Topraklarımızda yetiştirilen yağ bitkilerinden olan ayçiçeği, Türkiye’deki bitkisel yağ üretiminin yaklaşık %46’sını karşılıyor. Adeta bir görsel şölen sunan sapsarı tarlalar, bereketleriyle de çiftçilerimizin yüzünü güldürüyor.
Hem sıvı yağ hem de bitkisel margarin yapımında kullanılan ayçiçeğinin küspesi ise hayvan yemi ve yakacak olarak tercih edilebiliyor. Selüloz endüstrisinin ana maddelerinden olan ayçiçeğinin taneleri, çerez olarak tüketiliyor.
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Alışverişini hasada varan vadelerle Tarfin'den yap, uygun fiyata al, tasarrufun cebine kalsın!
Hemen uygulamayı indir, fiyatları karşılaştır.
Ayçiçeklerinin bazı türleri süs bitkisi ve kesme çiçek olarak değerlendirilirken kimi türler çerez, kimileri ise yağlık ayçiçeği yetiştiriciliği olarak adlandırılıyor. Tohumları çizgili, iri olan, kalın kabuklu ayçiçekleri, çerezlik olarak kategorize ediliyor. Yine bu tipte olan ancak iri olmayanlar, kuş yemi olarak sunuluyor.
Peki yağlık ayçiçeği ekimi nasıl yapılır? Yağlık ayçiçekleri ise siyah renkli, ince kabuklu olarak ayırt ediliyor. Yağlık ayçiçeği yetiştiriciliğinde taneleri yağ kadar protein değeriyle de sağlık vadediyor. Sapından tohumuna, tablasından yaprağına kadar her parçası değerlendirilen ayçiçeklerinin nasıl yetiştirileceğini merak ediyorsanız, yazımızı takip edebilirsiniz.
Ayçiçeği Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Ayçiçek yetiştiriciliği bolca emek gerektiriyor. Fazlaca gelişmiş yeşil kısma sahip olan ayçiçekleri, yetişme süresi boyunca topraktan oldukça fazla besin elementi alıyor. Bu nedenle ayçiçeği yetiştirenler her yıl aynı tarlaya üst üste ayçiçeği ekmeyi tercih etmiyor. Verimin düşmemesi için ayçiçekleri ekim nöbeti usulü ile tarlada yerini alıyor.
Ayçiçeği kuru koşullarda buğday, arpa, çavdar gibi bitkilerle değiştirilerek ekiliyor. Böylece verim daha yüksek olabiliyor. Toprak bakımından fazla seçici olmayan bitki, kumlu, killi gibi farklı topraklarda yetişebiliyor.
Ayçiçeğinin daha iyi yetişmesi için organik maddece zengin, alüvyal toprakların seçilmesi tavsiye ediliyor. Fazla taşlı, çok kumlu veya yüzlek topraklar ise ayçiçeği için uygun görülmüyor. pH değerinin 6.0 ile 7.2 arasında olması gerekiyor. Taban suyu yüksek ve drenaj sorunu olan topraklarda da maalesef ayçiçeği yetiştirilemiyor. Ayrıca ayçiçeği üretimi sırasında bitkiler, 2-4 mmhos/cm tuz konsantrasyonuna dayanabiliyor.
Ayçiçeği Tohumu Nasıl Ekilir?
Ayçiçek yetiştiriciliği yapanlar, topraktaki yabani otları yok ederek iyi bir tohum yatağı oluşturulması gerektiğini biliyor. Önceki mahsul kaldırıldıktan sonra (haziranda veya sonbaharda) uygun zaman kollanarak tarlaya giriliyor ve ortalama 20-25 cm derinliğinde tarla sürülüyor.
Nemli bir tohum yatağında daha iyi yetişen ayçiçekleri için ilkbaharda toprak, kazayağı ve tırmık ile 10-15 cm derinliğinde işleniyor. Ayçiçeği yetiştiriciliği püf noktaları arasında 4-5 yılda bir pulluk taban katmanının dip kazan çekilerek kırılması gerektiği hatırlatılıyor. Derinliğin 50-60 cm olması, sağlıklı ayçiçeği yetiştiriciliği için şart koşuluyor.
Eğer öncesinde tarlaya buğday ekildiyse, hasat sonrası derin sürüm yapılması, sağlıklı yetiştirme için özellikle tavsiye ediliyor. Toprağın, sonbaharda tekrar kültivatörle karıştırılması öneriliyor. Toprak kışı geçirdikten sonra kültivatörle 8-10 cm arasında işleniyor, gübre ve herbisit atılarak yeniden karıştırılıyor. Sürgü geçildikten sonra tarla sürüme hazır oluyor.
Pnömatik mibzerler ile dekara 500 gramdan fazla olmamak üzere tohum ekiliyor. Toprakta yeterince nem olmadığında, ekim öncesi gönen yapılıyor. Yeterince nem olduğunda tohumlar toprakta kolaylıkla serpilerek çıkıyor. Genellikle sulu şartlarda dekarda 5500-6000 bitki olacak şekilde ekim yapılıyor.
Ekinler arasında 70 cm mesafe yeterli görülüyor, bazı yörelerde 45 cm sıra arası mesafe seçiliyor. Sıra üzeri mesafe ise 24 ile 28 cm arasında oluyor. İdeal ekim derinliği tavlı toprakta 3-4 cm hesaplanıyor.
Türkiye’de en çok tercih edilen; Syngenta, Pioneer, LG gibi farklı ayçiçek tohum markalarının fiyatlarını Tarfin Mobil uygulamasından karşılaştırabilir, seçtiğiniz ödeme yöntemi ile bütçe planlamanızı yapmanız mümkün.
Ayçiçeği Tarımı Nerede Yapılabilir?
Dünyada en çok ayçiçeği üretimi yapan on ülke arasında yer alan Türkiye’de yaklaşık 60 türde ayçiçeği üretiliyor. Peki, Türkiye’de ayçiçeği en çok hangi bölgede yetiştirilir? Yağlık ayçiçeği tarımı Trakya’da ve Marmara bölgesinde yoğunlaşıyor. Çerezlik ayçiçeği yetiştirme konusunda ise İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde gerçekleştiriliyor. Konya yöresi ise hem yağlık hem de çerezlik ayçiçeği yetiştiriciliği yükselişiyle son yıllarda dikkat çekiyor.
Ayçiçeği üretimi yıllık 700-800 mm, yetiştirme evresinde ise 350-400 mm ortalama yağış alan alanlarda yapılabiliyor. Daha düşük yağış alan bölgelerde ise su desteği ile ayçiçeği yetiştiriciliği gerçekleştiriliyor.
Ayçiçeği üretimi tohumdan hasada kadar emek gerektiriyor. Tohumun çimlenebilmesi için toprağın sıcaklığının 8 ile 10 derece arasında olması gerekiyor. Yetişme evresinde ise toprak sıcaklığının 15-25 derecelerde olması bekleniyor. Ürünün 4 derecenin altındaki sıcaklıklardan özellikle olumsuz etkilendiğinin altı çiziliyor. Dayanıklı bir bitki olan ayçiçeği, yapraklandıktan sonra -5 dereceye kadar dayanabiliyor. Düşük sıcaklıklara karşı direnç, 6-8 yapraklı döneme kadar kademeli olarak azalarak sürüyor. Uyum kabiliyeti yüksek olduğu için çiftçilerimiz tarafından tercih edilen ürün, 21-24 derece hava sıcaklığında ideal yetiştirme koşullarına ulaşıyor.
Bölgenizdeki yetkili Tarfin Satış Noktaları’nı ve bulabileceğiniz marka, tohum cinslerini Tarfin Satış Noktaları adresinden inceleyebilirsiniz.
Ayçiçeği Üretimi Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?
Ayçiçeği üretimi yapılırken dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:
- Ayçiçeği üretimi sırasında farklı bölgelerde farklı ekim nöbetleri yapılıyor. Çukurova’da buğdayla ekim nöbetine sokulduğunda, verim düşüklüğüne neden olan kök çürüklüğü hastalığının etkili olmadığı ve buğday veriminde yüksek oranda artış olduğu belirtiliyor. Sulu koşullarda patates, soya, yerfıstığı ve mısır ile nöbetleşe ekilen ayçiçeğinden sonra dikilecek bitkiler için potaslı gübre kullanımı önem taşıyor.
- Ayçiçeği üretimi aşamaları içinde ilk sırada tohum seçimi bulunuyor. Tohum seçiminde uzmanlar uyarıyor, her yıl sertifikalı yeni tohumluk ayçiçeği üretimi gerekiyor. Tohumların temiz, çimlenme oranı ve çıkış gücü yüksek olması gerektiğinin altı çiziliyor.
- Verem otu çıkan tarlalarda verim düşüklüğü olmaması için parazite dayanıklı ayçiçeği tohumu kullanılması öneriliyor. Ayrıca İMİ grubu ayçiçeği ekimi ile kimyasal mücadele yapılması da tavsiye ediliyor.
- Köse hastalığına karşı hassas ve ilaçsız çeşit ekilecekse, hastalığa karşı tohum ilaçlaması yapılması öneriliyor.
- Geçen yıldan elde tohum kaldıysa bu tohumların kuru ve serin yerde muhafaza edilmesi gerekiyor. Ekim öncesinde 100 tohumun kağıt havluda ıslatılarak çimlenmesinin kontrol edilmesi, ekim işleminin boşa gitmemesi için önem taşıyor.
- Ayçiçeği ekim zamanlarına dikkat edilmesi gerekiyor. Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde Mart, Marmara, Orta Anadolu ve Karadeniz Bölgelerinde Nisan, Doğu Anadolu Bölgesinde Mayıs ayında ekim yapılıyor. Ekim zamanı yılın iklim koşullarına göre değişebiliyor.
- Kuru şartlarda ekim yapılacaksa, iklime bağlı olarak olabildiğince erken ekim yapılması öneriliyor. Erken ekim kış ve ilkbahardaki yağışlardan istifade edilmesini sağlıyor.
- Organik ayçiçeği üretimi yapıldığında, organik gübre ile gübrelenmiş toprak analizi büyütülen tohumların çok daha hızlı yetiştiği gözlemleniyor. Sürdürülebilir ayçiçek tarımı için topraktaki organik madde oranının korunması büyük önem taşıyor.
- Eğimli tarım arazilerinde eğime dik tarım yapılması öneriliyor.
- Sulama sırasında suyun kök derinliğine kadar ulaşıp ulaşmadığının demir bir çubukla kontrolü gerekiyor. Karık sulama suyun köke ulaşmasının sağlanması tavsiye ediliyor.
Ayçiçek üreticileri için bereket şimdi Tarfin’de. Tarfin Mobil’den fiyatları karşılaştırıp, alırken tasarruf edebilirsiniz. İster peşin ister vadeli tüm ihtiyaçlarınız için Tarfin Mobil’den kolay başvuru adımlarını tamamlayabilirsiniz.
