının en az 450 mm olması gerekiyor. İlkbahar yağışları kekik tarımını olumlu etkiliyor. 

Kekik Gübreleme Nasıl Yapılır? 

Kekik ilk yıl bitki büyüme aşamaları yavaş ilerliyor. Bu sürede yabancı ot mücadelesi, bitkinin kök boğazının doldurulması için birkaç kez çapa yapmak gerekiyor. Gelecek yıl da yabancı ot mücadelesi, toprağın havalanması, su kaybının azaltılması için iki kez çapalamak gerekiyor. Bakımın oldukça kolay olan kekik yetiştiriciliğinde, tarla tesisi öncesinde dekar başına 5 tona kadar çiftlik gübresi kullanılabiliyor. Verim döneminde, yılda dekar başına 7-8 kilogram azot, azot gübresi aracılığıyla veriliyor. Ayrıca 4-5 kg fosfor, fosforlu gübreler ile alınıyor. Bunun yanında uçucu yağ kalitesinde potasyum içeriği belirleyici olduğu için mikro elementler için de besleyici katkılar verilebiliyor. Tüm işlemlerin, toprak analizi sonucunda yapılması gerektiği önemle hatırlatılıyor. 

Kekik Yetiştiriciliğinde Hasat Ne Zaman Yapılır? 

Kekikler, çiçeklenme başlangıcı ile çiçeklenme dönemi arasında hasat ediliyor. Toprak seviyesinin 10 cm kadar üzerinden testereli ot bıçaklarıyla manuel olarak veya makinelerle hasat gerçekleştiriliyor. Hasat sırasında, yabancı otların alınmaması konusunda çiftçilerimizin ekstra özen göstermesi gerekiyor. 

Hasadın ardından, alınan kekikler, gölge bir alanda, doğal koşullarda kurutuluyor. Kurutulan alanın gölge olması kekik kalitesi için büyük önem taşıyor. Güneşte kurutma sonucu, bitkilerin rengi değişiyor ve değerli yağ içeriği kayboluyor. Bunun sonunda kekiklerin pazar değeri düşüyor. Aynı zamanda kurutma sırasında kızışmanın önlenmesi için alt üst ediliyor. Bitki yüksekliğinin 20 cm’yi geçmemesi gerekiyor. Kurutulan bitkiler, saplarından ayrılarak çuvallanıyor, ışık almayan ve nemsiz alanlarda saklanıyor. Saplarından ayrılan kekiklerin nem oranının maksimum %13 olması gerekiyor. Kekikler depolarda, sıcaklık 5-7 derece arasında tutulduğunda en az 1 yıl boyunca ilk yılki kaliteyle saklanabiliyor. 

Kekik Hastalık ve Zararlıları 

Kekik yetiştiriciliği, söz konusu hastalık ve zararlılar olduğunda oldukça rahat görülüyor. Kekikte üretime engel olacak önemli bir hastalıktan söz edilemiyor. Ancak yüksek taban suyu bulunması durumda, su tutan ve geçirimsiz topraklarda kök iyi hava almadığı için kök çürüklüğü meydana gelebiliyor. Benzer şekilde, toprak kaynaklı fungal hastalıklar meydana gelebiliyor. Kekikte, baharat ve tıbbi amaçlı yetiştiricilik yapıldığı için organik tarımda kullanılan ürünler dışında, hiçbir bitki koruyucu kullanılamıyor. 

Türkiye’de Kekik Yetiştiriciliği 

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Kekik Fizibilite Raporu’na göre, eskiden kekiğin %95’i doğadan toplanarak, %5’i ise tarlada yetiştirilerek toplanmaktaydı. Ancak dış satımı yapılan kekiklerin büyük çoğunluğu tarlada yetiştiriliyor. 2019 yılı verilerine göre kekiğin %9’u doğadan toplanıyor, %91’i tarlada yetiştiriliyor. Dünyanın en fazla kekik üretimi yapan ve kekik ihracatında dünya lideri olan Türkiye’de, TÜİK verilerine göre 2019 yılında 157.074 da alanda kekik ekiliyor. Türkiye’nin en çok kekik tarımı yapılan ili ise Denizli oluyor. Manisa, Uşak, Kütahya, Aydın, Antalya, Hatay ve Muğla gibi diğer illerde kekik yetiştiriciliğinde üst sıralarda yer alıyor. Ege ve Akdeniz illerimizde yoğun olarak yapılan kekik yetiştiriciliği, çiftçilerimizin önemli gelir kaynağını oluşturuyor. 

Kekik Yetiştiriciliği Devlet Desteği 

Organik tarım yapan çiftçiler için kekik yetiştiriciliğinde devlet desteği, Cumhurbaşkanlığı kararı ile veriliyor. Tebliğde belirtilen birim fiyatlarla destekleme ödemelerinin fiyatları belli oluyor. Organik Ürün Destekleme Verileri (2019)’ne göre, organik kekik üretimi yapan 84 üreticinin 48’i, 4 milyon dekar alanın 489 dekarında organik kekik üretimi yaparak 48.883 lira destekleme ödemesi aldı. İyi Tarım Uygulamaları Destekleme Verileri (2019)’ne göre, iyi tarım metotlarıyla üretim gerçekleştiren 1744 üreticinin 723’ü, toplam 1.7 milyon dekar alanın 32 bin dekarında iyi tarım uygulamaları ile kekik üretimi yaparak 828.795 lira destekleme ödemesinden faydalandı. 
 

Siz de kekik yetiştiriciliği sırasında ihtiyacınız olan tarım girdilerini fiyat avantajıyla Tarfin Mobil ile sipariş verebilirsiniz. Yeni nesil tarımsal alışverişin adresi olan Tarfin, peşin veya hasat vadeli ödeme seçenekleriyle çiftçilerimize rahat bir nefes aldırıyor. Bugüne dek Türkiye’nin dört bir yanında 32.000’i aşkın çiftçimizin tercih ettiği Tarfin, 850 yetkili satış noktası ile sizleri bekliyor. Siz de detaylı bilgi ve sipariş için size en yakın yetkili Tarfin noktasına başvurabilirsiniz.