taboola

Karayaka Koyunu Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Karayaka Koyunu Nedir? Özellikleri Nelerdir? 23.11.2022

Yerli koyun ırkları arasında yer alan karayaka koyunu, özellikle Karadeniz kıyı şeridi boyunca yetiştiriliyor. Türkiye’deki tüm koyun popülasyonunun %3.5 kadarını oluşturuyor. Görünümü itibarıyla kolaylıkla ayırt edilen karayaka koyunu hakkında detaylı bilgiye yazımızdan ulaşabilirsiniz. Tarfin’in sizlere sağladığı bilgilerden yararlanırken, Tarfin Mobil’i indirmeyi unutmamalısınız. Tarfin Mobil üzerinden tarımsal girdi fiyatlarını anında görüntüleyebilirsiniz. Üstelik Türkiye’nin dört bir yanında Tarfin yetkili satış noktaları yer alıyor. Bu noktalar üzerinden vereceğiniz girdi siparişlerde, peşin veya hasat vadeli ödeme seçenekleri de sizi bekliyor. Siz de Tarfin avantajları ile tanışan binlerce çiftçimizden biri olmak için hemen size en yakın yetkili satış noktasına başvurabilirsiniz. 

Yazımızda yanıtlarına rastlayacağınız diğer sorular ise şöyle: 

Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
  • Karayaka Koyunu Nedir?
  • Karayaka Koyunu Özellikleri Nelerdir?
  • Karayaka Koyunları Verimi Nasıldır?

Karayaka Koyunu Nedir? 

Yağının kuyrukta birikmemesi ve vücuda eşit şekilde yayılması ile tanınan karayaka koyunu, yüksek verimi ile öne çıkıyor. Sadece yayla koşullarında yaşamını sürdürebilen koyunlar, yavaş yavaş uluslararası bilinirlik kazanıyor. Adını Tokat Erbaa ilçesinin Karayaka kasabasından alan koyunlar, Sinop’tan Trabzon’a kadar olan Karadeniz kıyılarında, dağlık kesimlerde, Orta Karadeniz ve İç Anadolu’nun kesiştiği Tokat ve Amasya çevresinde yetiştiriliyor. Etçi cinsler arasında kategorize edilen hayvanlar, et kalitesi bakımından kıvırcık koyun türünün ardından ülkemizin ikinci sırasında yer alıyor.

Karayaka Koyunu Nedir? 

Karayaka Koyunu Özellikleri Nelerdir? 

Ülkemizin özel türlerinden biri olan ve Karadeniz ekosistemine uyumlu karayaka koyununun fiziksel özellikleri arasında şunlar yer alıyor: 

  • Vücutları beyaz yapağı ile örtülü oluyor. Ancak %10 kadarı tamamen siyah veya kahverengi olabiliyor. 
  • Beyaz koyunların iki yaygın türü bulunuyor. Onlara çakrak ve karagöz deniyor. Çakrak karayaka koyunlarının vücutları beyaz, başları, kulakları, ayak ve kuyrukları ile siyah renkte görülüyor. Daha sık rastlanan karagöz koyunlarda ise vücutlar beyaz oluyor. Ancak göz ve ayak etrafında siyah kısımlar yer alıyor. 
  • Erkek karayaka koyunlarının kalın kıvrımlı boynuzlara sahip olduğunu görebilirsiniz. Dişiler ise boynuz taşımıyor. 
Karayaka Koyunu Özellikleri Nelerdir? 
  • Kuyrukları yağsız ve uzun oluyor. Nadiren kuyruklarının dibinde ince bir yağ birikimi yer alabiliyor. Bu birikim iyi beslenmenin işareti sayılıyor. Ortalama en geniş yeri 8-10 cm genişliğindeki bu birikim üçgen şekliyle dikkat çekiyor. 
  • Küçük cüsseli bir ırk olan karayaka koyunların cidago yüksekliği ortalama 60-62 cm arasında değişiyor. 
  • Başları orta büyüklükte ve dar oluyor.
  • Boynu kısa ve kalın görülüyor. Omuzları dar olan karayaka koyunların bacakları da diğer ırklara göre kısa kalıyor. Özellikle çakrak tipinde vücut daha uzun ama bacaklar kısa oluyor. 
  • Göğüsleri de genellikle dar yapısı ile dikkat çekiyor. 
  • Baş ve boyun bölgelerinde yer yer kahverengi ve siyah lekelere rastlanıyor. 
  • Memeleri az gelişmiş ve bezel bulunuyor. 
  • Yetiştikleri yerlerin engebeli yapısı nedeniyle yürüme ve tırmanma yetenekleri gelişiyor. Bu sayede bu cins, yüksek meralardan kolaylıkla yararlanıyor. 
  • Yaylalarda yetişmeye alışkın olan ırk kapalı alanlarda strese giriyor. Ayrıca ırk sürülerinin sevk ve idaresi zor oluyor. 
  • Sürü, annelik içgüdüsü, otlama yeteneği iyi olan hayvanların sağılabilme yeteneği ise ortayı gösteriyor. 
  • Tırnak ve bacaklarının sağlamlığı dikkat çekiyor. Tırnakları genellikle siyah ve kahverengi renklerde çeşitleniyor. 
  • Hayvanlar çoğunlukla 20-200 başlık sürüler halinde yetiştiriliyor. Aile sürüleri, köy sürüleri ve ticari sürüler şeklinde bakılabiliyor. 

Karayaka Koyunları Verimi Nasıldır? 

Et üretimi için kullanılan karayaka koyunlar, yapağısı için de kullanılıyor. Ancak süt veriminde yüz güldürmüyor. Resmi verilere göre,

  • Yerli ırklar arasında en kaba yapağıya sahip olan ırk, yatak yapımında kullanılabiliyor. Elastikiyeti yüksek olan elyafın göleği de farklılaşıyor. Yapağı uzunluğu fazla olduğundan yılda iki kez kırkım yapılabiliyor. 
  • Başının üstünden alın kısmına uzanan bir tutam yapağı yer alıyor, bu kısma hotoz adı veriliyor. 
  • Ülkemizdeki yerli ırklar arasında süt verimi en düşük olan ırk karayaka oluyor. 
  • Et kalitesi yüksek olarak belirleniyor. 
  • Dişi koyunlarda canlı ağırlık 45-50 kilogram arasında değişiyor. 
  • Koçlarda ortalama canlı ağırlık 70 ile 90 kilogram düzeyinde oluyor. 
  • Ortalama süt verimi 40-45 litre arasında değişiyor. 
  • Yapağı verimi 1.5 - 2 kilogram olarak kayıtlara geçiyor. 
  • Doğum ağırlığı erkeklerde 3.5, dişilerde 3.2 kilogram hesaplanıyor. 
  • Günlük canlı ağırlık artışı 220 gramı buluyor. 
  • Vücut uzunluğu erkeklerde 71 cm, dişilerde 63 cm oluyor. 
  • Laktasyon süresi 100 ile 160 gün arasında değişiyor. 
  • Damızlık yaşı 18 ay oluyor. 
  • Kuzu verimi ise 1.1’e erişiyor. 
  • Doğum oranı (doğuran koyun /koç altı koyun) yüzde 85.4’ü gösteriyor. 
  • Sütten kesime kadar yaşama gücü yüzde 89.3 oluyor. 
Karayaka Koyunları Verimi Nasıldır? 

Karayaka koçlarında boynuz bulunur mu?

Kalın ve spiral şeklinde kıvrımlı olan koç boynuzları, çoğunlukla her erkek karayakada görülüyor. Ancak nadiren boynuzsuz karayaka koçları bulunabiliyor.

Karayaka koyunu yapağısı nerede kullanılır?

Karayaka koyunlarının yapağısı öyle sık oluyor ki, yağmur suyunun deriye değmediği biliniyor. Kaba, uzun ve keçeleşme oranı düşük olan yapağının elastikiyeti ise yükseliyor. Bu nedenle bu yünler çoğunlukla yatak ve yorgan yapımında kullanılıyor.

Karayaka koyunu eti tüketilir mi?

Karayaka koyunu yaylalarda otladığı ve aromatik bitkilerle beslendiği için et kalitesi yüksek oluyor. Eti rahatlıkla tüketilebilen hayvanların eti, Osmanlı döneminde saray eti olarak anılıyor. Hatta meşhur Tokat kebabı karayaka kuzularından yapılıyor. Yağın dengeli yayıldığı etlerin kolesterol değeri ise düşük oluyor.

Karayaka koyunu nerenin?

Karayaka koyunları adını Tokat ilimizden alıyor. Erbaa ilçesinin Karayaka kasabasında yetiştirilmesi nedeniyle koyun türünün adı karayaka oluyor.

Karayaka Koyunu et verimi nasıldır?

Yaylada yetişen ve meralardan yararlanan karayaka koyunların et lezzeti oldukça iyi oluyor. Kaliteli et vermesi ve vücuduna yayılan yağ nedeniyle lezzet sunması hayvanların et için kullanımına neden oluyor. Karkas randımanı sıcak olarak %47.3’ü gösteriyor. Sıcak karkas ağırlığı kilogram olarak ise ortalama 18.7 kilograma denk geliyor. Karkasın et oranı %63.3’e rastlıyor.

Karayaka koyunu ikizlik oranı nasıldır?

Karayaka koyunlarda ikizlik oranı yüzde 4 civarında görülüyor. Fakat yapılan ıslah çalışmalarıyla bu oran %18 düzeyinde artırılabiliyor. Ayrıca sürülerde üçüz ve dördüz doğuma da nadiren rastlanıyor. Yapılan çalışmalar neticesinde üreme sorunu olan koyun sayısında da yıllar içinde azalma gerçekleşiyor.

Karayaka koyunları hangi ırk ile melezleniyor?

Karayaka koyunu ile sakız melezlemesi yapıldığı biliniyor. Hatta bu yolla Bafra koyunu elde ediliyor. Göğüs genişliği dışındaki birçok özellikte karayaka koyunlarının üstünlüğü bu koyunların genetiğine yansıyor. Yapağı uzunluğu ve inceliği karayakadan düşük olsa da elyaf mukavemeti daha yüksek görülüyor. İç Anadolu şartlarına uyum sağlayabilen Bafra koyunlarının yayılma alanının genişleyebileceği düşünülüyor.

Karayaka koyunu hangi ırka benziyor?

Karayaka koyun ırkı, Romanya, Macaristan gibi ülkelerde yetiştirilen Çakkel isimli ırka fiziksel benzerlik gösteriyor.

Karayaka koyunu nerede yetiştiriliyor?

Karadeniz Bölgesi’nin koşullarına uyumlu olan karayaka cinsi koyunlar, dağlık, ormanlık, nemli ve soğuk şartlarda yaşayabiliyor. Yaylalarda varlık gösteren hayvanlar, kış soğuklarında kıyıya indiriliyor.

share

Benzer Haberler

Karpuz Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
20.05.2021
Karpuz Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Karpuz yetiştiriciliği nasıl yapılır, karpuz nerede yetişir, nasıl yetiştirilir tüm detaylarıyla Tarfin Blog'ta. Hemen okuyabilirsiniz.

Devamını oku
Tarımda Biyogübre Trendi
05.09.2023
Tarımda Biyogübre Trendi

Biyoteknoloji ile geliştirilen biyogübre tarımda trend oluşturuyor. Biyogübre hakkında detaylı bilgiye yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Devamını oku
Dipkazan Nedir?
11.03.2024
Dipkazan Nedir?

Tarla işlemek için kullanılan dipkazan farklı çeşitleri ile çiftçilerin tercihi oluyor. Dipkazan nedir, nasıl kullanılır, çeşitleri nelerdir hemen öğrenin.

Devamını oku