Kayısı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Türkiye, yılda 500 bin ton kayısı üretiyor ve kayısı yetiştiriciliğinde dünyanın ilk sırasına yerleşiyor. Ayrıca, kayısı ihracatında da dünya lideri olan ülkemiz, pazarın %80’ini elinde tutuyor. Hasat dönemi oldukça kısa olduğu için zamanında toplanması ve özenle depolanması gereken meyve, hakkında detaylı bilgiye yazımız aracılığıyla ulaşabilirsiniz. Kayısı yetiştiriciliği konusunda çiftçilerimize doğru bilgi sunan Tarfin’in tek desteği kaynak oluşturmak değil. Tarfin Mobil uygulaması üzerinden kayısı yetiştiriciliği için kullanacağınız tarım girdilerinin fiyatlarını anında karşılaştırabilirsiniz. Üstelik, Tarfin alışverişlerinizde peşin veya hasat vadeli ödeme seçeneği de sizi bekliyor. Siz de Tarfin ile tanışan on binlerce çiftçimiz arasında yer almak için zaman kaybetmeden Tarfin yetkili satış noktalarını ziyaret edebilirsiniz. Tarfin, Türkiye’de yer alan bini aşkın yetkili satış noktasıyla her an yanınızda! 

Peki kayısı yetiştiriciliği nasıl yapılır? Kayısı yetiştiriciliği kayısı ve zerdali meyvelerinin çekirdekleriyle yapılıyor. Elde edilen çekirdekler, hazırlanan tohum tavalarına, sıra üzerine veya saçma şeklinde yerleştiriliyor. Sonbaharda yapılan ekim sırasında üzeri yıllanmış gübre kullanılarak kapatılıyor. İlkbahar döneminde çöğürler uzayınca seyreltmeye gidiliyor. Seyreltilen fideler gerekli hallerde başka tarafa şaşırtılabiliyor. Yeşermiş çöğürler, ilkbahar zamanı, yeşermeden önce, 15-20 cm yüksekliğinde kesiliyor ve haziran ayında toprak seviyesine 8-10 cm mesafeden sürgün göz aşısı uygulanıyor. Dileyen çiftçilerimiz eylül ayında durgun göz aşısını da tercih edebiliyor. 

Kayısı Yetiştiriciliği için Bahçe Tesisi Nasıl Olur? 

Kayısı için bahçe tesis edilirken dikkat edilmesi gereken noktalar var. Kayısı yetiştiriciliği yapmadan önce bu noktaları muhakkak bilmelisiniz: 

• Kayısılar ilkbahar geç donlarından etkileniyor. Bu nedenle ova ve çukur yerlerden ziyade, bahçeler yamaç ve sırtlara kuruluyor. 
• Kayısı bol ışık ve güneş istiyor. Bu nedenle güney yamaçlar kullanılıyor. 
• Yamaçların yüksek kısımlarına çıkıldıkça, kayısıların dondan zarar görme olasılığı azalıyor. 
• Kayısı bahçeleri, meyilli arazilerin tesviye eğrilerinin üzerine, kuruluyor. 
• Kayısı yetiştiriciliğinde bahçe tesisi, farklı birçok yolla yapılabiliyor. Kare usulü, dikdörtgen, satranç, üçgen usulü bahçe tesis ederek kayısı yetiştirebilirsiniz. 

Kayısı Yetiştiriciliği için Fidan Nasıl Dikilir? 

Eğer kayısı yetiştirilecek bölgelerde kış şiddetli geçiyorsa, kayısı fidanlarının ilkbaharda dikimi öneriliyor. Standart dikim mevsimi, sonbaharda ağaçlar yapraklarını döktükten itibaren, tomurcuklar başlayıncaya kadar devam ediyor. Kayısı yetiştiriciliği için hazırlanacak çukurların yağışlardan önce açılması ve iyice havalanması sağlanıyor. 60 cm genişliğinde ve 60 cm derinliğinde olan çukurlar açılırken, üstten çıkan toprak bir yana, alttan çıkan diğer tarafa atılıyor ve kendi içinde iyice karıştırılıyor. Bu sayede, üstten çıkan toprak fidan çukurunun taban, alttan çıkan ise üst kısmına yerleştiriliyor. Fidan çukurunun orta kısmında ise topraktan çıkan malç yerleştirilerek fidan oturtuluyor. 

Bu çukurları dikimden ortalama 2-3 ay önce açmalısınız. Elbette bu sırada topraktaki yabancı maddeleri, taş ve otları iyice ayıklamanız gerekiyor. Ayrıca, eğer fidan çukurunun dibinden kireçli, taşlı, molozlu bir alan çıkıyorsa, burada kayısı yetiştiriciliği yapmaktan vazgeçmelisiniz. Zira kayısı ağacının kökleri bu tip yabancı maddelere denk geldiğinde kuruyor bu da yıllar sonra verilen emeğin boşa gitmesi anlamına geliyor. 

Kayısı yetiştiriciliği için fidan dikerken, kök boğazı ve aşı yerinin toprak seviyesinin 3-4 cm kadar üstünde kalmasına özen göstermelisiniz. Ayrıca kayısı fidanını yerleştirdikten sonra çukurun etrafı çanak şeklinde bırakılıyor. Dikim sonrası herek kullanmalı ve ters sekiz şeklinde oynak bağlamalısınız. Son olarak kayısı fidanı dikimini can suyu vererek ve gübreleme ile bitirebilirsiniz. 

Kayısı fidanlarının arasındaki mesafe toprak ve arazi durumuna göre değişiyor. Ancak kare şeklindeki bahçeler için genellikle 10mx10m, kıraçlar için 8mx8m, dikdörtgen şekil bahçe tasarımı için 8mx10m mesafe bırakmak uygun görülüyor. 

Kayısı Yetiştiriciliği için Anaçlar Nelerdir? 

Çiftçilerimiz, kayısı yetiştirirken genellikle üç farklı anaçtan yararlanabiliyor. 

• Zerdali: Verim ve kalite sağlayan zerdaliler, uyuşma açısından avantajlı. Ayrıca nematod, kireç ve kuraklığa karşı dayanıklılık sunduğu için tercih ediliyor. Aşı uyuşmazlığının görülmesine nadir rastlanıyor. 
• Myrobolan 29C: Erik anacı olan çeşit, çeliklerle çoğaltılıyor. Kuvvetli ağaçlar meydana getirmesi ile tanınıyor. Kök boğazı çürüklüğü gibi hastalıklara orta derecede duyarlı olan Myrobolan 29C, yoğun dikim ve yüksek verim için iyi bir anaç. Farklı topraklara uyumlu olması, kireçli toprağa dayanıklılığı, kuraklığa orta derecede dayanıklılık sağlaması onu tercih edilebilir kılıyor. Ancak bazı kayısı çeşitlerinde aşı uyuşmazlığı yaşayabiliyor. 
• Pixy: Hem kayısı hem de şeftali için anaç olan pixy, bazı kayısılarla uyuşma sorunu yaşayabiliyor. Zayıf bir anaç olması onu sık dikim için uygun hale getiriyor. Bodurlaştırıcı özelliği de olan anaç, erken meyveye yatma, meyve iriliğinde ve şeker oranında artış sonuçları doğuruyor. Ayrıca erken olgunlaşma sağlanıyor. Fazla dip sürgün vermesi ise pixy’nin dezavantajı olarak karşımıza çıkıyor. 

Kayısı Yetiştiriciliğinde Toprak İşleme Nasıl Olur? 

Toprak işleme, yabancı ot kontrolüne, toprağın havalanmasına, gübrelerin karışmasına yardımcı oluyor. Böylelikle, yağmur ve kar suları daha kolay emiliyor ve su kaybı önleniyor. Kayısı yetiştiriciliği için yaprak dökümü sonrasında, çok derin işlemeyen pullukla, toprak ortalama 15-20 cm derinlikle işleniyor. Ayrıca, ilkbahar ve yaz sulamaları sonrasında ot kontrolü için yüzlek işleme yapılıyor. Diğer yandan malçlama ve ilaçlama gibi ek önlemler de toprağın faydasına oluyor. 

Kayısı Yetiştiriciliğinde Sulama Yapılır mı? 

Kayısı, kuraklığa dayanıklı bir tür ancak zaman zaman sulama yapmak ürün kalitesini artırıyor. Ayrıca, sulama ağaç sağlığı için gerekli görülüyor. Eğer toprak derin killi, ağırsa, daha sık sulama yapmalısınız. Daha seyrek, kumlu, hafif bünyeli topraklarda daha seyrek sulamayı tercih edebilirsiniz. İlk sulamayı çağla döneminde yapmalı ve hasat öncesinde 2., hasattan sonra 3., ağustos ayında 4. ve eylül ayında 5. sulamayı gerçekleştirmelisiniz. Kayısı yetiştiriciliği için en iyi yöntemin damla sulama olduğu biliniyor, sulama sıklığı ve miktarı ise toprağa özel belirleniyor. 

Kayısı Yetiştiriciliğinde Gübreleme Nasıl Olmalıdır? 

Kayısı yetiştirirken uygun gübreleme yapmanız ürün miktarını ve kalitesini artırıyor. Buna ek olarak, ağaçların hastalık ve zararlılardan korunmasına yardımcı oluyor, dayanıklılığı artırıyor. Toprağın içeriğine bağlı olarak gübreler değişebildiği için öncelikle toprak analizi yaptırmalısınız. Ancak ortalama değerleri sizlerle paylaşabiliriz. Yaklaşık 10-15 yaşlarındaki kayısı ağaçlarının olduğu bir bahçede, ağaçlara; 5-6 kg azotlu, 2-3 kilogram kadar fosforlu , 4-5 kilogram kadar potasyumlu gübre verebilirsiniz. 

Azotlu gübre çeşitlerinin üçte ikisini çiçeklenmeden 20 gün kadar önce, kalanını hasattan yaklaşık 1 ay önce tamamlamalısınız. Gübreleme sulama sırasında yapılıyor. Fosforlu ve potaslı gübrelerin ise tamamı erken ilkbaharda uygulanıyor. 

Kayısı Yetiştiriciliğinde Görülen Hastalık ve Zararlılar Nelerdir?

Kayısılarda en çok şeftali güvesi, dip kurtları, kiraz yazıcı böceği, kara ağustos böceği görülüyor. Ayrıca depolarda kayısı yaprak uyuzu, iki noktalı kırmızı örümcek, tomurcuk tırtılı, yaprak biti, meyve hortumlu böceği gibi zararlılar karşımıza çıkabiliyor. 

Kayısı yetiştiriciliğinde yaprak delen hastalığı, kök çürüklüğü, bakteriyel kanser, monilya hastalığı, erik pası, şeftali karalekesi hastalıkları oldukça sık görülüyor.