Kiraz Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Kirazda kültür yetiştiriciliğinin yapıldığı en eski yerin Anadolu olduğu biliniyor. Dünyada 1500’den fazla çeşidi bulunan kiraz, geniş alanda yayılım gösteriyor. Dünyada ticari kiraz üreticilerinin başında ise Türkiye, Amerika, İran ve İtalya geliyor. Türkiye’de kiraz üretiminin en çok yapıldığı iller arasında İzmir, Manisa, Konya, Afyon, Isparta, Denizli sayılıyor. İzmir’in Kemalpaşa ilçesi, Konya’nın Akşehir kazası, Afyon’un Sultandağı bölgeleri kiraz yetiştiriciliğinde öncü alanlar olarak anılıyor. 

Kiraz yetiştiriciliğinde önemli bir diğer nokta ise fidan seçimi. Güvenilir kurumlardan sertifikalandırılmış fidan alımı yapılırken, bölgeye uygun anaç tercih edilmesi gerekiyor.

Kiraz yetiştiriciliği yapılacak bahçenin düzenlenmesi için öncelikle toprak işleniyor. Arazinin önceki ekinden temizlenmesi, toprağın otlardan arındırılması önem arz ediyor. Adana İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün kiraz yetiştiriciliğine ilişkin dökümanında 90 cm aralık ve derinlikte subsoiler ile patlama yapılması, toprağın özelliklerine göre 40-50 cm aralık sağlanarak drenaj kanalları oluşturulması gerekiyor. Orman alanlarına yakın ve don tabanı bulunduran yerlerde bahçe oluşturulmaması, kiraz yetiştiriciliği için eğimli ve yamaçlı yerlerin tercih edilmesi tavsiye ediliyor.

Bunun yanında kuzey-güney yönünde sınırların belirlenmesi vurgulanıyor. Kirazın çeşidi dikim mesafesi belirlenirken önem kazanıyor. Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nün Kiraz Yetiştiriciliği kitapçığında kuş kirazı dikiminde 5x6, 6x7 mesafe bırakılması öneriliyor. İdris anaçta ise 4x5, 5x6 m aralık ile dikim tercih ediliyor. 

Ilıman iklim yaşayan yerler için sonbahar, diğer kiraz yetiştiriciliği yapılan yerlerde ise ilkbahar başı, dikim için tercih ediliyor. Dikim öncesinde, fidanların hasarlı bölümlerinin arındırılmasına dikkat ediliyor. Köklerin korunması için ilaç kullanılıyor. Buna ek olarak fidanlar toprakla buluşturulurken tarımsal gübre kullanımı verimi artırıyor. Triple Süperfosfat ile Amonyum Sülfat ya da ahır gübresi kullanılabiliyor. Dikim sırasında aşı alanının toprağın 5 cm kadar üstünde kalmasına özen gösteriliyor. Can suyu verilmesi, gözler kabardığında 65-75 cm uzunluğunda tepe kesimi öneriliyor.

Kiraz Yetiştiriciliğinde İklim ve Toprak Nasıl Olmalıdır?

İlkbahar geç donları gibi birçok faktör kiraz yetiştiriciliği için önemli görülüyor. Kiraz çiçeği tomurcuklarının -2 dereceye yalnızca yarım saat dayanabildiği, -4 derecede hemen hepsinin öldüğü kayıtlara geçiyor. Açmış çiçekler ise -2 derecede zarara uğruyor. Buna ek olarak, kış soğuklamasının dinlenenin kırılması için gerekli olduğunu bilmelisiniz. Çeşide bağlı olarak değişmekle beraber, kirazlar 7,2 derecenin altında 400-1500 saatlik soğuklamaya ihtiyaç duyuyor. Kışların uzun geçtiği yerlerde, kısa soğuklama ihtiyacı bulunan türlerin yetiştirilmesi zarar getirebiliyor. Tam dinlenme halinde olan bir kiraz ağacı -29 dereceye kadar dayanabiliyor. 

Kiraz yetiştiriciliği için seçilecek toprağın su tutma kapasitesinin yüksek olması, iyi drene edilmesi önem taşıyor. Toprağın PH derecesinin de 5.5–7.5 aralığına uygun olması gerekiyor. Unutulmamalı ki kirazı mantarlardan korumak önem arz ediyor. Nemi fazla olan topraklarda phytophthora ağaçların zarar görmesine sebep olabiliyor. 

Kiraz Yetiştiriciliğinde Döllenmenin Önemi Nedir?

Kiraz yetiştirirken dikkat edilmesi gereken en önemli konunun döllenme olduğu biliniyor. Birçok kiraz çeşidinin verimi kendine uyuşmazlık sorunu nedeniyle azalıyor. Kendi çiçek tozları ile döllenememe, bahçede esas çeşitle uyuşan, çiçeklenen ve canlı polen oluşturan tozlayıcı çeşitlerin kullanımını mecburi hale getiriyor. Kendine verimli olmayan çeşitler ile bahçe kurulması durumunda en az iki tozlayıcının kullanılması öneriliyor. Tozlayıcıların bahçedeki oranının ⅛ olması tavsiye ediliyor. Ayrıca çiçeklenme evresinde, bahçe içinde minimum 2 dekara 1 kovan arı yerleştiriliyor. Bu da meyve tutum oranında artışa yardımcı oluyor. 

Kiraz Yetiştiriciliğinde Sulama ve Gübreleme Nasıl Yapılır?

Sulama ve gübreleme doğru yapıldığında kiraz yetiştiriciliğinde verimi artırıyor. Aşırı sulama kökleri olumsuz etkileyebildiği gibi aşırı vegetatif gelişime yol açabiliyor, az sulama ise kiraz ağaçlarında kuraklık stresi yaratıyor. Bu nedenle modern sistemler içerisinde damla sulama tekniği kiraz için uygun bulunuyor. Ağaçların kök boğazı ve çevresine su temas etmeyecek şekilde mini spring ve salma sulama da öneriliyor.

 Özellikle bahar döneminde, sulamanın yanında yüzeyin havalandırılması, yabani otların temizlenmesi gerekiyor. Gübre kullanımında ise genel bir öneri yapmak yerine, toprak ihtiyaçlarını göz önüne almak önem taşıyor. Kiraz yetiştiriciliği yaparken düzenli toprak analizini ihmal etmemelisiniz. 

Kiraz Yetiştiriciliğinde Hasat Zamanı Nelere Dikkat Edilmelidir?

Hasat için meyvenin olgunlaşması, türüne özgü boyutlara gelmesi, uygun renk ve tada ulaşması gözetiliyor. Ülkemizde mayıs ayının ilk günleri itibarıyla ağustos ayının sonuna kadar olan süre, kirazın hasat zamanı olarak tanımlanıyor. 

Kiraz hassas bir meyve olduğundan toplamanın el yoluyla yapılması gerekiyor. Hasat için sabah erken saatlerde saplarıyla meyvenin toplanması tercih ediliyor. Sapların dibinden meyvenin toplanması ve sapların zarar görmemesi gerekiyor. Daha dayanıklı ve ideal meyvenin toplanabilmesi için hasat zamanını kaçırmamalısınız. Zamanından önce toplama tat ve boyut konusunda olgunlaşamama; geç toplama ise yumuşama gibi sorunlar ortaya çıkarıyor. 

El ile yapılan hasat sonrasında meyveler, serin ve kuru yerde saklanıyor. İhraç edilecek kirazların ön soğutma işleminden geçirilmesi ve daha dayanıklı hale getirilmesi sağlanıyor.

Yabani kirazın meyve vermesi 5-6 yıl kadar zamana ihtiyaç duyabiliyor. Bu süre kuvvetli gelişen anaçlar için geçerli görülüyor. Bunun yanında zayıf gelişen bodur veya yarı bodur anaçlarda, meyve alınması için 3-4 yıl yeterli oluyor. 

Kiraz Yetiştiriciliğinde Hastalık ve Zararlılarla Nasıl Mücadele Edilir?

Hastalık dendiğinde kiraz için bakteriyel kanser, yaprak delen, kiraz sineği, kiraz sülüğü, kök boğazı çürüklüğü, monilya ve haziran böceği akla geliyor.

Bu gibi sorunlarla karşılaşınca yapılması gerekenler ise şöyle sıralanıyor:

• Bakteriyel Kanser: Hasta ağaçların budanması ve bahar aylarında ağaca bordo bulamacı uygulanması öneriliyor. Budama sırasında kullanılan aletlerin dezenfeksiyonuna dikkat edilmesi gerekiyor. 
• Yaprak Delen: Hasarlı bölümlerin budanarak ağaçtan uzaklaştırılması ve ilaçlama yapılması tercih ediliyor.
• Kiraz Sineği: Kurtlanmış meyvelerin ayrılması öneriliyor. Bunun yanında ben düşme döneminde ilaçlama yapılıyor.
• Kiraz Sülüğü: Sonbaharda toprak işleniyor ve larvaların bir kısmının uzaklaştırılması bu yolla sağlanıyor. Ancak kiraz sülüğü için ilaçlama da ihmal edilmiyor.
• Kök Boğazı Çürüklüğü: Fazla suyun uzaklaştırılması ve toprağın havalandırılması önem taşıyor. Kuruyan ağaçların sökülmesi ve kireç söndürme işlemi yapılması gerekiyor. İlaçlama desteği verilmesi öneriliyor.
• Monilya: Hastalıklı yaprakların sürülmesi veya yakılarak uzaklaştırılması gerekiyor. Bunun yanında ilaçlamadan da faydalanılması gerekiyor.
• Haziran Böceği: Otların temizlenmesi haziran böceğine karşı ilk yapılması gereken olarak tanımlanıyor. Toprak işlenirken güneşle temas etmesinin larvaların temizlenmesi için önemli olduğu vurgulanıyor. İlkbahar larvalarla mücadelede en uygun dönem olarak ifade ediliyor. İlaçlama, sorunun çözülmesine yardımcı oluyor.

Kiraz yetiştiriciliği yapan çiftçilerimiz Tarfin’in yeni nesil sistemiyle ihtiyaçlarını hemen karşılıyor. İhtiyarınız olan tüm tarımsal ürünler için alışverişlerinizi yaparken Tarfin Mobil üzerinden fiyatları karşılaştırabilir, avantajlı fiyatları kaçırmadan yetkili Tarfin satış noktaları ile iletişime geçebilirsiniz. Birçok markayı özel fırsatlarla sunan Tarfin, çiftçilerimizin topraklarının daha verimli olması için aracı oluyor. Siz de Tarfin ile hemen tanışabilirsiniz.