Bitkiler belirli koşullar altında çimleniyor, canlanıyor, kök, yaprak ve çiçeklerini geliştiriyor. Bitkilerin büyüme aşamaları boyunca süreçlerin sorunsuz devam etmesi için bazı besinlere ihtiyacı oluyor. Toprak ve havadan karşılanamayan bu besinlerin insan eliyle, dışarıdan tatbik edilmesi gerekiyor. Bitki besleme hakkında bilmemiz gerekenleri ilk olarak ortaya koyan 16-17. yüzyıllarda Belçika’da yaşayan Jan Baptist van Helmont olmuştur. Bitki beslenmesinde atmosferin rolü ve topraktan alınan elementlerin işlevleri üzerine çalışan Helmont, bitki besleme alanında ilk kayda değer çalışmaların mimarıydı (Kaynak). Ardından bitki besleme üzerine yapılan onlarca çalışma, bugünkü modern tarım bilgisinin birikmesini sağladı. Siz de bitki besleme hakkında bilmeniz gereken güncel bilgileri yazımız aracılığıyla öğrenebilirsiniz. Üstelik Tarfin, tarımsal girdi alışverişlerinde de yanınızda. Peşin veya hasat vadeli ödeme sistemi sunan Tarfin Mobil üzerinden girdi fiyatlarını karşılaştırabilir, size en yakın yetkili satış noktalarını görüntüleyebilirsiniz. İpotek veya kefil gerektirmeyen, çiftçi dostu Tarfin ile tanışmak için siz de en yakın Tarfin yetkili satış noktası ile iletişime geçebilirsiniz.
Bitkide besleme ve gübreleme hakkında detaylı bilgi sunan yazımızda göreceğiniz alt başlıklar:
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
- Bitki Besleme ve Gübreleme
- Besin Elementi Düzeylerinin Tanımlanması
- Bitki Besleme Ürünleri (Gübreler) için Dikkat Edilecek Noktalar
- Bitki Besleme Ürünleri
Bitki Besleme ve Gübreleme
Bitkiler inorganik besin maddeleri ve suyu alarak fotosentezde kullanır. Yaprak ve kökler aracılığıyla alınan bu maddeler, dallar, kökler, çiçekler ve meyveleri meydana getiren organik bileşenler üretiyor. Bu üretimin gerçekleştiği yer ise klorofil molekülleri olarak adlandırılıyor. Sürecin en başında yer alan inorganik ögeler ise toprak kayaçlarının ayrışması, bitki ve hayvan artıklarının toprağa karışması gibi nedenlerle oluşan çözelti vasıtasıyla meydana geliyor.
Bitki besleme sürecinde temel rol oynayan toplam 17 adet temel elementten bahsedebiliriz. Bunların başında azot, fosfor ve potasyum geliyor. Diğer taraftan kalsiyum, kükürt, magnezyum, karbon, oksijen, hidrojen elementleri makro besinleri oluşturuyor. Bitki beslenmesinde etkin rol oynayan mikro besinler ise demir, bor, klor, manganez, çinko, bakır, molibden, nikel olarak sıralanıyor. Buna ek olarak nitrat ve amonyum iyonları şeklinde azot da ihtiyaçlar arasında bulunuyor. Toprağın altında tuz olarak yer alan bileşenler, iyon olarak bitkileri besliyor. Bitki kütlesinin toplamda %95’inden fazlasına destek olan makrobesinler, doğal yollarla sağlanamadığında ise gübreleme gereksinimi ortaya çıkıyor.
Besin Elementi Düzeylerinin Belirlenmesi
Bitkilerde besin elementlerinin eksikliği analiz, gözlem gibi yollarla belirlenebiliyor. Bitkilerde besin eksikliklerine neden olan birçok farklı faktörden söz etmek mümkün. Eksikliğin düzeyini ve telafi yöntemini belirlemek için besin elementi düzeylerinin genel konseptlerini iyi bilmelisiniz:
- Besin elementi noksanlığı: Noksan kelimesi bitki besinleri arasında gelişim için zorunlu olan maddenin verimi şiddetli olarak sınırlayacak düzeyde olduğunu işaret ediyor. Noksanlık semptomlarının oluşmasını sağlayacak bu eksiklik, bitkide elementin düşük bir konsantrasyonda yer alması demek. Aşırı noksanlık ise ölüme yol açabilecek besin eksikliği anlamına geliyor.
- Bitki beslenmesinde yetersiz kelimesi, elementin optimum verim için gereken konsantrasyonun altında olması demek. Ayrıca dengesiz bir konsantrasyonda bulunması da yetersizlik olarak karşımıza çıkıyor. Besin yetersizliği durumunda eksiklik semptomları nadiren gözle görülebiliyor.
- Bitki beslemesinde eksiklik kadar fazlalık da sorun işareti oluşturuyor. Zorunlu bir bitki besininin bitkide başka bir elementin noksanlığına neden olacak kadar yüksek düzeyde bulunması fazlalık olarak tanımlanıyor.
- Toksik kelimesi ise zorunlu bir veya birkaç elementin bitki gelişimini şiddetli olarak azaltacak kadar çok bulunmasına deniyor. Şiddetli toksisite bitkilerin ölümüne neden olabiliyor.
Bitki Besleme Ürünleri (Gübreler) için Dikkat Edilecek Noktalar
Bitkilerin gerekli gelişimi gösterebilmesi için ekimden önce toprağın o ekin için uygun olup olmadığına bakılması gerekiyor. Toprağın verimini anlamak için kesin yol toprak analizi ve tahlilinden geçiyor. Ekimden ortalama 1.5 - 2 ay kadar önce analizin yapılması gerekiyor. Böylelikle toprakta herhangi bir eksiklik olması durumunda gerekli gübreleme ile toprak ekime hazır hale getirilebiliyor. Gübreleme için doğru zamanın belirlenmesi de oldukça önemli. Gübrenin cinsine, bitkinin ihtiyacına göre farklı zamanlarda uygulama gerekebiliyor. Örneğin azot gübresi genellikle 2-3 seferde verilirken fosfor ve potasyum içeren besinler tek seferde tatbik ediliyor. Son olarak uygulamanın doğru miktarlarda ve ekipmanlarla gerçekleştirilmesi şart. Bitkinin ihtiyacından fazla gübreleme çevre kirliliğine ve bitkinin stres nedeniyle zarar görmesine yol açabileceğinden bilinçli besin kullanımı önem arz ediyor.
Bitki Besleme Ürünleri
Ekinlerin gelişimi için hayati önem taşıyan besinlerin başında azot, potasyum ve fosfor geliyor. Bu üç bileşenin bitki gelişimindeki rollerinden bahsederek bitki beslemenin önemini vurgulayabiliriz.
- Bitki beslemede azotun rolü fotosentezle ilişkili. Etkili bir fotosentez aktivitesi, büyüme ve yeşil aksamın korunması için azot olmazsa olmaz. Gelişimin temel bileşeni olan proteinler ve klorofil için azotun bulunması gerekiyor. Eksikliğinin olması durumunda ekinler bodur kalıyor, yavaş büyüyor veya büyüme duruyor. Ayrıca kloroz gibi sorunlar yine azot eksikliğinden ileri geliyor. N yönünden eksik olan bitkiler, antosiyanin pigmentleri sentezleyemedikleri için sap, yaprak ve yaprak altı kısımları yeşil rengini kaybediyor. Morlaşarak sağlıklı halinden uzaklaşıyor.
- Bitki beslenmesinin önemli elementlerinden biri olan fosfor ise büyüme ve gelişimin anahtarı. Fosfor yetersizliği olan bitkilerde çiçek oluşumu ve meyve tutumu azalıyor. Bitkiler verim ve kalite kaybı yaşıyor. Özellikle gelişim süreçlerinin ilk kısımlarında yüksek fosfor ihtiyacı bulunuyor.
- Ülkemiz topraklarının fakir olduğu potasyum bileşeni, bitki beslenmesinin önemli ayaklarından birini oluşturuyor. Bitkilerin sağlık ve gücü için temel rol üstlenen K bileşeni, aşırı sıcaklık ve kuraklık karşısında dayanıklılığı belirliyor. Hastalık direnci potasyum yeterliliği ile ilişkilendiriliyor.
Tüm bu nedenlerden dolayı bitki beslemede N-P-K gübreleri temel ihtiyaç olarak görülüyor. İçerisinde azot, potasyum ve fosfor bulunan gübrelerin içeriğindeki oranlar çeşide göre değişiklik gösteriyor. Siz de toprak ve yaprak analizleri ışığında bitkinin ihtiyaçlarını belirleyerek en uygun gübreleri seçebilir, bitki besleme gereksinimini karşılayabilirsiniz.
