Pırasa Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Yoğun kök yapısıyla tanınan, soğansı bir bitki olan pırasanın yetiştiriciliği ülkemizde sıklıkla yapılıyor. Mısır ve Roma imparatorluklarında tüketildiği bilinen bitki farklı onlarca türe sahip. Ülkemizde kışlık sebzeler arasında yer alan pırasayı daha yakından tanımak, pırasa yetiştiriciliği nasıl yapılır öğrenmek için Tarfin sizinle. Üstelik Tarfin Mobil ile de tarımsal girdi alışverişlerinde avantajı deneyimleyebilirsiniz. Pırasa yetiştiriciliği sırasında ihtiyaç duyduğunuz tüm tarımsal girdiler için Tarfin Mobil üzerinden ürün fiyatlarını kolaylıkla karşılaştırabilir, peşin veya vadeli alışveriş seçeneklerini değerlendirebilirsiniz. Ön onaylı limitinizi öğrenerek anında başvuru yapmanız ve sipariş vermeniz de mümkün. Siz de ülkemizdeki binlerce Tarfin çiftçisinden biri olabilir, tarımsal üretimde güvenilir yol arkadaşınız Tarfin ile tanışabilirsiniz.

Yazımızda bulacağınız diğer başlıklar: 

• Pırasa Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak Nasıl Olmalıdır? 
• Pırasa Yetiştiriciliği için Gübreleme Nasıl Olmalıdır?
• Pırasa Yetiştiriciliği için Sulama Nasıl Olmalıdır?
• Pırasa Yetiştiriciliğinde Hasat Nasıl Yapılır? 
• Pırasa Yetiştiriciliğinde Görülen Hastalık ve Zararlılar Nelerdir?

Peki pırasa yetiştiriciliği nasıl yapılır? Tohum için pırasa yetiştiriciliği söz konusu olduğunda bitki iki yıllık olarak sınıflandırılıyor. İlk yıl vejetatif (üremeye neden olacak gelişimsel aşamalar bakımından) olarak kalan pırasalar ikinci yılda tohum oluşturuyor. (Kaynak) Pırasa yetiştiriciliği için temelde iki yöntem olduğundan söz edebiliriz: 

Doğrudan Tohum Ekimi ile Pırasa Yetiştiriciliği

Pek fazla tercih edilmeyen bu yöntemde ilk aşama toprak hazırlığı oluyor. Öncelikle toprak 25 cm derinlikte sürülüyor. Sonrasında dekara verilecek azotun yarısı (6-8 kg N) ve fosforlu gübre miktarının (8-10 kg) tamamı uygulanıyor. Toprak 8-10 cm’lik derinlikte karıştırılıp sürgü çekildikten sonra ekime hazır hale geliyor. 40-50 cm sıra arası mesafe korunuyor. Ayrıca 6x8 cm’de bir tohum gelecek şekilde, sıra üzeri mesafe göz önüne alınarak tohum ekimi yapılıyor. Tohumların ekim derinliği ise 2-2.5 cm arası oluyor. Elle veya makine ile yapılan tohumdan pırasa yetiştiriciliğinde en önemli sorun ise çimlenme. Bu nedenle genellikle mibzer yardımıyla ekim yapıldıktan sonra yabancı otlara karşı ot ilacı uygulamasına başvuruluyor. Doğru şartlar sağladığınızda tohum ekimini takiben 10-15 günde toprak üstünde pırasaları görebilirsiniz. Sık yerlerde 12-15 cm kadar bitki kalacak şekilde seyreltme yaptıktan sonra düzenli sulama ile pırasa yetiştiriciliğine devam edebilirsiniz. Sıcaklığa karşı hassas olan sebzeler kalem kalınlığına geldiğinde kalan azotlu gübre miktarını iki veya üç parça halinde uygulayabilirsiniz.

Fide ile Pırasa Yetiştiriciliği

Tavalara ekilen tohumlardan ortalama 50-70 gün içinde dikim boyutlarına gelmiş pırasa fideleri elde edilir. Ekimden 1-2 ay kadar önce pırasa yetiştireceğiniz tarlaya yanmış çiftlik gübresi vermelisiniz. Dekar başına 4-5 ton gübreleme yapıldıktan sonra 15-20 cm derinlikte sürümle beraber toprağı karıştırmanız gerekiyor. 120 cm eninde, uzunluğu araziye uygun tavalar hazırlayabilirsiniz. Bu tavalara serpme olarak 3 defada tohum ektikten sonra çimlenmeye kadar tavaları gölgelemek gerekiyor. Bu aşamaya gelene kadar düzenli ot alma, seyreltme yaparak fidelerin gelişimine destek olabilirsiniz. Pırasa yetiştiriciliği yapacağınız tarlayı aynı tohumla üretimde olduğu gibi gübreledikten sonra 20-25 cm derinlikte, 30-40 cm aralıkla karıklar açmalısınız. Karık sulama yapılarak dikime başlayabilirsiniz. Yapraklarının üçte biri, uzun kökleri tıraşlanarak hazırlanan fideleri, karıkların boyun noktalarına dikmelisiniz. Bu sırada aynı büyüklükteki fidelerin aynı grupta olmasına özen göstermeniz önemli. Benzer şekilde dikim derinliğine de dikkat etmelisiniz. Sıra üzeri mesafeyi 10-14 cm arasında korumanız gerekiyor. 

Pırasa Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak Nasıl Olmalıdır? 

Pırasa toprak istekleri bakımından seçici bir bitki değil. Çok ağır, su tutan topraklar dışında her arazide pırasa yetiştiriciliği yapabilirsiniz. En iyi verimi almak istiyorsanız iyi işlenmiş, süzek ve nem tutma kabiliyeti yüksek, humuslu, tınlı-killi toprakları tercih edebilirsiniz. Yüksek azot, daha az fosfor ve potasyum isteyen pırasanın verimli olması için gübrelemeyi ihmal etmemeli, pH derecesi 6-7.5 arasındaki arazileri seçmelisiniz. Pırasa yetiştiriciliği için kaçınmanız gereken toprak türü ise kesinlikle asitli topraklardır.

Serin iklim sebzesi olan pırasa aşırı sıcak ve kuraklıktan hoşlanmıyor. Optimum gelişme sıcaklığı 15-25 C aralığıdır. Çeşidine göre -18 dereceye kadar dayanıklılık gösteren sebzenin uzun gün dönemlerinde yaprak gelişimini hızlandırdığı biliniyor, ayrıca yine bu zaman diliminde bitkinin çiçeklenmesi de hız kazanıyor. Buna ek olarak pırasa hava nem oranının %60-70 aralığında olduğu havaları arzu ediyor. İklim şartlarına toleransı olan bitki, ülkemizin her tarafında kolaylıkla üretilebiliyor. 

Pırasa Yetiştiriciliği için Gübreleme Nasıl Olmalıdır?

Her bitkide olduğu gibi pırasa yetiştiriciliği için de gübreleme öncesinde toprak analizi ile toprağın besin durumunu öğrenmelisiniz. Ancak genel olarak pırasa yetiştiriciliği için gübreleme işlemlerini şu şekilde anlatabiliriz: Genellikle sonbaharda derin sürüm öncesinde dekar başına 2.5-3 ton yanmış ahır gübresi vermek gerekiyor. Ayrıca 40 kg azot içerikli gübre (1/3'ü %21'lik amonyum sülfat, 2/3‘ü 26’lık amonyum nitrat gübresi), 50 kg kadar %16-18'Iik süperfosfat gübre ve son olarak 30 kg miktarında %48-50'lik potasyum sülfat kullanabilirsiniz.  

Pırasa Yetiştiriciliği için Sulama Nasıl Olmalıdır?

Nemden hoşlanan bir bitki olan pırasayı kesinlikle susuz bırakmamalısınız. Özellikle sıcak ve kurak havalarda toprağın nemli kalmasına özen göstermeniz gerekiyor. İlk can suyundan 3 ile 4 gün sonra muhakkak 2. sulamayı yapmalı, onu takiben 10. günde ise, yağmur yağmazsa, üçüncü sulamayı gerçekleştirmelisiniz. Hava şartlarına göre gelişme sürecinde, pırasa yetiştiriciliği boyunca 1-2 hafta sulamaya devam edebilirsiniz. 

Pırasa Yetiştiriciliğinde Hasat Nasıl Yapılır? 

Yılın hemen her dönemi yazlık veya kışlık pırasa çeşitleri hasat edilebiliyor. Piyasada dört mevsim bulunan ancak ülkemizde genel olarak kış bitkisi olarak anılan pırasanın hasadı da oldukça zahmetsiz. Normal verim için pırasaların 120-150 gram aralığında veya daha fazla ağırlık kazandığı döneme kadar hasat yapılıyor. Elle veya söküm pulluğu aracılığıyla sökülen pırasalar hemen topraklarından temizlenerek kökleri 1 cm uzunluğu geçmeyecek şekilde arındırılıyor. Ayrıca bitkilerin son yaprakları da bu sırada alınıyor. Ayaların ⅓’inde tıraşlama yapıldıktan sonra demetler halinde pazara sürülüyor. 

Pırasa Yetiştiriciliğinde Görülen Hastalık ve Zararlılar Nelerdir?

Pırasa yetiştiriciliğinde hastalık ve zararlılarla başa çıkmak için modern teknikler kullanılıyor. Bu tekniklerin yanı sıra uygun toprak hazırlığı, hastalık ve zararlılara dayanıklı çeşit seçimi, uygun sulama yöntemleri yetiştiricilikte önem kazanıyor. Diğer taraftan, düzenli gözlem yaparak sorunları erken tespit etmek ve müdahale etmek de önemli. 

İşte en sık rastlanan pırasa hastalıklar:

• Pırasa Pası: Pırasanın yapraklarında kahverengi lekeler şeklinde görülen bu hastalık, nemli hava koşullarında yayılıyor. Yaprakların üzerinde pas benzeri lekeler oluşurken yapraklar da zayıflıyor.
• Pırasa Lekesi: Pırasa yapraklarında kahverengi lekeler oluşturuyor. Lekeler zamanla büyüyerek yapraklar kuruyor. Özellikle sıcak ve nemli koşullarda yayılım gösteriyor.
• Kök Boyası Hastalığı: Bu hastalık köklerde çürümeye neden olabiliyor. Toprakta yaşayan suya dayanıklı mantarlar nedeniyle oluşuyor ve kökler kahverengiye dönüyor. 

Pırasada en sık görülen zararlılar ise pırasa sineği, yaprak tırtılları, nematodlar ve pırasa kırlangıcı olarak sıralanıyor. Verim kaybına neden olan zararlılara karşı en etkili yöntemlerden biri ise ilaçlama oluyor.