Kişniş Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Tıbbi ve aromatik bitki sınıfında yer alan kişniş, ülkemizde birçok ilde yetiştiriliyor. Aşotu veya kuzbere olarak da bilinen bitki hem taze hem de kuru olarak tüketiliyor. Boyu 30 ile 80 cm arasında değişen bitki tüysüz, bir yıllık ve otsu şeklinde tarif ediliyor. Özgün kokusu, yoğun aroması ve nektar/polen bakımından zengin özelliği ile kişniş, hem insanlar hem de arılar tarafından sevilen bitkilerden biri. Üstelik kişniş meyvesi %0.3 ile %1.6 oranında uçucu yağ da bulunduruyor. Bu da kişniş yetiştiriciliğinin sadece gıda değil parfüm ve kozmetik sektörü için de yapıldığını doğruluyor. Hem iç hem de dış ticaretin önemli ürünlerinden biri olan kişniş, eski zamanlardan bu yana tıbbi çalışmalarda da kullanılıyor. Siz de kişniş yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgiye yazımız üzerinden ulaşabilirsiniz. Ayrıca kişniş yetiştiriciliği sırasında ihtiyaç duyacağınız tarımsal girdilerin avantajlı alışverişi için Tarfin Mobil uygulamasını tercih edebilirsiniz. Uygulama üzerinden hızla size en yakın yetkili satış noktalarını görüntüleyebilir, ürün fiyatlarını karşılaştırabilir ve alışveriş yapabilirsiniz. Üstelik Tarfin’de peşin veya hasat vadeli ödeme seçenekleri de sizleri bekliyor. Siz de hemen Tarfin ayrıcalıkları ile tanışın, toprağına bereket kazandıran binlerce çiftçimizden biri olun. 

Kişniş yetiştirme üzerine yazılan yazımızda bulacağınız başlıklar: 

• Kişniş Nedir?
• Kişniş Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak Nasıl Olmalıdır?
• Kişniş Yetiştiriciliği için Ekim Nasıl Yapılır?
• Kişniş Yetiştiriciliğinde Gübreleme
• Kişniş Yetiştiriciliğinde Sulama
• Kişniş Yetiştiriciliğinde Risk Oluşturan Hastalıklar

Kişniş Nedir?

Kişniş bitkisi, yabani formuyla ülkemizde doğal olarak da yetişiyor. Ayrıca ticari kişniş yetiştiriciliği de yapılıyor. Maydanozgiller familyasından olan aşotu, görünümüyle de maydanozu andırıyor. Yaprakları parçalı ve genellikle 3 toplu, diğer bir deyişle üç parça halinde oluyor. Alt yaprakları saplı olan ve orta yapraklarında sap bulunmayan bitkinin tohum kısımları ise toprak altında bulunuyor. 

Kişniş Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak Nasıl Olmalıdır?

Kireç açısından zengin olan, kumlu-tınlı, hafif yapıdaki, nötr ve hafif alkali topraklar, kişniş yetiştiriciliği için ideal. Ülkemiz de doğal özellikleri ile kişniş tarımına uygun görülüyor. Dona toleransı olmayan bitki kuru ve serin iklim özellikleri gösteren bölgelerde daha iyi yetişiyor. Sıcaklığın 20 ile 30 derece arasında olduğu alanlarda kişniş yetiştiriciliği yapmak olası. Bitkinin ekolojik istekleri göz önüne alındığında ülkemizin güney ve batı kısımlarında kişniş tarımı uygun gibi görünüyor. Kişniş iyi drenajı, pH derecesi 6 ile 8 arasında olan topraklarda ekilebiliyor. 

Kişniş Yetiştiriciliği için Ekim Nasıl Yapılır?

Tohumla üretilen kişniş için dekar başına 1.5 - 2 kilogram tohumluk kullanılıyor. 30 cm sıra arası, 2-3 cm sıra üzeri mesafe korunarak ekilen tohumların derinliğinin ise 1-2-3 cm kadar olmasına özen gösteriliyor. Ekim derinliği için tohumların boyutu da oldukça önemli. Eğer ne kadar derine ekmeniz gerektiğinden emin olamıyorsanız, kişniş tohumlarını boyutunun 3 katı kadar derine ekebilirsiniz. Ardından hemen can suyu vererek toprağı nemlendirmeli ve biyolojik hareketliliği başlatmalısınız. 

Oldukça yavaş çimlenen ve büyüyen kişnişlerin yabancı otlarla rekabeti zor görülüyor. Bu nedenle toprak hazırlığı ve kişniş yetiştiriciliği için ekim sonrasında bakımın tamamlanması önem taşıyor. Kişniş ekeceğiniz araziyi mutlaka yabancı ot istilasına karşı temizlemelisiniz. Kişniş yetiştiriciliği için yapılan ekimden 90 - 120 gün sonra, bitkiler olgunlaşıyor. Hasat genellikle yaz mevsiminin ortasına denk düşüyor.  
 

Aşotu tohumlarını ocaklara atmadan önce 1 gün kadar nemli bir bez içinde bekletmek çimlenmeyi kolaylaştırıyor. Ayrıca ekim zamanı toprak ısısının 10 ile 20 derece arasında olmasına dikkat etmelisiniz. Eğer kişniş tohumlarını bir viyol içinde çimlendirecekseniz, viyolin üst yüzeyine 1 cm kala ince elenmiş toprak ve torf karışımı doldurmalısınız. Hafifçe nemlendireceğiniz bu yüzey sayesinde tohumların çimlenme yüzdesini artırabilirsiniz. Viyolle yetiştiricilikle kişniş tohumları çimlenmeye başladığonda naylon poşetleri kaldırmalı ancak direkt güneş ışığından korumaya dikkat etmelisiniz. Fideler 4-5 cm olduğunda tarlaya şaşırtabilir ve açık arazide kişniş yetiştiriciliğine devam edebilirsiniz. Dikimden önce bahçenin tava gelmesi, işlenmesi verimi yüksek oranda artırıyor. Toprak ısısının, tavının uygun olduğundan emin olduktan sonra serin ve rüzgarsız havalarda dikim yapabilirsiniz. 

Kişniş yetiştirmek için fideyi daha fazla gün ışığı alabilmesi adına kuzey - güney istikametinde dikmelisiniz. Sıralar halinde çift dikim yapmanız durumunda sulama ve hasat maliyetlerinin azalacağını düşünebilirsiniz. Fide arasında 2-3 cm kadar aralık bırakabilir, sıra arası mesafenin 20-25 cm olmasına dikkat edebilirsiniz. 

Kişniş fidelerinin dikim sırasında viyolde kalan kısmının (bu da fidenin 3’te 2’sine denk geliyor) toprak altında olması gerekiyor. Fidenin toprağın çok altında veya üstünde olmamasına özen göstermelisiniz. Böylece kişniş yetiştiriciliğinden daha iyi verim alabilirsiniz. 

Kişniş Yetiştiriciliğinde Gübreleme

Gübreyi seven bitkilerden biri olan kişniş yetiştiriciliği için genellikle ahır gübresi tercih ediliyor. Bitkinin doğal gelişimini desteklemek için kullanılan organik gübre çeşitlerinin yanında dekara 4-6 kilogram kadar azot, 4-5 kilogram fosfor ve yine 4-6 kilogram potasyum verilebiliyor. Bu miktarlar genel bir bilgi vermek için sunuluyor. Toprağın zenginliği ve yapısına uygun besin vermek için ihmal etmeden toprak analizi yaptırmalı ve kişniş bitkisinin ihtiyaçlarını değerlendirerek gübre oranını belirlemelisiniz.  

Kişniş Yetiştiriciliğinde Sulama

Kişniş çoğunlukla kuru alanlarda hatta kurak topraklarda yetiştirildiği için genellikle sulama yapılmıyor. Bu da düşük verime ve kişniş kalitesinde azalmaya sebep oluyor. Bu nedenle ticari verim elde etmek istiyorsanız kalite ve verim artışı için sulu tarıma yönelmelisiniz. Özellikle ilkbahar ve yaz sıcaklarında bitki daha fazla suya ihtiyaç duyacağı için sıklıkla sulamayı tercih edebilirsiniz. 

Kişniş Yetiştiriciliğinde Risk Oluşturan Hastalıklar

Kişniş otu yabani olarak yetiştiği şartlarda hastalık ve zararlılara karşı dirençli özellik gösterebiliyor. Ancak ticari türlerin yetiştiriciliği için nem oranına ve yabani ot varlığına dikkat etmek bitkiyi korumak için şart. Kişniş yetiştiriciliğinde risk oluşturan hastalıkları şu şekilde sıralayabiliriz: (Tarım Bakanlığı kaynağı)

• Külleme Hastalığı mantar kaynaklı bitki hastalıklarından biri.  Kimyasal ilaçlama ile çözüm bulunan sorun yapraklardaki lekelenmeler ile dikkat çekiyor. Sorunu erken fark etmek ve hızlı çözüm üretmek ise olası kaybı en aza indirebiliyor. Kişniş yetiştiriciliğinde görülebilen hastalıktan korunmak için bitkiyi aşırı yağıştan korumalı ve çok sulamadan kaçınmalısınız. Ayrıca yabani otları temizlemeyi unutmamalı, bitkiyi direkt güneş altında kalmasa da gün ışığından yararlanabilecek şekilde dikmelisiniz. 
• Kişniş tarımını tehdit eden bir diğer sorun ise solgunluk oluyor. Hastalıktan korunmak için kişniş yetiştirmeden kullanılacak tohumlar ekim öncesinde ilaçlanıyor. Güvenilir ve sertifikalı tohumlar tercih etmek de hastalığa karşı etkili önemlerden bir diğeri oluyor. 
• Tahıl küfü, kişniş bitkisinde de görülebiliyor. Kişniş tohumunun sertleşmesinden 3 hafta sonra uygulanan ilaç ile hastalık sorunu ile mücadele edilebiliyor. Sorun ile karşılaştığınızda il ve ilçenizin tarım müdürlüklerine başvurarak ilaçlar ve uygulama yöntemleri hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz. 

Kişniş yetiştiriciliğinde çoğunlukla yapraktan uygulanan ilaçların, püskürtme yöntemi ile tatbik edildiğini aklınızda tutabilirsiniz. Kişniş tarımında kullanacağınız girdiler için siz de adresinize en yakın Tarfin yetkili satış noktasına başvurabilirsiniz. Türkiye’nin dört bir yanında bulunan yetkili satış noktaları sayesinde avantajlı girdi alışverişi fırsatlarından yararlanabilirsiniz.