Börülce Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

İnsan beslenmesinde önemli yeri olan ayrıca hayvan yemi olarak da kullanılan börülce, sıcak iklim sebzesi olarak sınıflandırılıyor. Börülce yetiştiriciliği en çok, Afrika, Güney Amerika, Güney Asya ve Akdeniz çevresinde görülüyor. Hem taze hem de kuru olarak tüketilen sebze, düşük yağ oranı ve yüksek protein içeriği ile dikkat çekiyor. Ülkemizde özellikle Ege Bölgesi tarım ürünleri arasında kategorize ettiğimiz börülce yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgiye yazımızdan ulaşabilirsiniz. Ayrıca tarımsal üretim sırasında ihtiyaç duyacağınız girdilerin fiyatlarını Tarfin Mobil üzerinden anında karşılaştırabilir, güncel fiyatlara en kısa sürede ulaşabilirsiniz. Üstelik Tarfin yetkili satış noktaları üzerinden oluşturacağınız siparişlerde, peşin veya hasat vadeli ödeme imkanı da sizlerle. 

Börülce yetiştiriciliği üzerine hazırladığımız yazımızda, şu soruların yanıtlarını bulabilirsiniz: 

• Börülce Yetiştiriciliği için İklim İsteği Nasıldır? 
• Börülce Yetiştiriciliği için Toprak İsteği Nasıldır? 
• Börülce Nasıl Ekilir? 
• Börülce Yetiştiriciliği için Sulama Yapılır mı?
• Börülce Yetiştiriciliğinde Gübreleme Nasıl Yapılır?
• Börülce Yetiştiriciliğinde Hastalık ve Zararlılar Nelerdir?
• Börülce Yetiştiriciliğinde Hasat Nasıl Olur?

Börülce Yetiştiriciliği için İklim İsteği Nasıldır? 

Yarı nemli yetiştirme koşullarına uyum sağlayan börülce, sıcak iklimlerde yetişiyor. Öyle ki börülce yetiştiriciliğine başlamak için tohumların çimlenmesi sırasında toprağın 8 ile 10 derece arasında ısıya ulaşması, hava sıcaklığının 10-12 derece arasında seyretmesi gerekiyor. Ayrıca bitki gelişme evresinde sıcağa ihtiyaç duyuyor. En iyi gelişmeyi 20 ile 30 derece arasında gösteriyor. Maksimum kuru madde üretimi için, gece 22, gündüz 27 derece sıcaklık olması avantaj sağlıyor. Bunun yanında gün ve gece arasındaki sıcaklık farkının 5 ile 10 derece arasında seyrettiği bölgelerde gelişme daha iyi oluyor. Dona karşı hassas olan börülceler, dondan zarar görüyor, hatta şiddetli don olaylarında bitki hayatını kaybediyor. 

Işık açısından nötr özelliğe sahip olan börülce için düşük sıcaklık ve uzun gün ilk çiçeklenme üzerinde uyarıcı etki yapıyor. Diğer taraftan, en iyi ışıklanma süresi 8 - 14 saat arasında gösteriliyor. 

Börülce yetiştiriciliği için çok nemli havanın uygun olmadığını bilmelisiniz. Zira uzun süre nemli havanın devam etmesi durumunda mantar hastalıkları görülebiliyor. Bu açıdan yarı kurak yerler, börülce yetiştiriciliği için uygun görülüyor. Ancak eğer koşullar çok kuru olursa, o zaman da büyüme yavaşlıyor, dane sayısı azalıyor ve verim düşüyor. 

Börülce Yetiştiriciliği için Toprak İsteği Nasıldır?  

Börülce yetiştiriciliği için asitli veya bazik olmayan toprakları tercih etmelisiniz. Ayrıca toprağın su tutma kapasitesinin yüksek olması, iyi drene edilmesi, tınlı kumlu karakterde bulunması ve pH derecesinin 5.5 ile 6.5 arasında görülmesi maksimum verim sağlıyor. Verimli topraklarda vejetatif gelişimi hızlanan bitkinin dane tutma oranı ise düşüyor. Ayrıca börülce, diğer dane baklagillerle kıyaslandığında daha iyi adaptasyon yeteneği ile kötü toprak koşullarına uyum gösterebiliyor. 

Börülce Nasıl Ekilir? 

Verimli börülce yetiştirmek için uygun tohum yatağı hazırlığına özen göstermelisiniz. Sıkı, keseksiz ve artıklardan temizlenmiş, yeterli neme sahip tohum yatakları kullanmalısınız. Toprağın sonbahar mevsiminde 25-30 cm derinlikte sürülmesi gerekiyor. Ayrıca uygun durumlarda kış aylarında da toprak işlenebiliyor. Eğer toprağı erken işlerseniz, bu organik maddelerin ayrışmasına ve topraktaki su seviyesinin yükselmesine yardım ediyor. 

İlkbaharda ekime geçmeden önce toprağı 10-15 cm derinlikte işlemelisiniz. Bu işlem yabancı ot temizliği ve havalanma için önem taşıyor. Son donların geçtiğinden emin olduğunuzda, toprak yeterli sıcaklığa geldiğinde tekrar işleyebilir ve börülce tohumlarını ekebilirsiniz. Bu süre ülkemizde genellikle nisan ayı sonu, mayıs ayı başına denk düşüyor. Eğer tohumları erken ekerseniz çürüme veya zararlı tarafından yenme sorunları ile karşılaşabilirsiniz. Ancak eğer tahıl hasadının ardından börülce yetiştirecekseniz, mümkün olduğunca erken ekimi tercih etmelisiniz. 

Peki börülce nasıl ekiliyor? Öncelikle börülce yetiştiriciliğinde serpme ekim verim kaybına neden oluyor. Bu nedenle sıraya ekim tercih etmelisiniz. Yeterli neme sahip olan toprağa, mibzer yardımıyla ekime başlayabilirsiniz. Sıra arası mesafeyi 50 cm, sıra üzeri aralığı 25 cm olarak hesaplayabilir veya sıra arası için 60-70, sıra üzeri için 10-15 cm mesafe koruyarak ekimi gerçekleştirebilirsiniz. Ekim derinliğinin ise 3 ile 6 cm arasında olması gerekiyor. Ayrıca dekar başında 6-8 kilogram tohum kullanabilirsiniz. 

Börülce Yetiştiriciliği için Sulama Yapılır mı? 

Su isteği fazla olan bitkiler arasında yer alan börülceler, sıcak ve kurak bölgelerde çiçeklenme ile beraber sulanmaya başlıyor. Ortalama 10-12 kez sulama yapılıyor. Çiçeklenme başlangıcında sulamaya dikkat etmek, bakla bağlamaya yardım ediyor. Ayrıca dane doldurma döneminde, bitki sıcak ve kuru hava istiyor ve sulama yapılmıyor. Çıkış ile çiçeklenme arasındaki zamanda sulamanın fazla olması ise solgunluk sorunu yaratıyor ve verimi azaltıyor. Bu nedenle börülce yetiştiriciliğinde sulama takvimine önem vermeli, uygun miktarda sulamayı ihmal etmemelisiniz. 

Börülce Yetiştiriciliğinde Gübreleme Nasıl Yapılır?

19 Mayıs Üniversitesi kaynaklarına göre, özellikle yüksek fosfor ihtiyacı ile tanınan börülceler yetiştirilirken bakteri aşılaması iyiyse azotlu gübre ihtiyacı bulunmuyor. Ancak aşılama iyi değilse dekar başına 10 ile 15 kilogram arasında azot maddesi, 10-12 kilogram arasında fosfor ve ihtiyaç durumunda 8-10 kilogram potasyum saf gübresi vermek gerekiyor. Toprağın durumunu öğrenmek, buna bağlı olarak yeterli ve gerekli gübrelemeyi gerçekleştirmek için mutlaka toprak analizi yapmak gerekiyor. 

Börülce Yetiştiriciliğinde Hastalık ve Zararlılar Nelerdir? 

Yarı nemli ortamlarda yetiştirildiği ve sulu tarım ile üretildiği için börülce yetiştiriciliği sırasında mantar hastalıkları riski oldukça yüksek görülüyor. Bitkinin fusarium türleri, kök çürüklüğü, pas ve virüs hastalıklarına açık olduğunu not düşmeliyiz. Bu hastalıklardan korunmak için dayanıklı kültürel önlemler almak, yabancı ot mücadelesine dikkat etmek, art arda yetiştirme yapmamak ve sulama miktarını doğru ayarlamak önem taşıyor. 

Börülce zararlıları arasında ilk sırada gelenler ise yaprak bitleri oluyor. Ayrıca tohum böcekleri, nametodlar bitkiye önemli zarar veriyor. Bu zararlılarda mücadele için zararlıların yaşam döngüsü dikkate alınarak düzenli işlem yapılması gerekiyor. 

Börülce Yetiştiriciliğinde Hasat Nasıl Olur?

Hem kuru hem de taze olarak tüketilen börülcelerin tüketim şekli hasat zamanını belirliyor. Eğer taze olarak tüketilecekse, bakla içindeki tohumların süt olum döneminde hasada başlanıyor. Bakla hasadı ise bakla oluşumunu takip eden 10-15. günde yapılıyor. Bu devrede bakla büyüklüğü ve dane büyüklüğü en iyi seviyeye ulaşıyor. Ancak hasatta gecikirseniz baklalar kılçıklanarak piyasa değeri düşüyor. Taze tüketim için çevresel koşullara bağlı olarak hasat 5 ile 9 hafta arasında sürüyor. Haftada 1-2 kez hasat yeterli oluyor. 

Dane hasadı için baklaların üçte ikisi kahverengiye döndüğünde hasada başlanıyor. Tamamen olgunlaşmayı beklerseniz baklaların çatladığını ve döküldüğünü görebilirsiniz. Bu da verimin düşmesi anlamına geliyor. Bu nedenle doğru zamanı kollamanız önem taşıyor. Dane için üretim yapacaksanız baklaları bitki üzerinde bırakmalı ve bitkinin tamamen kurumasını beklemeli ancak baklalar çatlamadan hasat etmelisiniz.