Silaj Nedir ve Nasıl Üretilir?

Bir tür yem çeşidi olan silaj, yeşil veya nem açısından zengin yem bitkilerinin havasız ortamda fermantasyona uğratılarak saklanması ile elde ediliyor. Ekşitilerek saklama işlemi silolama olarak anılırken, işlem sonucu meydana gelen yem silo yemi veya silo olarak da isimlendiriliyor. Tarihin çok eski zamanlarından yana uygulanan bu işlemde tahılların ve yeşil bitkilerin daha çok tercih edildiği kalıntılardan anlaşılıyor. Öyle ki milattan önce 1000 ile 1500 yıllarında Mısır yerlilerinin silolama ile yem hazırladıkları buluntularla ispatlandı. Ayrıca Roma yazıtlarında, Akdeniz çevresinde yeşil yemlerin kuyularda saklandığına dair deliller mevcut. Günümüzde geleneksel tekniklerin modernizasyonu ile silo ve silaj yapma işlemleri devam ediyor. Siz de silaj nedir, nasıl üretilir konusunda daha çok bilgi almak için yazımız sizinle. Tarım girdileri için yapacağınız alışverişlerde de Tarfin yanınızda! Peşin veya hasat vadeli ödeme avantajları sunan, Tarfin Mobil üzerinden anında fiyat karşılaştırması ve ön onaylı limit sorgulama imkanı tanıyan Tarfin ile tüm çiftçilerimiz gibi siz de rahat bir nefes alabilirsiniz. Türkiye’nin dört bir yanında üreticilerin güvenilir yol arkadaşı olan Tarfin ile tanışmak için hemen Tarfin Mobil’i indirebilirsiniz. 

Yazımızda bulacağınız diğer başlıklar; 

• Silaj Nedir? 
• Silaj Nasıl Üretilir? 
• Silaj Yapmanın Yararları Nelerdir?

Silaj Nedir? 

Mekanik aletlerle kullanıma uygun, düşük maliyetli, hayvanlar için sindirim sistemine yararlı, silolar içinde fermente edilerek hazırlanan yeme silaj adı veriliyor. Fransız çiftçi Goffart’ın 1877 yılında basılan kitabında yer alan bilgiler, modern silaj konusunda ilk bilgileri günümüze ulaştırıyor. İngilizce’ye çevrildikten sonra özellikle Amerika’da yaygınlaşan bu yöntem ülkemizde ise 60’lı yıllardan sonra kullanılmaya başlıyor. İlk kez Atatürk Orman Çiftliği’nde üretilen silaj, sonrasında kamu işletmelerinde ve projeler kapsamında çiftçilere tanıtılarak uygulamaya konuyor. 

Peki silajın önemi nedir? Sığır, manda, koyun, keçi gibi geviş getiren hayvanlar için kaba yem epey önemli. Keza bu hayvanların sindirim sistemi de kaba yem sindirimi için oldukça uygun. Kaba yemin kaliteli, bol ve ucuz olması pahalı kesif yemlerin kullanımını en aza indiriyor. Ancak ülkemizde çayır mera alanlarının yanlış otlatma nedeniyle yetersiz ve uzak hale gelmesi nedeniyle kaliteli yem bitkisi ihtiyacına cevap aranıyor. Kaliteli, bol ve ucuz yem ihtiyacına karşılık verebilecek en önemli kaynak ise silo yemler oluyor. Bu nedenle silaj hayvancılık için hayati önem taşıyan ve vazgeçilmez konuma sahip.
 

Peki ne kadar silaj yemi kullanılır? Süt inekleri günde 15 ile 30 kg yem yiyor. Düvelere 10-15, danalara 5-10, besi danalarına 10-20, desi başındaki danalara 5-10, koyun ve çekilere ise 3-6 kilogram silaj yemi verebilirsiniz. 

Silaj Nasıl Üretilir? 

Silaj nasıl üretilir, yapım aşamaları nelerdir merak ediyorsanız öncelikle biçimden başlamalısınız. Sorgum ve mısır yetiştiriciliği yapanlardansanız bitkinin biçime hazır döneme geldiğini kolaylıkla anlayabilirsiniz. Sulanan bitkilerin silajında tarlalarda biçmeye engel olabilecek setler, sulama aksamları kaldırılarak düzleniyor. Sonrasında sabit beton silolar temizlenerek, çatlakları sıvanarak kullanıma hazır hale getiriliyor. 

Silaj yapacağınız yere 3,5-4 metre genişlik, silajın büyüklüğüne uygun uzunlukta, 5-10 cm kalınlıkta sap ve saman sermelisiniz. Bu işlem silajın toprakla temasını ortadan kaldırıyor, saman silajın toprağa değmesine engel oluyor. Bu nedenle yere ekstra bir naylon örtü sermeye gerek kalmıyor. Bu işlemin ardından römorklarımızın 2 dingilli, 4 tekerlek sahibi, ek yan kapak veya ince delikli tel kafesle çevrili olmasına dikkat etmelisiniz. Biçtiğiniz silajlık bitkilerle dolu römorkları traktörün arkasında silaj yapacağınız siloya götürmeli ve başlatmalısınız. El veya dirgen yardımıyla boşaltabileceğiniz bitkiler için kepçe kullanmanız da olası. Bir yandan da yemleri, iyice sıkışması için traktör ile çiğnemelisiniz. Bu sayede silo ortamından hava bir an önce uzaklaşabiliyor. Çiğneme, sıkıştırma işlemi iyi yapılan silolardan daha kaliteli silaj yemi elde edebilirsiniz. 

Silo içine ekleyeceğiniz katkı maddeleri çiğneme aşamasının öncesinde, tüm yüzeye eşit bir şekilde dağıtarak ilave etmelisiniz. Silo üstünün hafif tümsekli ve yana meyilli olması yağmur sularının kaymasını önleyeceğinden iyice düzelttiğinizden emin olmalısınız. Kenara doğru yayılan yemleri elinizde, dirgen veya kepçe aracılığıyla alarak silo üstüne atmanız, son şeklini verdiğiniz silonun üstünü plastik bir örtü ile kapatmanız yeterli. Elbette örtünün boyutları siloyu tam örtmeli, kalınlığı en az 0,35 mm olmalı. Daha ince örtüler kolayca yırtılabileceğinden tavsiye edilmiyor. Sonrasında plastik örtünün üzerine 10-15 cm kadar toprak atmak kafi. Bu işlem silonun güneş, yağmur gibi dış etkenlerden korunmasına yardımcı oluyor. Ayrıca tabanı da yağmurdan korumak için etrafına 25 cm derinliğinde drenaj kanalları açabilirsiniz. 

Silaj nedir, silaj nasıl yapılır artık biliyorsunuz ancak işlemler bu kadarla sınırlı değil. Siloyu kapattıktan 40 gün kadar beklemelisiniz. Sonrasında açarak yemlemeye başlayabilirsiniz. Ön cepheden her gün yeterli yemi alabilir, sonrasında yeniden kapatarak silonun hava ile temasını kısıtlayabilirsiniz. Kesme için kürek, dirgen veya makineler kullanabilirsiniz. Siloyu açtığınızda silajın renginin farklı olduğunu görmeniz mümkün. İçindeki bitkiye göre silajın rengi açık yeşilden kahverengiye dönebiliyor. Ancak siyah gibi çok koyu renkler bir soruna işaret edebiliyor. Kendine has turşu gibi mayalı bir kokusu olan yemin çok keskin kokmaması da önemli. Eğer renk koyuysa, asitli ve küflü bir koku geliyorsa pH kontrolü yapmalısınız. İyi bir silonun pH değeri 4.0 civarında olmalı.

Silaj Yapmanın Yararları Nelerdir?

Tarım Bakanlığı kaynaklarında yer alan bilgiler ışığında, siz de silaj nedir daha detaylı bir şekilde öğrenebilirsiniz. Kaynaklar silajın hayvanlar tarafından severek tüketilmeyen bitkilerin silolanarak tüketilebilir hale geldiğini vurguluyor. Ayrıca kuru ota oranla üçte bir oranında daha az hacim kaplayan silo otlar yanma riski de bulundurmuyor. Buna ek olarak silaj hazırlarken yabancı otlar silo içinde ölüyor. Gübre ile tekrar tarlaya taşınarak zarar verme özelliği de yok oluyor. Silaj nedir ve avantajları nelerdir sorusunu bizler için yanıtlayan bu notlar, bugün dünya çapında milyonlarca çiftçinin neden silaj yemleri tercih ettiği sorusunu cevaplandırıyor. Kısaca özetlemek gerekirse, 

• Silaj, yeşil ve sulu yeme ulaşamayan hayvanların yem ihtiyacını karşılıyor. 
• Güneşte kurutulan yemler ile karşılaştırıldığında silolama daha çok besin değeri vadediyor. 
• Depolama sorunu, masrafı ve yemin kapladığı hacim bakımından silolama avantaj sağlıyor.
• Silajlık bitkiler tarlayı erken boşalttığı için diğer ürünlerin yetiştiriciliği için uygun zaman çiftçilere kalıyor. 
• Hububatın ardından veya pamuk öncesinde yetiştirilen silajlık bitkiler, araziden ana ürüne ek olarak kaliteli hayvan yemi çıkmasına imkan tanıyor.
• Açılmayan silo yemleri yıllarca bozulmadan kalıyor. Bu da kaba yemin kıt olduğu dönemlerde yetiştiricilerin kurtarıcısı olduğu anlamına geliyor. 
• Yeşil yemler doğal sebeplerle açıkta kurutulamadığında bu yemlerden azami yararlanma yolu silolama olarak görülüyor. 
• Silaj yemleri hayvanlar severek tüketiyor. 
• Yabancı otlar işlemle öldüğü için tarlalara yabancı ot taşınmıyor. 
• Fermantasyon işlemi sindirimi kolay yemler oluşması demek. Silaj yemlerin vitamin ve mineral içeriği oldukça yüksek. 
• Mekanizasyona uygun olan yemlerin maliyeti rakiplerinin gerisinde kalıyor. 

Sığır Süt Yemi Nedir? Sığır Süt Yemi Fiyatları hakkında yazımızı okudunuz mu?