Boz Irk İnek - Sığırı Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Yerli sığır ırklarımız arasında yer alan boz ırk inekler, ülkemizde yaşayan ve maalesef soyları kaybolmaya yüz tutan türler arasında sayılıyor. Çeşitlilik kaybı açısından korunma politikalarına başvurulan boz ineklerin çoğunlukla; Trakya, Güney Marmara, Kuzey Ege ve Orta Anadolu coğrafyamıza yayıldığından bahsedebiliriz. Siz de boz ırk inek - sığırı hakkında detaylı bilgi edinmek için yazımızdan faydalanabilirsiniz. Tarım ve hayvancılık yapan çiftçilerimize destek olan Tarfin’in Tarfin Mobil uygulaması aracılığıyla girdi fiyatlarını anında karşılaştırabilirsiniz. Ayrıca Türkiye’nin tüm bölgelerinde yer alan, toplam 1000’i aşkın yetkili satış noktasına sahip olan Tarfin ile alışverişlerinize avantaj kazandırmanız mümkün. Tarfin yetkili satış noktaları desteği ile vereceğiniz siparişlerde peşin veya hasat vadeli ödeme seçenekleri sizleri bekliyor. Detaylı bilgi için size en yakın Tarfin yetkili satış noktasına ulaşabilirsiniz. 

Boz Irk İnek - Sığırı Nedir?

Boz ırk olarak anılan tür, yayıldığı bölgelerin çevre şartlarına iyi adapte olması ile tanınıyor. Az gıda ile yetinebilen boz ırk inekler, dağlık alanlar ve engebeli arazileri doğal yaşam alanı olarak kullanıyor. Hiçbir insan dahli olmadan beslenen, yaşayan ve üreyen boz ırk inekler, gelişmiş sindirim sistemleri sayesinde düşük kaliteli yemleri bile iyi değerlendiriyor. Ayrıca iklime kolay uyum sağlayan, hayatta kalma kapasitesi bir hayli yüksek olan boz inekler, her türlü olumsuz hava şartına, yetersiz beslenme, hastalık ve zararlıya karşı direnç gösteriyor. 
 

Günümüzde türü devlet koruması altında olan boz sığırlar, dağlık ve ormanlık alanlarda yaşamlarını sürdürüyor. Besicilere kış ayları dışında herhangi bir yem masrafı olmayan, çoban için herhangi bir gideri bulunmayan hayvanlar, süt verimi düşük olsa da özellikle et ve süt kaliteleri ile tanınıyor. Kışın doğada yaşayan ve bu sayede et ve süt kalitesini artıran hayvanlar Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından gen koruması altında bulunuyor. Ayrıca üreticiler de devlet tarafından destekleniyor. 
 

Geçmiş yıllarda çiftçilerimiz tarafından çift sürmede kullanılan boz sığırlar, tarımda makineleşme nedeniyle zaman içinde gitgide azaldı. Saf ırkın varlığını sürdürebilmesi için devlet koruması altına alınan inekler, köylerde birçok çiftçinin geçim kaynağı olmayı sürdürüyor. Boz ırk inek yetiştiriciliği 2013 yılından bu yana bakanlık tarafından destekleniyor. Hayvan genetik kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi için yapılan çalışmalar kapsamında koruma altında yer alan boz ırk inekler, doğumlarını bile kendi başlarına yapabiliyor.

Kış mevsiminin en soğuk günleri dışında sürekli doğada olan ve yaşamlarını çobansız sürdüren cins, toplu halde gezdiği için vahşi hayvanlardan da korunabiliyor. Zaman zaman doğal yaşam içinde av olabilseler de çoğunlukla hayatta kalmada üstün başarı gösteriyor. Hatta vahşi hayvan saldırısı sırasında buzağılarını ortaya alıp çevresini sararak türünün devamını sağlıyor. Bakımı oldukça kolay olan hayvanlar, genellikle yetiştirildikleri bölgelerde köy halkı tarafından sadece uzaktan gözleniyor. Ara ara yem bırakarak doğal alanda yem bulmaları kolaylaştırılıyor. Vücut renklerinden dolayı boz adını alan türün, asabi karakterli olduğunu da hatırlatmamız gerekiyor. Sinirli yapısı nedeniyle boz hayvanların sağımı bir hayli zor oluyor. 

Boz Irk İnek Sığırı Özellikleri Nelerdir?

Resmi kaynaklardan alınan bilgilere göre, boz ırk inek sığırı şu özellikleri ile dikkat çekiyor: 

• Boz ırk hayvanların rengi açık gümüş ile koyu kül rengi arasında değişiyor. Ayrıca boz ırkın erkekleri dişilerinden daha koyu renkli görülüyor. 
• Boz ırk boğaların gözlerinin etrafında gözlüğü andıran koyu halkalar yer alıyor. 
• Hayvanların kulak içlerinde siyah kıllar var.
• Boz ineklerin tırnakları siyah renkli oluyor. Boynuzlarının dipleri sarımsı beyaz olurken uçları ise siyah renk çıkıyor. 
• Boz buzağılar doğduklarında açık kahverengi renkte bulunuyor. Zamanla renkleri kahverengiden griye dönüyor. 
• Hem erkek hem de dişi boz hayvanlar boynuz bulunduruyor. 
• Boz inek ve sığırların boynuzları 8 ile 46 cm uzunluğunda oluyor. 
• Engebeli arazilerde yürümelerini kolaylaştıran güçlü ve sert tırnakları bulunuyor. 
• Bedenleri sağlam yapılı görülüyor. Erkeklerde vücut önden arkaya doğru daralıyor. 
• Boynuzları oldukça sivri oluyor. Yukarı ve öne doğru uzanan hilal şeklinde yer alıyor. 
• Hayvanların deri rengi siyah renkte oluyor ancak sık gri tüyler nedeniyle deri neredeyse görünmüyor. 
• İneklerin; boyun, döş, göğüs, omuzların alt kısımları ve bacaklar vücudun diğer yerlerinden daha koyu renklerde görülüyor. 
• Boğaların merme adı verilen burun ucunun üst sınırında siyah bir halka yer alıyor. 
• Meme yapıları küçük olan boz ineklerin süt verimleri de düşük oluyor. 
• Veteriner ve ilaç masrafı yok denecek kadar az oluyor. 
• Sütü ancak buzağısına yetecek kadar olan hayvanlar günümüzde tamamen et için yetiştiriliyor. 

Boz Irk İnek Sığırı Verimi Nasıldır? 

Boz ırk inek-sığırların verim özellikleri onların daha çok et için kullanımını açıklıyor. Süt inekleri arasında sayılamayan boz ırkın sütü ancak buzağılarına yetiyor. Ayrıca güçlü erkek boz hayvanların, zamanında tarla sürme, eşya taşıma için köylerde oldukça fazla kullanıldığı biliniyor. Hatta Anadolu’ya yapılan göçlerde, Kurtuluş Savaşı sırasında boz hayvanların eşya ve cephane taşımacılığı için tercih edildiği kayıtlara geçiyor. 

• Geç gelişen sığır ırkı, ilk yavrusunu 3-3.5 arasında veriyor. 
• 20-22 kg ağırlığında doğan buzağılar genellikle kolay doğuyor. 
• 220 laktasyon süresinde ortalama %4 yağlı, 1000-1100 kg süt verebiliyor. 
• Genç hayvanlar beside günde 750 gram - 1000 gram arasında canlı ağırlık kazanıyor. 
• Ergin canlı ağırlık dişilerde 375, erkeklerde 470 kg’ı buluyor. 
• Cidago yüksekliği erkeklerde 126 cm, dişilerde 118 cm oluyor. 
• 12 aylık canlı ağırlık erkeklerde 292 kilogramı, dişilerde 167 kilogramı buluyor. 
• Karkas randımanı %57,3 olarak hesaplanıyor. 
• Sürü doğum oranı %86.6 olurken, buzağı yaşam gücü %99’a ulaşıyor. 
• Hayvanların maksimum süt verimi 2965 litre olarak not ediliyor. 
• Sağrı yüksekliği erkeklerde 130 cm, dişilerde 127 cm bulunuyor. 
• Vücut uzunluğu erkek hayvanlarda 123 cm, dişilerde 138 cm görülüyor. 
• Göğüs çevresi de boz erkeklerde 187 cm, dişilerde 166 cm olarak ölçülüyor. 

Mastitis - Meme İltihabı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi  konulu yazımıza hemen ulaşabilirsiniz.