Hayvanlarda can kayıplarına, ekonomik sorunlara yol açan, özellikle sığır ve mandalarda görülen bulaşıcı hastalıklardan biri de sığır vebası oluyor. Hayvanların sindirim kanalı mukozalarında lezyonların oluşması ile baş gösteren hastalıkta nekrotik, erosive ve hemorajik lezyonlar dikkat çekiyor. Lenfoid organlarda yaşanan lenfosit yıkımı, hastalığın karakteristiğini oluşturuyor.
Sığır Vebası Nedir?
Hastalığın etken virüsü morbilivirus adını taşıyor. Paramyxoviridae familyasına ait olan virüs, zarsız olduğu için dış çevre şartlarına karşı dayanıksızlık gösteriyor. Bu avantaj, hastalığın mücadelesini kısmen kolaylaştırıyor. 4. yüzyıldan bu yana varlığı bilinen hastalık, %95’in üzerinde öldürücülük oranıyla tanınıyor.
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Ankara Üniversitesi dergisinde yer alan Osmanlı Devleti’nde Veba-i Bakari (Sığır Vebası) adlı makaleye göre, büyükbaş hayvanları etkisi altına alan virüs kaynaklı bir hastalık olan sığır vebası, mikropla temas sonrası bulaşıyor. Kısa sürede çok sayıda hayvanın telef olmasına neden olan hastalık, özellikle 18. yüzyıl itibarıyla Avrupa çapında salgınlara yol açmasıyla tanınıyor. '19. yüzyılda Osmanlı topraklarında da görülmeye başlanan Malkıran hastalığı arşivlerde, veba-i bakari adıyla anılıyor.
Sığır Vebası - Malkıran Belirtileri Nelerdir?
İlk belirtilerini ortalama 3 ile 9 gün arasında göstermeye başlıyor. Sığır vebasının belirtileri şöyle sıralanıyor:
- Hayvanların vücut ısısı 42 dereceye kadar yükseliyor.
- İştahsızlık belirgin bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.
- Susuzluk baş gösteriyor.
- Hayvanların tüylerinde ürperme dikkat çekiyor.
- Bazı hayvanlar geviş getirememe sorunu yaşıyor.
- Diş gıcırdatma meydana gelebiliyor.
- Titreyen hayvanlara rastlanıyor.
- Hızlı nefes alıp verme, solunum ritminde değişiklik sık görülüyor.
- Sık öksürük solunumu bölüyor.
- Hayvanların burunları akıyor.
- Ağızda köpüklü salya oluşuyor.
- Hayvanlar inliyor.
- Gözleri kızarıyor ve gözlerde akıntı görülüyor.
- Dudak içlerinde, diş etlerinde morarma ve yara oluşumu meydana geliyor.
- Sık sık ıkınma refleksi gelişiyor. Kanlı ve sulu ishal, pis kokuyla beraber başlıyor.
- Hayvanlar hızla güçten düşüyor ve zayıflıyor.
- Göz çukurları belirginleşiyor.
- Hasta ineklerin sütü önce azalıp sonra tamamen kesiliyor.
- Hasta sığırlar güneş ışığına karşı duyarlı oluyor ve gözler güneşe bakamıyor.
Sığır vebası belirtileri arasında yer alan nekrotik ve ülserli yangı ilk 3 gün içinde kendini gösteriyor. İshal genellikle 4 günde başlıyor. İshal sonrasında hayvanlar hızla ölüme sürükleniyor.
Sığır Vebası Nasıl Bulaşır?
Malkıran hastalığının bulaşma yolu, hayvanların vücut sıvıları olarak gösteriliyor. Hayvanların gözyaşları, burun akıntıları, tükürükleri, dışkıları aracılığıyla diğer hayvanlar da sığır vebası olabiliyor. Salgına dönüşebilen sığır vebasının bulaşması genellikle sürüye dışarıdan giren yeni hayvan tarafından oluyor. Direkt veya indirekt yollarla bulaşabilen malkıran virüsü, hayvanlar tarafından taşınabildiği gibi eşyalar üzerinden de yayılabiliyor. Çiftçilerimiz, bakıcılar, hayvan naklinde kullanılan araçlar, enfeksiyonun yayılmasına neden olabiliyor. Ayrıca hayvanların solunumu, aksırma ve öksürmesi yoluyla, damlacıklar aracılığıyla enfeksiyonun diğer sığırlara geçebildiğinin altı çiziliyor.
Sığır Vebası Hastalığı Nasıl Anlaşılır?
Malkıran hastalığı tanısı kolaylıkla konulabiliyor çünkü genellikle belirtiler tüm sürüde aynı anda varlık gösteriyor. Ölüm oranı ve hastalıkta yaygınlık diğer hastalıklarda görülmemiş oranda yaygın olduğu için virüsün Morbilivirus olduğu hemen anlaşılıyor. Bunun yanında gerekli laboratuvar incelemeleri ve otopsi raporlarıyla teşhis doğrulanabiliyor. Hastalığın BVD, Koriza, IBR, Şap ve Bovin papüler stomatitis, Salmonellosis ve Koksidiosis hastalıklarından ayırt edilmesi için detaylı muayene gerekiyor.
Sığır vebası özellikle başlangıç aşamasında sıklıkla Şap hastalığı ile karıştırılıyor. Ancak uzun süre devam eden ateş, dilin alt yüzünde lezyon oluşumu ve ağızda köpüklü salya, sığır vebasını şaptan ayırıyor.
Sığır Vebasından Korunma Yöntemleri
Hızlı ve doğru tanı konulduğunda öncelikle hastalığın varlığı Tarım Bakanlığı yetkililerine bildiriliyor. İhbar edilmesi zorunlu olan hastalıklar arasında yer alan malkıran için veteriner desteği ile karantina uygulamalarına geçiliyor.
Güneş ışığı, yüksek ısı, pH değişimi ve kimyasallara karşı duyarlı olan virüse karşı doğru önlemler alındığında salgın kolaylıkla engellenebiliyor. Sığır vebası aşısı ile kontrol sağlanabiliyor. Aşılama sonucu oluşan bağışıklık en az 1 yıl sürdüğü için doğru önlemle kısa sürede sonuç alınabiliyor. Hastalık riski bulunan bölgelerde 3 yıl art arda aşılama zorunlu tutuluyor.
Sığır vebasını atlatan, az virüs yüküyle hastalanmış olan şanslı hayvanların ömür boyu virüse karşı bağışık oldukları biliniyor. Hastalığı atlatan ineklerin doğan buzağılarının pasif yolla 4-6 ay hastalığa karşı korunduğu not düşülüyor.
Sığır vebası - Malkıran hastalığından korunmak için şu noktalara dikkat etmelisiniz:
- Hayvanları bilmediğiniz diğer çiftlik hayvanlarıyla temas ettirmemeye özen göstermelisiniz.
- Kaçak, kayıtsız hayvan almamalısınız.
- Ateşi yükselen, şüpheli semptom gösteren hayvanı hemen ayırmalı, ahırı ve diğer hayvanların kullandığı alanları dezenfekte etmelisiniz.
- Şüphe anından itibaren uzmanlara haber vermeli ve destek almalısınız.
- Bölgenizde sığır vebası varsa, kesinlikle hayvanlarınızı aşılatmalısınız. Aşılama zaman zaman iki doz olabiliyor, tüm dozları tamamlamaya özen göstermelisiniz.
- Herhangi bir ülkede enfeksiyon riski varsa, risk geçene dek oradan ithal hayvan almamalısınız.
- Sığır vebası olan hayvanların etlerini, sütlerini, derisini asla kullanmamalısınız.
- Hasta hayvanları satmamalı, diğer hayvanlarla beraber nakletmemelisiniz.
- Hastalık alanında olan ve ateşi 39,8’in üstünde olan bütün hayvanları uyutmalısınız.
- Hasta hayvanların defnedilmesi sırasında tüm kurallara harfiyen uygulamalısınız. Defin çukurlarının yeterince derin olduğundan, su kaynaklarından uzaklığından emin olmalısınız.
Sığır Vebası - Malkıran Hastalığının Tedavisi
Sığır vebası hastalığının tedavisi bulunmuyor. Uzmanlara ve yetkililere haber verildikten sonra hasta hayvanlar karantinaya alınıyor ve ölenler uygun şartlarda defnediliyor. Derin çukurlara, üzeri kireçle örtülerek, tedbir alınarak gömülen hayvanların mümkünse yakılması da öneriliyor.
Tarfin Blog, hayvancılıkla uğraşan çiftçilerimizi en çok merak edilen hayvan hastalıkları konusunda bilgilendirmeye devam ediyor. Sığır vebasının yanı sıra yanıkara hastalığı ve şarbon hastalığı hakkında da detaylı bilgiye Tarfin Blog üzerinden ulaşabilirsiniz.Tarfin Blog, Tarfin markasının bilgilendirici platformu olmayı sürdürüyor.
Çiftçilerimizin destekçisi olan Tarfin, tarım ve hayvancılık sırasında ihtiyaç duyabileceğiniz girdileri en uygun fiyatlarla almanıza yardımcı oluyor. Tarfin Mobil uygulamasını hemen indirebilirsiniz. Üstelik, peşin veya vadeli, hasatta veya kurbanda ödeme gibi avantajlar da yenilikçi Tarfin sisteminde. Siz de Türkiye’deki binlerce mutlu çiftçimizden biri olmak için hemen size en yakın yetkili satış noktamıza başvurabilirsiniz.
