Bulaşıcı hastalıklar arasında kategorize edilen şap hastalığı için aft humması ismi de kullanılabiliyor. Sığır, domuz, koyun ırkları, keçi gibi çiftlik hayvanlarının yanı sıra kirpi, fare, ceylanlarda da şap hastalığına rastlanabiliyor. Hızla yayılan ve salgınları zaman zaman baş gösteren rahatsızlığın, birbirinden farklı 7 tipi olduğundan bahsediliyor.
Ankara Tarım İl Müdürlüğü’nce hazırlanan bilgilere göre, şap hastalığının A, O, C Sat 1, Sat 2, Sat 3 ve Asya 1 tipleri bulunuyor. Her biri karakteristik özelliklere sahip olan türlerin farklı alt türleri olduğunu belirtmek de mümkün. Şap hastalığı konusunda yapılan ilaç ve aşı çalışmaları türlere göre hazırlanıyor. Şap çeşitlerini, hastalık faktörlerini ve alt türlerini tanımak mücadele için önem arz ediyor.
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Süt veriminde azalmaya, hayvanlarda gelişim geriliğine, gebelerde yavru atmaya, küçükbaşlarda ölüme neden olduğu için şap hastalığıyla mücadele oldukça önemli görülüyor. Ayrıca süt ve süt ürünlerinin ticaretinin engellenmesi de ekonomik kayıpları artırıyor. Bu nedenle tabak hastalığını yakından tanımalı, erken tanı, tedavi ve belirtiler konusunda bilgi sahibi olmalısınız.
İçeriğimizdeki başlıklar şu şekildedir:
- Şap Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
- Şap - Tabak Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
- Şap Hastalığı Nasıl Bulaşır?
- Şap Hastalığı İnsana Geçer mi?
- Şap Hastalığından Korunmak için Neler Yapılmalıdır?
- Hayvanlarda Şap Hastalığına Ne İyi Gelir?
- Şap Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
- Şap Hastalığı Kaç Günde Geçer?
- Şap Hastalığı Hangi Hayvanlarda Görülür?
- Şap Hastalığı İnsanlara Bulaşır mı?
- Türkiye’de Şap Hastalığı Var mı?
- Şap Hastalığı Aşısı Kaç Ayda Bir Yapılır?
- Şap Hastalığı için Aşılama Nasıl Oluyor?
Şap - Tabak Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Tabak hastalığının hayvanlarda kuluçka süresi 2 ile 7 gün arasında değişiyor. Virüs vücuda girdikten sonra ortalama 2-7 gün arasında ilk belirtiler görünür hale geliyor. Şap hastalığının en sık rastlanan belirtileri:
- Hayvanlarda yüksek ateş.
- Ayakta veziküller (su dolu kabarcıklar) oluşması. Veziküllerin zamanla patlayarak yaraya dönüşmesi.
- İştahsızlık.
- Köpüklü ve uzayan salya oluşumu.
- Ağızda şapırdatma.
- Yaralarda yoğun iltihaplanma.
- Ağız, ayak, burun deliği ve memelerde vezikül meydana gelmesi.
- Buzağılarda kalp kasına tutulum sonucu ani ölüm.
- Gözlerde sulanma.
- Topallık.
- Sütten kesilme.
- Diş etlerinde aft benzeri kabarcıkların çıkması. Kabarcık büyüklüğü mercimek hatta fındık kadar olabiliyor.
- Boynuz diplerinde enfekte yaralar.
- Solunum güçlüğü.
Küçük ırk sığırlarda, körpe buzağılarda hastalık çok daha hızlı ilerliyor. Çoğunlukla yaz aylarında artan hastalık, hemen hemen her mevsimde görülebiliyor.
Şap Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Şap hastalığının birincil bulaşma yolunun hayvanların vücut sıvıları üzerinden olduğu biliniyor. Salya, sümük, süt, dışkı ve idrarlarla şap hastalığı yayılıyor. Ayrıca ölü hayvanların bedenleri, kesilmiş etleri, sütleri, hastalığın salgın haline dönüşmesinde önemli rol oynuyor.
Taşıyıcı olan hayvanların sağlıklılarla teması, hayvan nakilleri, dışarıdan sürüye yeni hayvan katılması, hastalığa davetiye çıkartıyor. Şap hastalığının yayılması için illa canlı temasına gerek bulunmuyor. Nakilde kullanılan kamyondan sağım makinesine, ahırdan, bakıcının kıyafet ve ayakkabılarına kadar birçok öge, tabak hastalığını yayıyor. Keza, yakın bir bölgede şap hastalığı çıktığında, kemirgenler vasıtasıyla geniş alana yayılabildiği biliniyor.
Açık alanlarda haftalarca canlılığını koruyan virüs, rüzgarla ve kuşlar aracılığıyla dağılabiliyor. Öyle ki 60 kilometre uzağa bile taşınabildiği kayıtlarda yer alıyor. Virüsün direnci ve kolaylıkla salgın oluşturabilme kapasitesi, şap hastalığının ürkütücü boyutlarını gözler önüne seriyor. Buna rağmen, hastalığa neden olan virüsün, yoğun güneş altında etkisizleşmesi, 60-65 derecede 30 dakika, 85 derecede hemen ölmesi mücadeleye yön veriyor. Uzmanlar, şap hastalığı virüsünün, nemli, soğuk ve karanlık alanlarda daha çabuk yayıldığının altını çiziyor.
Belirtiler zaman zaman yavru atma hastalığı gibi diğer rahatsızlıklarla karıştırılabiliyor. Şap hastalığının teşhisi ancak klinik ortamda yapılabiliyor. Virüsün tipi, alınan numunelerle laboratuvarda netleştiriliyor.
Şap Hastalığı İnsana Geçer mi?
Evet, şap hastalığı insanlara da bulaşabiliyor. Özellikle hayvanlarla yakın temasta bulunan çiftçilerimiz, hayvan ticareti yapanlar, hayvanların bakıcılığını üstlenenler ve hayvancılık yapılan çiftliklerde çalışanlar temel risk grubunu oluşturuyor.
Hastalık, hayvanların sütünü içen küçük çocuklarda, hayvanlarla teması olan kişilerde, bulaşık yerlerde olanlar ve eşyaları kullananlarda görülebiliyor. Şap hastalığına yakalanan insanların ağızlarında, göz ve parmak aralarında su keseleri meydana geliyor. İnsan için tehlikeli olmadığı düşünülen virüs, nezle tipi belirtiler yaratabiliyor. Şap hastalığının insandan insana bulaşmadığının da altı çiziliyor.
Şap Hastalığından Korunmak için Neler Yapılmalıdır?
- Şap hastalığının en önemli koruyucu önleminin aşı olduğu biliniyor. Bir yaşına kadar olan hayvanlara 4 ayda 1, 1 yaşın üstündekilere 6 ayda bir kombine aşı uygulanıyor. Soğuk zincir bozulmadan aşıların uzmanlar tarafından, uygun koşullarda uygulanması gerekiyor.
- Yeni alınan hayvanın sürüye katılmadan önce 21 gün boyunca karantinada tutulması gerekiyor.
- Ahırlara özel kıyafet ve çizmelerin giyilmesi, hayvan bakıcı sayısının kısıtlı tutulması önem arz ediyor.
- Sağım öncesi ve sonrasında malzemelerin sıcak su ile yıkanması ve ahırlarda hijyene dikkat edilmesi öneriliyor.
- Hastalık riski olan veya şüphe duyulan bölgelerde hayvan alınmaması tavsiye ediliyor.
- Ölen hayvanların yakılarak veya derin çukurlara, üzerine sönmemiş kireç dökülerek gömülmesi gerekiyor. Defin sırasında kullanılan malzemeler, işlem sonrası 80 derece sıcak suda kaynatılarak dezenfekte ediliyor.
- Sevk edilecek hayvanlara 15 gün önceden aşılama öneriliyor.
Hayvanlarda Şap Hastalığına Ne İyi Gelir?
Şap hastalığı (sığır vebası veya Rinderpest), özellikle sığır, koyun ve keçilerde görülen viral hastalık olarak biliniyor. Peki hayvanlarda şap hastalığına ne iyi gelir? İşte yanıtlar:
- Aşı Uygulaması
- Karantina ve İzolasyon
- İyi Hijyen Uygulamaları
- Hızlı Tanı ve Bildirim
Şap hastalığı, küçükbaş ve büyükbaş hayvanları etkileyen bir hastalık olduğundan, bu önlemler fazlasıyla önemli oluyor. Küçük baş ve büyükbaş hayvanlarda şap hastalığının tedavisi her zaman dikkat edilmesi gereken konular arasında yer alıyor. Veteriner hekimler, hayvan sahiplerine şap hastalığına karşı koruma ve kontrol önlemleri hakkında daha fazla bilgi ve rehberlik sağlayabilirler. Bu nedenle, hastalık belirtileri gördüğünüzde ya da şüphelendiğinizde bir veteriner hekime başvurabilirsiniz. Bu sayede hayvanlarda şap hastalığına ne iyi gelir sorunuza uzaman tarafından yanıt bulabilirsiniz.
Şap Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Şap hastalığının etkenine direkt tedavi uygulanmıyor ancak yan etkilerden dolayı oluşan enfeksiyonları yok edebilmek için şap hastalığı tedavisi gerçekleştiriliyor. Ölüm oranı düşük olan şap hastalığında, ağızdaki yaralar için karbonatlı, sodalı su ve sirkeyle ağız içi yıkanıyor. Ayaklara dezenfektan uygulanıyor. Hasta hayvanlara A vitamini açısından zengin besinler takviye ediliyor. Ayrıca ateşli dönemlerde antibiyotik kullanımına başvuruluyor.
Şap hastalığının tedavisinde geleneksel yöntemlerden de destek alınabiliyor. Halk veterinerliği kayıtlarına göre, şap hastalığına yakalanan hayvanlara şap ile müdahale edilebiliyor. Hayvanın ağzının içine dökülen şap ile masaj yapılıyor. Oluşan yaralara çeşitli yağlar tatbik ediliyor. Tırnaklarda yara oluşumu varsa, yaralı alana hamsi balığının suyu veya ezilmiş pancar dökülerek iyileşmesi için destek sunulabiliyor. Ancak günümüzde modern tıbbın ve veterinerliğin gelişmesi nedeniyle tabak hastalığı tedavisine dair hastalıkla ilgili herhangi bir şüphe durumunda Tarım Bakanlığı’na ve uzman veterinerlere ulaşmak gerekiyor.
Şap Hastalığı Kaç Günde Geçer?
Şap hastalığı, ağızdan ip gibi salya akması, ağız şapırtısı ve dişilerde meme uçlarındaki yaralar gibi bazı belirtilerle kendini gösteriyor. Ergin hayvanlar genellikle klinik olarak iyileşme sürecine girerek hastalığı atlayarak bu iyileşme süreci genellikle iki hafta içerisinde tamamlanıyor.
Şap hastalığının belirtileri başlangıçta ortaya çıksa da genellikle ilk birkaç gün içinde tamamen belirginleşiyor. Genellikle hayvanların ağzından sürekli bir salya akışı gözlemlenerek ağız şapırtısı, yani ağızda sesli bir şekilde nefes alma durumu ortaya çıkabiliyor. Tüm bu belirtiler dışında hayvanlar topal hale gelerek yürüme güçlüğü çekebiliyor. Bu gerekçeler ile birlikte şap hastalığı belirtisi ortaya çıkabiliyor.
Ergin hayvanlar genellikle iki hafta içinde klinik olarak iyileşme gösteriyor. Hastalığın belirtileri bu süre içinde yavaş yavaş azalmaya başlıyor. Yaralar yavaş yavaş iyileşerek salya akışı ve ağız şapırtısı azalıyor. Bu süreçte tedavi düzenli olarak yapılarak iyileşme süreci hızlandırılabiliyor.
Şap Hastalığı Hangi Hayvanlarda Görülür?
Şap hastalığı, genellikle memeliler arasında görülen bir hastalık olarak biliniyor. Şap hastalığının görüldüğü hayvanlar şu şekildedir;
- Domuz
- Koyun
- Keçi
Bu hayvan türleri şap hastalığına karşı oldukça duyarlı olarak biliniyor.
Şap Hastalığı İnsanlara Bulaşır mı?
Şap hastalığı nadir durumlarda insanlara bulaşabildiği, ancak insandan insana bulaşma gibi bir durumun görülmediği biliniyor. Bunun dışında hastalık, enfekte hayvanlarla temas sonucunda yayılabiliyor..
Tarım ve Hayvancılık konusundaki girdi ihtiyaçlarınız için yanınızda olan Tarfin, Tarfin Blog ile sizleri bilgilendiriyor. Peşin veya vadeli ödeme seçenekleriyle çiftçilerimizin gereksinimlerini karşılamasına yardımcı olan Tarfin Mobil’i hemen indirebilirsiniz.
