taboola

Susam Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Susam Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? 24.08.2021

Pedaliaceae familyasına ait olan, sesamum cinsinden görülen susam, doğada 36 farklı türle karşımıza çıkıyor. Sesamum indicum, kültürü yapılan türü oluşturuyor. Anavatanı kesin olarak bilinmeyen susam, yüzyıllardır dünyanın farklı coğrafyalarında yetiştiriliyor. Araştırmalar, susam türlerinin üçte ikisinin Afrika’da yer almasına dayanarak anavatanının Afrika kıtası olabileceği görüşünü paylaşıyor. 

%50-60 oranında yağ içeren susam, %25 protein bulundurması nedeniyle oldukça besleyici görülüyor. Ancak ekonomik olmadığı için yağ olarak kullanımı ülkemizde sınırlı bulunuyor. Bunun yerine tahin yapımında susam kullanımı öne çıkıyor. Susam, mutfağın yanı sıra kozmetik sektöründe de sıklıkla kullanılıyor. 

Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.

Tek yıllık, çalı formunda bir ekin olan susam, 3-4 aylık gelişme süreci sonunda hasada hazır hale geliyor. Kazık köklü, yoğun lifli köke sahip olan susamların boyu 30 ile 250 cm arasında değişiyor. Genellikle ikinci ürün olarak yetiştiriliyor. Susam, kısa sürede yetişmesi sayesinde ekim nöbetine uygun görülüyor. Susam yetiştiriciliği ülkemizde en çok Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi illerinde yapılıyor. Hem iklim hem de toprak şartları susama uygun olan bölgede, farklı türlerde birçok susamın yetiştiğini söylemek mümkün. 

Susam Nasıl Yetiştirilir?

Susam yetiştiriciliği için toprak hazırlığı büyük önem taşıyor. Tohumları küçük ve çimlenme gücü yüksek olan susam ekini için toprak hazırlığı özen gerektiriyor. Ekim öncesinde topraktaki tüm kalıntıların toplanması, temizlenmesi tavsiye ediliyor. Ardından derin sürüm, ikileme, diskaro ve taban çekimi yapılıyor 

Ana ürün toprak hazırlığı yapılıyorsa, tarla pullukla 20-25 cm derinlikte sürülüyor. Ardından tarlada otlanma olursa, kış öncesinde toprak, kazayağı ile 10-15 cm derinlikte işleniyor. İlkbaharda toprak tava geldiğinde, yüzeysel olarak sürülüyor veya diskaro ile 10-15 cm derinliğinde işleniyor. 

İkinci ürün için toprak hazırlığı yapılacaksa, tarlada sulama için tavalar yapılarak toprak sulanıyor. 4-5 gün içinde toprak, 18-20 cm derinlikte pullukla sürülüyor. Gübreleme ve ilaçlama yapılması halinde, diskaro ve tırmık ile derinliğe karıştırılıyor. Gerekli hallerde 1-2 kez diskaro ve 1-2 kez sürgü çekilerek toprak bastırılıyor. 

Susam Nasıl Bir İklimde Yetişir?

M.K.Ü Ziraat Fakültesi notlarına göre, susam yetiştiriciliği tropik ve subtropik iklim kuşaklarında yapılabiliyor. Tohumun çimlenebilmesi için toprak sıcaklığının 20 derece üzerinde olması gerekiyor. Sıcaklık 20’nin altına indiğinde çimlenme duruyor. 32-35 dereceye çıktığında ise optimum şartlar sağlanıyor. Susam yetiştiriciliği yapılan yerlerde aylık ortalama sıcaklığın, 20 derecenin altına düşmemesi gerekiyor. 90-120 günlük gelişme devresinde 2500-2800 derecelik ısı toplamına ihtiyaç duyuluyor. Sıcaklık değerleri uygun olmadığında susamdan beklenen verim, maalesef alınamıyor. 

Susam, toprak isteği bakımından fazla seçici görülmüyor. Drenajı iyi olan, orta bünyeli, organik maddece zengin, kumlu-killi, alüvyal hafif topraklarda susam yetiştiriciliği daha iyi yapılıyor. Orta ağır, humuslu topraklarda gelişme olmasına karşın, fazla kil, kireç ve çakıl bulunduran alanlarda ve su tutan topraklarda gelişim yavaşlıyor. 

Susam Ekimi Nasıl Yapılır?

Susam yetiştiriciliği genellikle kanola, arpa ve buğday yetiştiriciliği arkasından, ekim nöbeti uygulamasında gerçekleştiriliyor. İdeal ekim derinliğinin 2,5 - 4 cm olduğunu bilmelisiniz. Ekim mümkün olduğunca erken saatlerde yapılıyor. Kuru, sıcak ve rüzgarlı havalarda ekim yapılmaması önem arz ediyor. Serpme yöntemiyle dekara ortalama 800-1000 gram tohum veriliyor. Mibzerle ekimde, sıra arası mesafe 70 cm oluyor. Mibzerle ekimde, dekar başına 400-600 gram tohum yeterli oluyor. 

Susam Nasıl Yetiştirilir?

Susam Yetiştiriciliğinde Sulama ve Gübreleme Nasıl Yapılır?

Susam yetiştiricileri, ilk gelişimin çok yavaş olduğunun altını çiziyor. Çiçeklenme ile beraber süreç hızlanıyor. Bu nedenle ekinler 10-15 cm olana dek tarlaya girilmiyor. Tarlanın dönemine göre bu süreçten sonra 1-2 kez çapa yapılabiliyor. Sıraya ekim tercih edildiyse, ilk çiçeklenme ara çapasından sonra boğaz doldurma ile sulamaya başlanıyor. Susam, fazla su tüketmiyor. Sadece tav suyu ile susam yetiştiriciliği yapılabildiği gibi, 1-2 sulama da yeterli olabiliyor. İlk su, ilk çiçeklenme zamanında veriliyor. Gerekli hallerde, ikinci su ilk sulamadan bir ay kadar sonra yapılıyor.  Sıraya ekimde karık sulama, serpme ekimde ise tava usulü sulama tercih ediliyor. Ancak göllendirme olmamasına dikkat ediliyor. Göllenme durumunda su kesmesi denilen toplu ürün kaybı meydana gelebiliyor. Susamda çiçeklenmenin bittiği zaman sulamayı kesmek önem arz ediyor. Ayrıca susamlar 40-50 santimetre uzunluğuna eriştiğinde çiçekler döllenmeden dökülebileceği için tarlaya girilmemesi önem taşıyor. Verimin düşmemesi için oldukça hassas olan susam kapsüllerinin dökülmesinden sakınmak oldukça önemli görülüyor. 

Kütahya Tarım il Müdürlüğü’nün susam yetiştiriciliği belgesine göre, susam yetiştiriciliğinde gelişme süresi çok kısa olduğundan, tüm gübreleme ekim öncesi, son diskaro altına atılıyor. Dekara 20-25 kilogram fosforlu gübre (genellikle DAP gübre tercih ediliyor), 15-20 kilogram amonyum nitrat verilmesi yeterli oluyor. 

Çiftçilerimizin hasattan emeklerinin karşılığını alacağı susam yetiştiriciliği işlemlerinde, Tarfin yanlarında yer alıyor. Susam yetiştiriciliği yapan çiftçilerimiz gübreleme ve ilaçlama için gerekli tüm tarımsal ihtiyaçlarını Tarfin Mobil üzerinden karşılayabiliyor. Siz de Tarfin ile ihtiyacınız olan tüm tarım girdilerini, en avantajlı fiyatlarla satın alabilirsiniz! Türkiye çapında 600’ü aşkın satış noktası bulunan ve bugüne dek binlerce çiftçilerimize en uygun fiyatlarla alışveriş imkanı sağlayan Tarfin ile ister peşin ister vadeli olarak alışverişinizi yapabilirsiniz.

Susam hasadı nasıl yapılır?

Susam yetiştiriciliğinde, tüm susam kapsülleri aynı anda olgunluğa erişemiyor. Hepsinin olgunlaşması beklendiğinde kapsüllerde çatlama, tohumlarda dökülme ve verim kaybı yaşanabildiği için çiftçilerimiz hasat zamanlarını, her kapsül için ayrı ayrı değerlendiriyor. Çiçeklenmenin bittiği, yaprak ve kapsüllerin sarardığı, alt yaprakların kısmen döküldüğü ve alt kapsüllerdeki tohumların renk değiştirdiği, sararak uçlarının çatlamaya başladığı zaman olgunluğu işaret ediyor. Susam hasadı, elle söküm yoluyla yapılıyor veya toprağa yakın yerden kesim gerçekleştiriliyor. Susamların gelişimi, ekin söküldükten sonra da devam ediyor, bu nedenle elle sökme daha çok tercih edilen hasat yöntemi olarak kayıtlara geçiyor. Makineli hasat tercih edildiğinde, hafif sarı renge dönen susamlar, henüz kapsülleri açılmadan biçer bağlar ile toplanabiliyor. Demet haline getirerek tarlaya bırakılan susamlar için harcanan emek çok daha az oluyor. İş gücünden tasarruf sağlayan makineli hasat, ülkemizde de yaygın olarak kullanılıyor.

Susam Yetiştiriciliğinde Hastalık ve Zararlılarla Mücadele

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Susam Yetiştiriciliği ile ilgili belgesine göre, hastalık ve zararlılara karşı yapılacak işlemlerin başında kültürel önlemler geliyor. Yabancı ot temizliği ve çapalama bu işlemlerin başında yer alıyor. Tarla temizliğine özen gösterilmesi, toprağın işlenmesi ve gerektiği gibi hazırlanması sorunlarla mücadeleyi kolaylaştırıyor. Toprak hazırlığı sırasında ve çıkış sonrasında ilaçlama yapılabiliyor. Solgunluk gibi hastalıklar görülen ekinlerin sökülüp imha edilmesi gerekiyor. Zararlı ve hastalıklarla mücadele için susam ekimi öncesinde tohum ilaçlaması tercih edilebiliyor.

Susam Zararlıları ve Hastalıkları Nelerdir?

Susam yetiştiriciliği yapanlar en çok bozkurt, susam güvesi, yaprak biti ve beyaz sinek zararlılarıyla karşılaşıyor. Susamda en çok görülen hastalıklar ise solgunluk, kök çürüklüğü, susam bakteri solgunluğu, yaprak leke hastalığı, phylloid ve susam alternaryası olarak sıralanıyor.

share

Benzer Haberler

Arpa Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
25.01.2022
Arpa Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Arpa yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgi Tarfin Blog'ta. Arpa nasıl yetiştirilir, nasıl gübrelenir sorularının yanıtı için tıklayınız.

Devamını oku
Suffolk Koyunu Nedir? Özellikleri Nelerdir?
27.06.2022
Suffolk Koyunu Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Suffolk koyun, İngiliz etçi türleri arasında. Suffolk koyunlar hakkında detaylı bilgiyi yazımızdan alabilirsiniz. Hemen tıklayın.

Devamını oku
Fidan Dip Kurdu
24.03.2021
Fidan Dip Kurdu Nedir? Zararları Nelerdir?

Fidan dip kurdu, ağaçlara ve fidanlara hasar veren bir canlı olarak biliniyor. Larva ve erişkin fidan dip kurdu zararlısı hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Devamını oku