Hem küçük hem de büyükbaş hayvanların yemlenmesinde ve son yıllarda insan beslenmesinde kullanılan karabuğday her geçen gün daha çok tüketiliyor. Karabuğday yetiştiriciliği de artan talep ile beraber, dünya çapında daha çok çiftçimiz tarafından tercih ediliyor. Besin değerindeki protein içeriği ve düşük karbonhidrat ile diyet sırasında tüketmeye de uygun olan bu besin, ülkemizde greçka olarak da biliniyor. Karabuğday yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgiye yazımız aracılığıyla ulaşabilir, tarımsal girdi alışverişlerinizde Tarfin Mobil ayrıcalıklarından yararlanabilirsiniz. Tarfin yetkili satış noktalarının girdi fiyatlarını karşılaştırmak ve sipariş oluşturmak için siz de hemen Tarfin sistemi ile tanışın! Üstelik Tarfin’de peşin veya hasat vadeli ödeme seçenekleri sizleri bekliyor.
Yazımızda yer alan alt başlıklar:
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
- Karabuğday Yetiştiriciliği Neden Yapılır?
- Karabuğday Yetiştiriciliği Türkiye’de Yapılır mı?
- Karabuğday Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak Nasıl Olmalı?
- Karabuğday Yetiştirme için Ekim ve Bakım Nasıl Yapılır?
- Karabuğday Hasadı
Karabuğday Yetiştiriciliği Neden Yapılır?
Tohumları tane olarak tüketilen greçkanın unu da gıda alanında tüketicilere sunuluyor. Karabuğday yetiştiriciliğinin 4 ile 5 haftalık süresi içinde yeşil gübre olarak kullanılabiliyor. Çiçeklenmeden 7 ile 10 gün kadar sonra da toprağa karıştırılarak organik gübre işlevi görebiliyor.
Ayrıca karabuğday yabancı ot mücadelesinde de kullanılıyor. Sık ekildiğinde ot gelişimine mani olan bitki, özellikle organik yetiştiricilik yapılan yerlerde sisteme yardımcı bir bitki olarak kullanılıyor. Buna ek olarak meyilli arazilerde erozyonu önlemek amacıyla karabuğday yetiştirilebiliyor. Diğer taraftan boya sanayinde de doğal boya kaynağı olarak kullanılabildiği kayıtlara geçiyor.
Greçka birçok ülkede bal üretiminde kaynak nektar olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle ikinci ürün ekiminde kullanılabildiği için diğer kaynakların azaldığı sezonlarda arıcılık için büyük fayda getiriyor.
Son olarak karabuğdayın tıbbi bitki olarak kullanılabildiğini eklemeliyiz. Kandaki kötü kolesterolün düşmesine yardımcı olduğuna inanılan bitki, damar sağlığı için destekleyici kabul ediliyor. Yüksek kan basıncına karşı kullanılabiliyor. Özellikle gluten tüketmekte sorun yaşayan çölyak hastaları, karabuğday bitkisini rahatlıkla tüketebiliyor. İçinde gluten bulunmayan ürün, tahıllardan ayrı işlendiğinde çapraz bulaşmanın da önüne geçilerek, güvenli bir ürün sunulabiliyor. Yalnız çölyak ve gluten intoleransı bulunan tüketiciler için değil, düşük kalorili beslenmek isteyen birçok kişi için karabuğday bilinen bir gıda maddesi olma yolunda emin adımlarla ilerliyor.
Karabuğday Yetiştiriciliği Türkiye’de Yapılır mı?
Tarım Bakanlığı kaynaklarına göre, köşeli buğday olarak da bilinen karabuğday ülkemizde yetiştirilmiyor. Dünyada en çok karabuğday yetiştiriciliği yapılan ülkeler arasında Çin, Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Polonya, Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri sıralanıyor. Bunun yanında Kanada, Fransa, Japonya, Belarus, Kore, Butan, Tacikistan, Moldova, Slovenya ve Güney Afrika da karabuğday üretiminde ilk sıralarda bulunan ülkelerde. Onları Litvanya ve Estonya takip ediyor. (Campbell, 1997)
Dünyada Fagopyrum esculentum Moench ve F. Tataricum Gertn cinsi karabuğdayların yetiştiriciliği yapılıyor. Tatar karabuğdayı da denilen F. Tataricum Gertn’in üretimi daha çok yerel ölçekte gerçekleştiriliyor. Ticari tür ise Fagopyrum esculentum Moench olarak kayıtlarda kendine yer buluyor. Adında geçen buğday kelimesi nedeniyle tahıl zannedilen bitki kuzukulağıgiller familyasından geliyor ve tahıllarla akrabalığı bulunmuyor.
Ülkemizde karabuğday yetiştirilmesi için çeşitli test çalışmaları yapılsa da bu çaba henüz deneysel olmaktan öteye geçebilmiş değil. Su isteği ve bakım gereği çok az olan karabuğday bitkisi iklim uyumu nedeniyle ülkemizde üretime uygun bulunmuyor. Ancak gelecek yıllarda yapılacak tohum çalışmaları, gerçekleşecek iklim değişiklikleri sonucunda sonuçların farklı olma ihtimali bulunuyor.
Karabuğday Yetiştiriciliği için İklim ve Toprak Nasıl Olmalı?
İklim isteği açısından seçici bir bitki olan karabuğday, nemli ve serin bölgelerde çok daha iyi yetişiyor. 8 ile 14 hafta arasında yetişme süresi bulunan bitki, sıcaklık isteğinin düşük olması nedeniyle özellikle kuzey enlemlerde üretiliyor. Ayrıca 0 ile 4200 metre arasında yüksek rakımda karabuğday yetiştiriciliği yapılabiliyor. Dona karşı hassas olan bitki, donlu havada ölüyor. Ayrıca çiçeklenme döneminde, kuru hava, yüksek sıcaklık halinde veya çiçek ve tohum bağlama zamanında maruz kaldığı soğuk sonucu zarar görebiliyor. Bu nedenle ekim zamanının iklime uygun bir şekilde belirlenmesi ve son donların ardından, havalar soğukken erken zamanlarda gerçekleştirilmesi önem taşıyor. Tatar buğdayı soğuğa karşı daha toleranslı olarak tanınırken, yüksek yerlerde de daha kolay yetişebiliyor.
Karabuğday yetiştiriciliği için topraktan talep de oldukça az. Hemen hemen her türlü toprakta karabuğday yetiştirebilirsiniz. Öyle ki verimli görülmeyen, marjinal alanlarda dahi ziraat sistemine uygun bir bitki olarak karabuğday üretilmesi öneriliyor. Örneğin Güneydoğu Asya ve Asya topraklarının geniş alanlarında greçka tarlaları görebilirsiniz. Elbette karabuğday yetiştirme için daha uygun görülen yerler mevcut. Mesela, drenajı iyi olan, orta tip topraklarda bitki daha iyi verim gösteriyor. Ayrıca kireç miktarı çok yüksek kuru ve çok nemli, ağır topraklarda verim daha düşük seyrediyor. Bunun yanında karabuğday yetiştiriciliği için pH derecesi 4 ile 6 arasında olan asit topraklara karşı toleransı iyi görünüyor. Fakat azot miktarı yüksek topraklarda tohum veriminde azalma dikkat çekiyor. Benzer şekilde düzenli bakım yapılmayan, kaymak tabaka bağlayan killi topraklarda da fide çıkışı zor ve zayıf olabiliyor.
Karabuğday Yetiştirme için Ekim ve Bakım Nasıl Yapılır?
Karabuğday bitkisi yetiştiriciliği için tarla hazırlığı oldukça önemli. İyi hazırlanan bir tarla çimlenmeyi ve uniform çıkışı kolaylaştırıyor. Tohum yataklarının nemli olması, yabancı otların temizlenmesi bitkinin topraktan gerekli besini daha kolay almasını sağlıyor. Yüzeysel köklere sahip olan karabuğdayın tohumları küçük olduğu için tohum yatağının hazırlanmasına ekstra özen gösteriliyor.
Genellikle sonbahar aylarında pulluk ile sürülen toprak, ilkbahar mevsimi geldiğinde diskaro ile hazırlanıyor.Eğer geç ekim ve otlanma mevcutsa, işlemler tekrar tekrar yapılabiliyor. En iyi sonucu almak için karabuğday yetiştiriciliği öncesinde toprağı iyi hazırlamalı, yabancı ot olmayan yerleri tercih etmeli ve doğru/sertifikalı tohum seçerek ekime geçmelisiniz.
Karabuğday yetiştirme için ekim zamanı ilkbahar son donlarının ardına denk geliyor. Dona karşı hassas olan bitkiyi bu sürede herhangi bir zamanda ekebilirsiniz. Karabuğday tohumu almak için bitkinin gelişim süresini göz önünde bulundurarak sonbahardaki ilk donlardan 10-12 hafta kadar önce ekimi yapmış olmalısınız.
Ekimden 3 ile 5 gün sonra (en geç 10 günde) çimlenme ile ilk yeşilliklerin topraktan çıktığını fark edebilirsiniz. Ekimleri 2-3 cm derinliğe, makineli veya serpme yöntemi ile yapabilirsiniz. Makineli ekimde dekar başına 3.5 ile 8 kilogram arası tohum kullanabilirsiniz. Sulanır alanlarda, yabancı ot mücadelesini kolaylaştırmak, gölge oluşturmak ve sıklık sağlamak için bazen daha fazla tohum kullanmak gerekebiliyor.
Karabuğday yetiştiriciliğinde yakineli, mibzer ile ekimin tercih edilme nedeni ise daha uniform çıkış sağlanması oluyor. Daha çok tahıl için tasarlanan mibzerlerle ekim yapılıyor. Sıra arası mesafeyi 15 - 20 cm arasında belirleyerek karabuğday ekimi tamamlanıyor.
Karabuğday Hasadı
Karabuğday bitkilerinin daneleri olgunlaştıkça kahverengi renk alıyor. Danelerin en az %75’i kahverengi olduğunda hasat yapılabiliyor. Biçerdöver ile karabuğday bitkilerini hasat edebilirsiniz. Ekimden itibaren ortalama 85 ile 90 gün içinde bitkilerin hasat olgunluğuna geldiği biliniyor. Ancak toprak ve iklim özellikleri nedeniyle hasadın biraz daha geç olabildiği kayıtlara geçiyor.
