Bir metabolik hastalık olan ketozis, sığırların vücutlarının enerji kaynağı olarak yağ depolarını kullanmasıyla ortaya çıkıyor. Normal koşullarda, sığırların karbonhidratları enerji kaynağı olarak kullanması gerekiyor. Ancak yetersiz karbonhidrat alımı, karbonhidratların yetersiz sindirimi veya yetersiz enerji alımı gibi durumlarda, sığırlar yağları enerji kaynağı olarak kullanmaya başlıyor. Yağların enerjiye dönüştürülmesi, keton cisimciklerinin üretimi demek. Sığırların vücudunda normalde düşük seviyelerde bulunan keton cisimcikleri, ketozis durumunda yüksek seviyelere ulaşıyor. Bu yüksek seviyeler, sığırların sağlığı için zararlı ciddi semptomların nedeni. İşte sığırlarda ketozis hastalığı nedir sorusunun yanıtı kısaca böyle. Siz de Tarfin Blog yazımız üzerinde sığırlarda ketozis hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz. Ayrıca tarımsal girdi ihtiyaçlarınızda Tarfin Mobil avantajlarından faydalanabilirsiniz. Tarfin’i olan çiftçilerimiz, girdi alışverişlerinde peşin veya hasat vadeli ödeme imkanlarıyla buluşuyor. Girdilerini Tarfin'den alan çiftçiler kazançlı çıkıyor! Siz de hemen size en yakın Yetkili Tarfin Satış Noktanız ile iletişime geçebilir, zaman kaybetmeden alışverişinizi tamamlayabilirsiniz.
Yazımızda bulacağınız diğer başlıklar:
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
- Sığırlarda Ketozis Hastalığı Çeşitleri Nelerdir?
- Sığırlarda Ketozis Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
- Sığırlarda Ketozis Hastalığı Tedavisi Nasıl Olur?
- Sığırlarda Ketozis Hastalığı Nasıl Önlenir?
Sığırlarda Ketozis Hastalığı Çeşitleri Nelerdir?
Karbonhidrat ve yağ asidi metabolizmasının bozulmasına dayanan ketozis hastalığı hipoglisemi gibi çeşitli belirtilerle kendini gösteriyor. Karaciğerde yağ dejenerasyonuyla karakterize edilen inek hastalığı, özellikle süt verimi yüksek inekler ve gebe koyunlarda mevcut. İneklerde rasyona bağlı olarak veya sekonder hastalık şeklinde görülen ketozisin dört farklı formu var:
- Primer Ketozis: Rasyonda karbonhidrat yetersizliğine bağlı. Ön midede glikoz metabolizması yavaşlarken, karaciğerdeki yağ metabolizması hızlanıyor. Bu durum sürdüğünde yağ dokudan enerji temin ediliyor ve sığırlarda ketozis meydana geliyor. Açlık ketozisi ile klinik ketozisin biyokimyasal bir farkı ise yok.
- Alimeter Ketozis: Rasyonun ketojenik olmasıyla gelişen alimenter ketozis, ketojenik silaj yemlerinin verilmesi ile ilişkilendiriliyor.
- Spontan Ketozis: Lipojenik rasyon ile ilişkili olan ketozis, yağlı tohum küspeleri gibi yemlerin çok miktarda ve sürekli verilmesiyle ortaya çıkıyor. Özellikle laktasyonun ilk üç ayında bu sorunu görebilirsiniz.
- Sekonder Ketozis: Farklı bir hastalığın da etkisiyle ortaya çıkan ketozis, sekonder adını alıyor. Bu durumda rasyon dengeli ve yeterli olabiliyor. Ancak hastalık dolayısıyla sığırların iştahı azaldığında veya durduğunda metabolizma bozuluyor. Metritis, sığırlarda mastitis gibi hastalıklar sırasında sekonder ketozise rastlamak mümkün.
Sığırlarda Ketozis Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Ketozis hastalığının belirtileri arasında diğer hastalıklarla karıştırılabilecek birçok semptom var. Çok sayıda farklı belirti ile kendini gösteren hastalığı ayırt edebilmek için tüm göstergeleri dikkatle değerlendirmeli ve uzman desteği almalısınız:
- Sığırlarda ketozis belirtileri arasında süt verimi düşüşü ilk sırada. Süt inekleri arasında daha sık görülen ketozis nedeniyle verim hızla azalıyor.
- Hayvanlar hızla kilo kaybediyor. ( İnekler neden zayıflar sorusunun tek yanıtı ketozis değil, tek belirti kilo kaybıysa diğer ihtimalleri de göz önüne almalısınız.)
- İştahta azalma dikkat çekiyor.
- Ayrıca cilt dokusu görünümü donuklaşıyor.
- Hayvanların nefesinde ve sütünde aseton benzeri bir koku oluşuyor.
- Ateş çıkıyor.
- Dışkılar kuru ve mukuslu oluyor.
- Rumen kıvamı sertleşiyor.
- Hayvanlar yürürken sallanabiliyor.
- Uykulu hal dikkat çekiyor.
- Zaman zaman hastalığa sancı eşlik ediyor.
- Nabız, solunum ve beden ısısı normal seyretse de halsizlik ve iştahsızlık baş gösterebiliyor.
- Zaman zaman böğürmeye rastlanıyor.
- Bazen geçici körlük yaşanıyor.
- Boşa çiğneme meydana geliyor. Gıda olmayan maddeleri yeme eğilimi de mevcut.
- Hayvanlar başlarını bir yere dayama isteği duyuyor.
- Hafif titreme ve kasılma oluşuyor.
- Kimi sığırlarda ketozis olduğunda yalama, saldırganlık veya yoğun salya salgılama gibi sinirsel belirtiler baş gösterebiliyor.
Sığırlarda ketozis hastalığı belirtilerinin klinik veya subklinik düzeyde oluşabileceğini aklınızda tutmalısınız. Sinirsel semptomlar genellikle 1-2 saatlik nöbetler olarak görülüyor ve 10-12 saat aralıkla tekrar ediyor. Klinik tabloda kan plazmasında uçucu yağ asiti miktarı ciddi oranda artarken kan şekeri normalin çok altına iniyor.
Sığırlarda Ketozis Hastalığı Tedavisi Nasıl Olur?
Sığırlarda ketozis hastalığına tanı koymak için uzmanlar klinik tabloyu değerlendiriyor. Anamnez alıyor, hayvanın doğum zamanını, rasyon özelliklerini, süt verimini ve solunum - deri kokusunu değerlendiriyor. Ayrıca kan, süt ve idrar testleriyle tanı konarak tedaviye başlanabiliyor.
Hayvanlar ketozise girdiğinde tedavinin ilk aşaması glikoz eksikliğinin giderilmesi. İlk adımda mutlaka glikoz takviyesi veriliyor. Dekstroz solüsyon, damar içi uygulama yoluyla zerk edilerek kısa vadede etki sağlanıyor. Ancak hastalığın yinelememesi için tedaviye devam edilmesi şart. Uzun vadeli tedaviler için başka uygulamalar, yine hekimlerce yapılıyor. Ortalama 2-4 gün kadar süren tedavide enjeksiyon ana işlemi oluşturuyor. Sağaltım süreci glikoz sağaltımı, hormon iyileştirme ve karışık ilaç uygulamaları ile tamamlanıyor.
Sığırlarda Ketozis Hastalığı Nasıl Önlenir?
Sığırlarda ketozis hastalığını önlemek için aşağıdaki adımları atabilirsiniz:
- Beslenme yönetiminde değişiklikler yapmak: Sığırların yeterli miktarda enerji ve karbonhidrat alması sağlanmalı. Bu nedenle, yem rasyonlarında yeterli miktarda enerji içeren yemler kullanmalısınız. Ayrıca, sığırların yem tüketim alışkanlıklarını izlemeli ve yem tüketiminde bir azalma olduğunda hemen müdahale etmelisiniz.
- Yemleme yönetimini iyileştirmek: Sığırların yemleme yönetimi, yem rasyonlarının uygun bir şekilde hazırlanması, doğru miktarda yem verilmesi ve yemleme zamanlamasının doğru olması gibi faktörleri içeriyor. Sığırların gereksinimlerine uygun bir şekilde yem verilmesi, enerji ve besin maddesi eksikliğini önlüyor.
- Sığırların stresini azaltmak: Stres, sığırların vücudunda kortizol hormonu salınımının nedeni. Kortizol hormonu, enerji üretimini olumsuz yönde etkileyerek ketozis riskini artırıyor. Bu nedenle, sığırların stres seviyesini azaltmak için uygun bir çevre düzenlemesi yapmalısınız.
- Yem kalitesini artırmak: Yem kalitesi, sığırların enerji alımını etkiliyor. Yalnızca yüksek kaliteli yemler, sığırların karbonhidrat ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı oluyor. Yem kalitesi düşük olan bölgelerde, yemlerin işlenmesi veya yem tedarikini artırmak için alternatif kaynaklar araştırabilirsiniz.
- Rutin sağlık kontrolleri: Sığırların sağlık durumları düzenli olarak kontrol etmeli ve gerekli tedbirleri almalısınız. Sığırların sağlık sorunları, enerji metabolizması ve ketozis riski üzerinde önemli bir etkiye sahip olabiliyor.
- Hareket: Özellikle kuru dönemde, ineklerin hareket etmesini sağlamalısınız.
