Fındık, dünyada binlerce yıldır yetiştirilen ender ekinlerden biri sayılıyor. Topraklarımızda da yetiştirilebilen fındıklar, ülkemizde özellikle Karadeniz Bölgesi’nde ana geçim kaynaklarından biri oluyor. Çerezlik olarak tüketilen, işlenerek endüstriyel gıdaların içinde yer alabilen fındıklar, yağ için de üretiliyor. Yüksek kalorisi ile tanınan, yağ yönünden bir hayli zengin olan fındık, içindeki vitamin ve minerallerle sofralarda kendine yer buluyor.
Ankara Üniversitesi ders notlarına göre fındık, Fagales (Kayıngiller), Betulacea (Betula veya Huşgiller Familyası) ve Corylus cinsinde kategorize ediliyor. Ekonomik yetiştiriciliği en fazla olan tür Corylus avellana olarak tanınıyor. Çalı ve tek gövdeli çeşitleriyle ayırt edilen bitkiler, süs ağacı olarak kullanılabiliyor.
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Türkiye’de fındık çeşitleri çalı formunda gelişiyor. Boyları 3 metreye kadar uzayabiliyor. Yaprakları yuvarlak ve hafif uzun, 10-12 cm uzunlukta, 8-10 cm genişlikte bulunuyor. Yıllık sürgünler üzerinden haziran ayından itibaren tomurcuklar oluşuyor. Yeşil renkli zuruflar oluşan meyveyi sarıyor, olgunlaştıkça renk sararıp kızarıyor.
Yerli fındıklarda uzun ve kavrayıcı zurufa rastlanırken, yabancı ekinlerde zuruf kapsayıcı olmadığı için ancak mekanik hasat yapılabiliyor. Fındık dikimi için tozlanma kasım ve aralık aylarında başlıyor, mart ayına dek devam ediyor. Bekleme sürecinin ardından döllenme mayıs’ta gerçekleşiyor. Çotanak dökümü haziran ve temmuz ayında görülüyor. Fındık patozu makinesi de çoğu konuda oldukça fayda sağlıyor.
Fındık Yetiştiriciliği İçin Uygun Şartlar Nelerdir?
Fındık yetiştiriciliği nemli ve ılıman iklimlerde yapılıyor. Yıllık sıcaklık ortalamasının 13 ile 16 derece olması isteniyor. Kışın sıcaklığın -8 ile -10 derecenin altına düşmemesi gerekiyor, yazın ise 36 ile 37’yi geçmemesi isteniyor. Yağışın 750 mm’nin üstünde olması ve aylara dengeli olarak dağılması gerekli görülüyor. Çiçeklenme ve tozlanma, kışın düşük sıcaklıklarda yaşanıyor. Soğuklama ekinin cinsine göre 350 ile 1050 saat arasında değişiyor.
Kuzey yarım kürenin ılıman bölgelerinde yetişen ve sonrasında dünyaya yayılan kültür fındığı, Karadeniz, Akdeniz ve Pasifik Okyanusu kıyılarında daha çok yetiştiriliyor. Fındık yetiştirme koşulları, bu alanlarda ideal şekilde karşılanıyor.
Dünyada en çok fındık yetiştirilen ülkelerin başında Türkiye geliyor, İtalya, Amerika, Gürcistan, Azerbaycan, Çin, İran, İspanya, Fransa ve Kırgızistan listede yer alıyor. Türkiye tek başına diğer tüm üretici ülkelerden daha fazla fındık üreterek, tüm dünyanın fındık ihtiyacının büyük çoğunluğunu karşılıyor. İstanbul’dan Doğu Karadeniz’e kadar uzanan geniş bir alanda yetiştirilen fındık ağaçları, Türkiye’nin 43 ilinde varlık gösterebiliyor.
Ticari üretimde ise 16 ilin söz sahibi olduğunun altı çiziliyor. Üretimde öne çıkan 1. standart bölgeler içinde, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin bulunuyor. 2. standart bölgelerde ise Samsun, Sinop, Kastamonu, Gümüşhane, Tokat, Bolu, Düzce, Bartın, Sakarya, Zonguldak ve Kocaeli sayılıyor.
Fındık yetiştiriciliği koşulları, deniz seviyesinden itibaren 3 aşamalı yükseklikte yapılabiliyor. Sahilden itibaren, 30 kilometre içeriye kadar 3 kolda “yetiştirebilme yüksekliği” tanımlanıyor. Sahil kolu 250 metreye kadar, orta kol 250 metre ile 500 metreye kadar, yüksek yol ise 500 - 750 hatta 1000 metre yüksekliğe kadar uzanıyor.
Fındık Yetiştirme Koşulları Nelerdir?
Fındığın kökleri 60 cm’lik derinlikte oluşuyor. Yüzeysel veya kayalık arazilerde, altta geçirimsiz tabaka bulunan topraklarda, killi ve ağır toprak tabakalarının bulunduğu yerlerde fındık yetiştiriciliği yapmak önerilmiyor.
Fındık, zengin, tınlı, humuslu, alüvyal, geçirgen topraklarda daha iyi büyüyor. İdeal pH düzeyinin 6 ile 6.5 arasında olması gerekiyor. Hafif asidik özellik, daha iyi yetişme sağlıyor. Yüksek taban suyuna dikkat edilmesi, gerekli hallerde drenaj yapılması öneriliyor. Eğimli arazilerde teras oluşturulması tavsiye ediliyor.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın Fındık Yetiştiriciliği belgesine göre, çok yıllık bitkilerin yetiştirildiği arazilerde fındık ekilmeden önce kalan tüm köklerin ve parçaların temizlenmesi öneriliyor. Tek yıllık bitkilerin olduğu tarlalarda ise, arazi temizliğine gerek duyulmuyor. Genel temizlik sonrasından drenaj tedbirlerine dikkat ediliyor. Meyilli arazilerde erozyonun önlenmesi önem arz ediyor.
1 Dönüme Kaç Fındık Ağacı Dikilir?
1 dönüme kaç fındık ağacı dikilir? bu soruya yanıt vermeden önce, fındık ağacı dikiminin ne zaman ve nasıl yapılacağının detaylarıyla yanıt vermek gerekiyor. Fındık ağacı ne zaman dikilir? Fındık dikimin konusunda en uygun zamanın sonbahar olduğu biliniyor.
Kışı sert geçen yörelerde, dikime geç kalındığı durumlarda, ilkbahar mevsiminde de dikim gerçekleştirilebiliyor. Peki fındık ağacı nasıl dikilir? Fındık yetiştirme koşulları için genellikle ocak dikim şekli tercih ediliyor. Kaç fidan dikileceği araziye göre değişiyor, ocak alanı üzerinden dönüme göre bir hesap yapılabiliyor. Düz arazide yapılan ocak dikimi, 120 cm’lik daire etrafında şekilleniyor. 1 dönüme kaç ocak fındık dikilir? Ocaklar arasında 5-6 m, toprak zayıfsa 4-5 m bırakılıyor. 60 cm derinlikte çukurlar açılıyor ve bir ocak çevresine 4-6 ekin dikiliyor. Bı bilgiler dahilinde 1 dönüme kaç tane fındık ağacı dikilir sorunuza yanıt bulabilirsiniz.
Fındık Nasıl Yetişir?
Fındık, görece düşük bakım gereksinimleri ve dayanıklılığı ile bilinen bir ağaç türü olduğu için fındık nasıl yetişir konusunda temel adımlar bulunuyor. İlk adım, uygun bir toprak seçimidir. Fındık ağaçları iyi drenajlı, hafif asidik toprakları tercih ediyor ve toprak hazırlığı sırasında organik madde eklemek faydalı olabiliyor. Sonrasında fındık fideleri uygun bir aralıkla dikiliyor. Fidanlar genellikle ilkbahar veya sonbaharda ekiliyor. Düzenli sulama, özellikle yeni dikilen fideler için fazlasıyla önemli oluyor. Fındık ağaçları zamanla büyümeye başlıyor ve olgunlaşırken, budama ve bakım işlemlerinin yapılması gerekiyor. Fındık ağaçları, genellikle 5-7 yıl içinde meyve vermeye başlıyor.
Fındık Ağacı Bakımı Nasıl Yapılır?
Fındık yetiştiriciliği nasıl yapılır sorusu yanıtlanırken fındık ağacı bakımı önemli yer tutuyor. Bakım, gübreleme ve budama aşamalarından oluşuyor. Gübreleme, toprak analizi sonrasında ihtiyaçlara göre gerçekleştiriliyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın Fındık Yetiştiriciliği belgesine göre, toprağın organik içeriğini zenginleştirmek için dekar başına 3-5 ton çiftlik gübresi kullanılabiliyor. İhtiyaca göre, fosforlu ve potasyumlu gübreler de tercih ediliyor.
Dikim öncesi yapılan temel gübrelemeden sonra, birinci yıldan itibaren 5. yıla kadar fidan başına ortalama 40 gram azotlu gübre uygulanıyor. Bu miktarın yarısı mart ayının başında, diğer yarısı mayıs sonu ve haziran başında veriliyor, gübre çapalanarak karıştırılıyor. Bu sayede yıllık sürgünlerin gelişmesi sağlanıyor.
Fındık genellikle, azot, fosfor, potasyum ve kalsiyum destekleri ile gelişimini sağlıyor. Bu maddelerde eksiklik olması halinde destekler verilerek gübreleme gerçekleştiriliyor. Karadeniz’de toprak asit karakterinde olduğu için kalsiyum amonyum nitrat gübresi sıklıkla kullanılabiliyor. Fosforlu gübre, 3 yılda bir kasım ile şubat ayları arasında tavsiye edilen miktarlarda kullanılıyor. Potasyumlu gübreye genellikle ihtiyaç duyulmuyor ancak eğer analizde gereklilik görülüyorsa, üç yılda bir kasım ve şubat arasında uygulama gerçekleştiriliyor.
Budama, fidanlara şekil kazandırma ile başlayan uygulamalarla çeşitleniyor. Verimin artması için budama gerçekleştiriliyor. Fındıkta budama zamanının sonbahar olduğu biliniyor. Vegetasyonun durduğu, yaprakların döküldüğü dönemde budamaya başlanıyor.
Peki fındık ağacı nasıl budanır? Budama testeresi, budama makası, çepin ile budama yapılabiliyor. Testere, ana ve yan dalların kesilmesinde kullanılıyor. Enli ve uzun olmayan testereler tercih ediliyor. Budama makası, yıllık sürgünler ile ince dalcıkların kesimi için tercih ediliyor. Çepin ise kök sürgün temizliğinde kullanılıyor. Girebi ile kesim yapılabileceği düşünülse de uzmanlar budama için girebi kullanılmaması gerektiğinin altını çiziyor. Girebi kesim yerlerinde yarılma oluşturabiliyor, bu da zararlıların yataklık yapabileceği bölgeler oluşmasına neden oluyor.
Fındık Ağacı Kaç Yılda ve Ne Kadar Meyve Verir?
Fındık ağacının verimi ve meyve verme süresi bakıma, arazi ve iklim şartlarına göre değişiklik gösteriyor. Tarfin Satış Noktası Çakır Tarım’ın sahibi, Ziraat Mühendisi Fatih Bey’den aldığımız bilgiye göre, fındığın başkentlerinden biri olan Ordu genelinde meyve süresi için ortalama bir zaman belirtilebiliyor.
Ağaç çamurlu, killi bir topraktaysa kum dökme işlemi yapılması gerekiyor. Toprağın hava almasının sağlandıktan sonra, ağaca iyi bakıldığında ortalama 3. yılın ardından çakıldak fındıktan meyve alınabiliyor. Yağlı fındıklarda meyve verme süresi ortalama 4 yıl alıyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde Makine Mühendisliği Bölümü çatısı altında yazılan Fındık Toplama Makinası Tasarımı adlı makaleye göre, fındık verimi Türkiye’de dekar başına 130 kilogram hesaplanıyor. Bakıma, arazi ve iklim şartlarına bağlı olarak, bir dönümden yılda 80 ile 200 kilogram arasında fındık elde ediliyor. Fındık toplama makinesi nasıl çalışır konusu da bu konuda fayda sağlıyor.
Tarfin, fındık yetiştiriciliği için ihtiyaç duyduğunuz tüm tarımsal ürünler için yanınızda. İlaçtan gübreye kadar, fındık verimini artırmak ve ekinleri korumak için kullanabileceğiniz tüm ürünlerde Tarfin Mobil ayrıcalıklarından yararlanabilirsiniz. Tarfin, avantajlı ödeme sistemi, kolay fiyat karşılaştırma imkanı ve çiftçimize dost özellikleriyle fındığın bereketini artırmaya yardımcı oluyor.
