Kereviz Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Kış sebzeleri arasında yer alan kereviz, kök ve yapraklarıyla değerlendirilen bir bitkidir. Tohum için üretiliyorsa iki, tüketim için yetiştiriliyorsa tek yıllık bitki olarak kategorize ediliyor. Karbonhidrat ve protein açısından fakir olsa da vitamin ve mineral bakımından zengin olan sebze, insan sağlığı için önemli faydalar sunuyor. Anavatanı olan Amerika, Avrupa, Avustralya ve Hindistan’da olduğu gibi ülkemizde de bol bol tüketiliyor. Özellikle Akdeniz kıyılarında, akarsu vadilerinde, bataklıklarda ve çukur alanlarda yabani türleri görülürken ülkemizde kültür yetiştiriciliği ağırlık kazanıyor. Siz de kereviz yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgiye yazımız aracılığıyla ulaşabilirsiniz. Ayrıca tarımsal girdi fiyatlarını anında Tarfin Mobil üzerinden karşılaştırabilir ve siparişlerinizi Tarfin yetkili satış noktaları üzerinden oluşturarak peşin veya hasat vadeli ödeme seçeneklerinden yararlanabilirsiniz. Yazımızda bulacağınız diğer başlıklar şöyle sıralanıyor: 

• Kereviz Yetiştiriciliği için Dikim Nasıl Yapılır?
• Kereviz Çeşitleri Nelerdir? 
• Kereviz Yetiştiriciliği için İklim Nasıl Olmalı? 
• Kereviz Yetiştiriciliği için Toprak Nasıl Olmalı? 
• Kereviz Yetiştiriciliği için Gübreleme Nasıl Olmalı? 
• Kereviz Hastalıkları Nelerdir?

Peki kereviz nasıl yetiştirilir? Milli Eğitim Bakanlığı kaynaklarına göre, tohumları çok küçük bir sebze olan kerevizde bin dane ağırlığı 0.35 ile 0.50 gram arasında değişiyor. Çimlenme özelliğini 4-6 yıl arasında muhafaza eden tohumlar, 20-30 derecede, ortalama 14-15 gün içinde çimlenme sürecini tamamlıyor. Kereviz yetiştiriciliği için seçilen tohumlar kadar toprağın hazırlığı da önemli. Öyle ki toprağın birkaç kez derin olarak sürülmesi gerekiyor. Ayrıca ekim öncesinde dekar başına 4:8:8 oranında azot, fosfor ve potasyumlu gübre veriliyor. Ancak ülkemizde tohum yerine fide üzerinden kereviz yetiştiriciliği ön planda. Vegetasyon dönemi uzun olan ve sonbaharı ılık geçen yerlerde tohumdan yetiştirme tercih edilebilmesine rağmen daha zahmetsiz ve kısa süreli olması nedeniyle fide çiftçilerimiz için avantaj sağlıyor. Kasa veya viyollere ekilen kereviz tohumları daha sonra ılık yastıklara şaşırtılarak fide haline geliyor. Fideler 10-15 cm boy aldığında, 4-5 yaprağa ulaştığında esas yetiştirilme yerlerine alınıyor. Bu dönemde bol bol saçak kök oluşturan kereviz fideleri, dikimden 1-2 gün kadar önce sulanıyor. Sonrasında hazırlanmış toprakta yerini alarak yetiştirilmesi süreci başlıyor. Düzenli yağış alan yerlerde düze, kurak yerlerde ise tava veya masuralara dikim yapılıyor. 

Kereviz Yetiştiriciliği için Dikim Nasıl Yapılır?

Yağış alan yerlerde kereviz yetiştiriciliği için fideler 50-60 cm sıra arası ve 30-40 cm sıra üzeri mesafe ile dikiliyor. Ancak dikim mesafeleri kereviz cinsine göre değiştirilebiliyor. Bitkinin yatay veya dikey gelişim sürecine bağlı olarak bu mesafeleri daha geniş almak mümkün. Dikimin hemen ardından yağmurlama sulama yapılarak nem sağlanıyor. Ayrıca dikim sırasında fidelerin büyüme ucunun toprak altında kalmamasına özen göstermelisiniz.

Kurak bölgelerde ise kereviz fidelerini tavalara dikebilirsiniz. Fazla rutubet köklerde çürüme yapabileceği ve yapraklarda mantar hastalıklarına davetiye çıkaracağı için fazla sulamadan kaçınmalısınız. 

Kereviz yetiştiriciliği için en çok dar masura tek veya çift sıralı dikim tekniği uygulanıyor. Dar masura sisteminde masuralar 70-80 cm şeklinde açılıyor. Sıra üzeri mesafe ise 30-40 cm arasında hesaplanıyor. Dikim büyüklüğüne ulaşan kereviz fideleri sökülüyor ve masuralara su veriliyor. Sonrasında masuraların boyun noktası fidenin büyüme ucu seviyesinin üstünde kalacak şekilde dikime geçiliyor. Elle yapılan kereviz dikimi geniş alanlarda makineli olarak da gerçekleştirilebiliyor. Dekara ortalama 4000 ile 6000 adet kereviz fidesi yerleştiriliyor. 

Sap kereviz yetiştiriciliğinde de durum kök kereviz sisteminden farklı değil. Yalnızca sap kereviz yetiştiriciliğinde 40-50 cm sıra arası ve 25-30 cm sıra üzeri mesafe korunuyor. 

Kereviz Çeşitleri Nelerdir? 

Ticari kereviz yetiştiriciliği için iki türden söz etmek mümkün: 

• Sap kereviz: Yumru geliştirmeyen bu tür, Apium graveolens L. var dulce Mill olarak literatüre geçiyor. Yaprak sapları 3-4 cm genişliğinde olan bitkiler, 50 cm uzunluğa ulaşabiliyor. Taze yeşil renkteki bitkiler aromatik tat amacıyla birçok yemeğe eklenebiliyor. 
• Kök kereviz: Apium graveolens L.var rapaceum Mill adını alan kök kerevizler, büyük yumrular taşıyor. Ülkemizde yemeklik olarak tüketilen bu sebze, kereviz denince gözümüzde canlanan imajın karşılığı oluyor. 

Kereviz Yetiştiriciliği için İklim Nasıl Olmalı? 

Kereviz yetiştiriciliği için ılık, yazları fazla sıcak ve kurak olmayan yerler seçiliyor. Bitkinin yetiştirilme sürecinde optimum sıcaklık isteği 15-20 derece arasında görülüyor. Ayrıca kerevizler çok yüksek ve çok düşük sıcaklıklardan hoşlanmıyor. 30 derecenin üstündeki sıcaklıkta verimi düşüyor. 4 derecenin altında çimlenme imkansız hale gelirken -1 derece dayanıklılık sınırı olarak görülüyor. Ayrıca bitkinin ilkbahar geç donlarına karşı hassas olduğunu da not düşmeliyiz. Bitkinin gelişimi için sıcaklık değerlerinin korunmasına özen göstermelisiniz. Zira -2 derecenin altında kök yumrular zarar görüyor. 10 derecenin altında ise erken çiçeklenme meydana geliyor. 

Ilık ve serin iklim sebzesi olan kereviz, nemli deniz kıyılarında ve kuvvetli topraklarda daha iyi mahsul veriyor. Yağışın gelişme periyodu içinde düzenli dağılması da verimi artırıyor. Fazla ışıktan hoşlanmayan kerevizler, gölge yerlerde daha iyi gelişim gösteriyor. Benzer şekilde fazla rüzgar ve hava akımı da bitkiye zarar veriyor. 

Kereviz Yetiştiriciliği için Toprak Nasıl Olmalı?

Toprak isteği açısından seçici olmayan kereviz, derin bünyeli, tınlı kumlu toprakları seviyor. Bu topraklarda daha iyi gelişim gösteriyor. Bunun yanında hafif bünyeli topraklarda kereviz yetiştiriciliği yapılacaksa mutlaka gübre desteği verilmesi gerekiyor. Ayrıca killi topraklarda yumruların iyi gelişmediği gözlemleniyor. 

Buna ek olarak toprak pH derecesinin 7.0 civarında olmasına dikkat etmelisiniz. Topraktaki humus miktarı ne kadar çoksa yumru büyüklüğü ve ürün kalitesi de bir o kadar yükseliyor. Ancak çok ağır topraklarda sonbahar yağışları ile beraber ürünün kaldırılmasında problem yaşanabiliyor. 

Kereviz Yetiştiriciliği için Gübreleme Nasıl Olmalı? 

Organik maddeye fazlasıyla ihtiyaç duyan kerevizlerin kalitesi için gübreleme şart görülüyor. Özellikle hafif bünyeli topraklarda kereviz yetiştiriciliği için dekara 3-4 ton kadar yanmış çiftlik gübresi veriliyor. Ayrıca dikimden önce 4:4:7 oranında azot, fosfor ve potasyum uygulanıyor. Daha sonra gelişime bağlı olarak birkaç ay içinde 4 kilogram daha saf azot gübresi vermek gerekli görülüyor.  Kök kereviz yetiştiriciliğinde genellikle gübreleme programı uygulanıyor. Bu kapsamda, yapılan toprak analizi üzerinden ihtiyaçlar belirleniyor. Kumlu ve humuslu topraklarda dekara 15-16 kilogram, ağır topraklarda ise 24 kilogram kadar azot vermek gerekebiliyor. 

Kereviz Hastalıkları Nelerdir?

Kereviz yetiştiriciliği sırasında en çok karşılaşılan hastalıkların başında pas hastalığı geliyor. Sık dikim ve aşırı sulama nedeniyle meydana gelen hastalık için zirai ilaçlar uygulanabiliyor. Ayrıca mildiyö, beyaz küf hastalığı, kök çürüklüğü ve mozaik virüsü yine kereviz için önemli sorun teşkil ediyor. Küf, enfeksiyon ve mantarın sebep olduğu bu problemler ancak uygun ilaçlama ile çözülebiliyor. Hastalanan kerevizler, emici böcek ve yaprak bitleri tarafından zarara da daha açık hale geliyor. Bu nedenle geç kalmadan önlem almayı ihmal etmemelisiniz. 

Tarfin  blog sayfamızda yaprak gübresi nedir? ya da sıvı kükürt nedir? gibi birçok farklı içeriğe ulaşabilirsiniz.