Sığırlarda görülen, ancak koyun ve keçilere de geçebilen bir hastalık olan yanıkara, literatürde blackleg yani kara bacak adıyla anılıyor. Kas ve bağ dokuları hedef alan bakteriyel bir hastalık olan yanıkara hastalığı, vücutta lokal, gazlı şişkinlikler meydana getiriyor. Ateşli, akut, öldürücü ve toksemi ile karakterize edilen yanıkara, clostridium chauvei adındaki bir bakteriden dolayı oluşuyor. Aniden rahatsızlanan hayvanların genellikle büyük kas gruplarında şişlikler meydana geliyor.
Hayvanlarda Yanıkara Hastalığı Nedir?
Son derece ölümcül bir bakteriyel hastalık olan yanıkara, hiçbir belirti göstermeden dahi hayvanların canını alabiliyor. Bulaşıcı ve hayvanlar arasında salgın oluşturucu özelliği olan clostridium chauvei adındaki bakteri tarafından hastalık meydana getiriliyor. Hastalık şüphesi olduğu anda veteriner hekime başvurmak, erken tanı ve tedavi için avantaj sağlıyor. Ancak çoğu zaman veterinere başvurulduğunda, hastalık ilerlemiş ve tedavi için uygun zaman geride kalmış oluyor.
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Yanıkara bakterisinin özellikleri:
- Clostridium chauvei adındaki bakterinin sporları, dezenfektanlara ve çevre şartlarına duyarlılık gösteriyor.
- Bakteri, toprakta yıllarca yaşayabiliyor.
- Bakteriler, sindirim ve deri yoluyla hayvanlara bulaşıyor.
- Enfeksiyon kaynağı; enfekte hayvanların dışkıları,yemler, sular, meralar ve ölen hayvanların bulunduğu topraklar olabiliyor.
- Hasta hayvanların temas ettiği yerler, eşyalar da hatalığın yayılmasına zemin hazırlıyor.
- Bakteriler, sindirim kanalında bulunan yaralardan, diş değiştirme yaralarından vücuda girerek yerleşebiliyor.
Yanıkara Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Yanıkaraya neden olan bakterilerin toprakta üreyemese de, varlığını yıllarca sürdürebilmesi, hayvan sağlığı için önemli tehdit meydana getiriyor. Hastalık genellikle bakterilerin veya sporlarının kontamine yem ve sular aracılığıyla alınması nedeniyle bulaşıyor. Nadiren, vücuttaki yaralar üzerinden bulaşma gerçekleşiyor.
Yanıkara hastalığına neden olan bakteri, aslında hayvanların bağırsaklarında bulunuyor. Ancak aşılama olmadığında çoğalarak ciddi rahatsızlıklara neden olabiliyor. Yanıkara hastalığı çoğunlukla kilosu iyi olan hayvanlarda görülüyor. Özellikle, yaz ve sonbahar aylarında rastlanan yanıkara, kış aylarında nadiren vaka olarak karşımıza çıkıyor. Hemen her yaştaki hayvana bulaşabilen hastalık, buzağılarda da yaşlı sığırlarda da ölümle sonuçlanabiliyor. Daha çok 2 yaşına kadar olan ve iyi gelişmiş genç sığırlarda karşımıza çıkıyor. Söz konusu koyun ve keçiler olduğunda, hastalığın daha çok açık yaraların ardından görüldüğünün altı çiziliyor.
Yanıkara Hastalığı Belirtileri
Ankara Üniversitesi ders kaynaklarına göre, hastalıkta inkübasyon süresi genellikle 1-3 gün arasında değişiyor. Hasta hayvanlarda ölüm oranının bir hayli yüksek olması nedeniyle vakit kaybetmeden uzman veteriner desteği almak tavsiye ediliyor. Bilinen vakaların %98’i can kaybıyla sonuçlanıyor.
İneklerde yanıkara hastalığı belirtileri şöyle sıralanıyor:
- Deri altında ve kaslarda çıtırtılı ses duyuluyor.
- Bakteriler, kas glikojenini parçalıyor ve bunun sonucunda gaz ortaya çıkıyor. Kaslarda gazlı şişkinlikler meydana geliyor. Boyun, omuz, bel ve femoral kaslar şişen bölgelerin başında geliyor.
- Masseter, dil, diyafram ve interkostal kaslarda şişme görülebiliyor.
- Şiş bölgeler önceleri sıcak ve ağrılı olurken, ilerleyen dönemlerde soğuk ve ağrısız hale dönüşüyor.
- Kasların rengi koyulaşıyor. Kırmızıdan siyaha doğru dönüyor.
- Kaslar kuru ve yumuşak bir hal alıyor.
- Lezyonlu kaslardan bozulmuş tereyağ-peynir kokusu yayılıyor. Bu semptom ölü hasta hayvan açıldığında görülebiliyor.
- Oldukça sinsi ilerleyen bir hastalık olan yanıkara, zor tespit ediliyor. Hayvanlarda gelişen ani topallık ilk belirtiler arasında sayılıyor.
- Depresif ruh hali semptomlar arasında sayılıyor.
- Ateş, enfeksiyon başlangıcında sıklıkla görülüyor. Hastalığın ilerleyen safhalarında ateş görülmeyebiliyor. Hatta vücut sıcaklığı normal düzeyin altına iniyor.
- Rumen hareketleri kayboluyor.
- Kalp ve solunum frekansında artış gözleniyor.
- Hastalık semptomlarının belirginleştiği süreç dahil, ortalama 12 ile 48 saat arasında ölüm meydana geliyor.
- Hiçbir semptom görülmeden ani ölümlerle hastalık ortaya çıkabiliyor.
Yanıkara hastalığının tanısı uzman veterinerler tarafından, hastalık belirtilerinin incelenmesi sonucu konuluyor. Kesin tanı için genellikle otopsi belirleyici oluyor. Açılan hayvanın lezyonlu bölgelerinde görülen renk değişimleri teşhisi onaylıyor.
Yanıkara hastalığında ayırıcı tanılar, semptomlar üzerinden ilerliyor. Yanıkarayı malign ödemden ayıran, yara enfeksiyonunun olmaması ve ödemden çok gaz oluşturması olarak görülüyor. Bakteriyolojik muayene ile iki hastalık arasında ayrım yapılıyor. İkterus ve karaciğer lezyonlarının bulunmaması, yanıkarayı basiller ikterohemoglobinuriden ayırıyor. Hastalığın karıştırıldığı diğer rahatsızlık ise şarbon. İki sorunun ayrımı için vücudun şişliklerine ve topallığa bakılıyor. Yanıkara belirtileri ile yıldırım çarpması sonuçları birbirine benziyor. Meterolojik şartların ve otopsi bulgularının ışığında hastalık ayırt edilebiliyor.
Yanıkara hastalığı tanısı alınması veya şüphe duyulması halinde vakaların Tarım Bakanlığı’na bildirilmesi zorunlu bulunuyor. Şüpheli ve tanılı hayvanların kesimi kesinlikle yasaklanıyor. Etlerin tüketimi, hayvanların kesilmesi uygun bulunmuyor.
Yanıkara Hastalığından Korunmanın Yolları
Yanıkara hastalığından korunmak için hastalığın çıktığı bölgelerde olan, 3 haftadan büyük tüm sığırların yanıkara aşısı ile aşılanması gerekiyor. Hastalığın sık görüldüğü alanlarda 6 ayı geçmeden sürekli aşılama öneriliyor. Ayrıca veterinerler, sığırlara penisilin uyguluyor. Şüpheli hayvanların karantinaya alınması diğer önleyici önlemler arasında yer alıyor. Hayvanların temas ettiği her yerin, yaşam alanlarının dezenfekte edilmesi öneriliyor.
Yanıkara Hastalığının Tedavisi
Yanıkara bakterisinin üstesinden gelmek için veterinerler ilaç tedavisine başlıyor. Günde ortalama iki kez enjeksiyon ile geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi uygulanıyor. Lezyonlu bölgelere penisilin verilebiliyor. Lavaj yapılması gibi ek uygulamalar, veteriner uygun bulduğu takdirde gerçekleştirilebiliyor.
Yanıkara Aşısı
Eğer hayvancılık yapılan bölgede yanıkara hastalığı görülmüşse, sığırlar için 2 ile 6 aylık dönemde, iki hafta arayla iki adet yanıkara aşısı uygulanıyor. Tekrar aşılama ihtiyacı halinde 1 yaşında ve her beş senede bir olacak şekilde, tek doz uygulamaya devam ediliyor. Koyunlarda kırkım ve doğumdan 2-3 hafta kadar önce aşılama yapılıyor.
Tarfin Blog, timpani ve mastitis gibi sığır hastalıklarının ardından şimdi de yanıkara hastalığı konusunda sizlere detaylı bilgi sunuyor. Çiftçi ve hayvancılarımızın bilgi alabileceği geniş bir kaynak olan Tarfin Blog, tarımın yeni nesil destekçisi Tarfin’in çiftçilerimize armağanı... Tarım ve hayvancılık faaliyetleriniz sırasında ihtiyaç duyacağınız ürünleri avantajlı fiyatlarla almanıza yardımcı olan Tarfin, peşin ve vadeli ödeme imkanı sunuyor. Siz de Tarfin ile tanışmak için hemen Tarfin Mobil uygulamasını cep telefonunuza indirebilir, Türkiye’nin dört bir yanındaki yetkili satış noktalarını ziyaret edebilirsiniz.
