Tütün Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Patlıcangiller familyasına ait olan tütün, yaprakları sigara yapımında kullanılan, bir yıllık otsu bitki olarak tanınıyor. Yaz aylarında pembe çiçekler açan, boyu bir metre civarında olan kültür bitkileri, dik gövdeleri, tüylü ve yapışkan yapılarıyla kolaylıkla ayırt ediliyor. Sapsız veya kısa saplı yaprakları olan, büyük oval, tüylü ve özel kokulu olarak tarif edilen tütünler hakkında detaylı bilgiyi Tarfin Blog aracılığıyla alabilirsiniz. Tütün yetiştiriciliği hakkında çiftçilerimizin bilgi kaynağı olan Tarfin Blog, tarımsal alışverişlerde avantaj sağlayan Tarfin imzası taşıyor. Tarımsal ve hayvansal girdi fiyatlarının kolaylıkla karşılaştırılabildiği Tarfin Mobil uygulamasını hemen cep telefonunuza indirerek siz de Tarfin ile tanışabilirsiniz. Üstelik Tarfin aracılığıyla yapılan girdi alışverişlerini, peşin veya hasat vadeli ödeme imkanı da var. Siz de bugüne dek Tarfin avantajlarından faydalanan on binlerce çiftçimizden biri olmak için hemen Türkiye'nin dört bir yanında yer alan 900'ü aşkın Tarfin yetkili satış noktasına başvurabilirsiniz. 

Peki tütün yetiştiriciliği nasıl yapılır? Tüp şeklinde pembemsi çiçeklere sahip olan tütünlerin meyveleri uzun ve küçük tohumlu oluyor. Ekimi tohum yoluyla yapılarak, tütün yetiştiriciliği gerçekleştiriliyor. 

Tütün Ekimi Nasıl Yapılır?

Tütün ekeceğiniz toprağı, sonbaharda işlemeli ve ilkbaharda alanın hazır olmasını sağlamalısınız. Tohumu ekmeden önce suda ıslatmalısınız. İlkbaharda yastıklara ekilen tohumların güneşli bir alanda bulunması ve bu sırada sulama, ot mücadelesi ve gübreleme gibi bakımların aksatılmadan yapılması gerekiyor. Fide uzunluğu ortalama 6-8 cm olduğunda, tarladaki alanlara tütün fidelerini dikebilirsiniz.
 

Tütün fidesi için kullanılan üç tip yastıktan söz ediliyor: 

• Soğuk yastıklar: 0.7 ile 1.7 metre genişliğinde, 12 metre uzunlukta bir bölge sürülüyor. Kış boyunca kesekler parçalandıktan sonra ilkbaharda düzleniyor. Sonra, yastıktaki toprak 30 cm derinliğinde çıkarılarak bu kısma kum, yanmış gübre ve toprak karıştırılarak bastırılıyor. Ardından metrekareye ortalama 2-3 gram tohum atılıyor. Çimlenen tohumlara su verildikten sonra fideler oluşmaya başlıyor. Bu yastıkların korunması için çalılar ve bitki artıkları kullanılıyor. 
• Ilık yastıklar: Boyutları 1.2 x 12 m olan yastıklara tohum ekildikten sonra üzeri kamış veya sazlıklarla kapatılıyor. Düşük sıcaklıklara karşı daha korunaklı olan ılık yastıklarda, fidelik yeri bellenerek toprak dışarı atılıyor. Yastık kenarları 60-70 cm taşlarla yükseltildikten sonra alta 5 cm çakıl, 20 cm toprak, 5-10 cm kalınlığında harç konuluyor. Harç içinde ⅓ kum, ⅔ yanmış ahır gübresi yer alıyor. Sonra fideliğin üstü cam, hasır veya bezle kapanıyor, süzgeçlerle sulama gerçekleşiyor. 
• Sıcak yastıklar: İklimi çok sert olan bölgelerde sıcak yastıklar kullanılıyor. Ilık yastıklara benzeyen bu türde, fideliğin altına 10 cm kadar sönmemiş kireç tabakası ekleniyor. Böylelikle, yastığa su verince, kireç ısı yayıyor ve yastık kolaylıkla ısınıyor. Bu ısı, çimlenmeyi kolaylaştırıyor. 

Tütün Fideliklerinin Bakımı Nasıl Olmalı? 

Yastıklarda yetiştirilen tütün fideleri, farklı zamanlarda şaşırtılıyor. Tohumları ektikten sonra, üzerinde 0.5 cm kalınlığında koyun veya keçi gübresi serpmeli ve süzgeçle sulamalısınız. Sonra yastıkları örtü ile kapatmalısınız. Ayrıca, yastıklardaki ideal sıcaklığın 20-30 derece arasında olması gerekiyor. Fideliklerdeki, sıcaklığın 5 dereceden az, 38 dereceden fazla olmaması önem arz ediyor. Fideliklerin bakımı için sulamayı da ihmal etmemelisiniz. Ek olarak kılavuz atma, boğaz doldurma ve kapak atma yapmalısınız. 

Fidelerin sağlıklı gelişmesi için fidelik gübreleri ticari gübre çeşitleri ile zenginleştirmeli ve şerbet hazırlamalısınız. Şerbet için amonyum sülfat gübresi, süper fosfat gübresi, potasyum ve magnezyum sülfat karıştırmalısınız. Suda eritilen çözeltiden, metrekareye ortalama 10 litre vermek yeterli oluyor. Sonrasında hafifçe sulamalı ve fideleri havalandırmalısınız. Havalar ısındığında, fidelerin üstünü açmalı, geceleri donmamaları için kapatmaya özen göstermelisiniz. 

Tütün fideleri, 15-20 cm dolaylarına geldiğinde, gerekli elastikiyet kazanıldığında olgunlaşma tamamlanmış sayılıyor. Fidelik sulanarak fideleri sökebilir ve en iyilerini seçerek dikime geçebilirsiniz. 

Tütün Dikimi Nasıl Olmalı? 

Tütün dikimi genellikle, donlar geçtikten sonra yapılıyor. Ortalama 90 ile 120 gün arasında yetişen tütünlerin hasadı gerçekleştiriliyor. Üç kişilik ekipler tarafından yapılan tütün dikiminde; bir kişi fide taşınmasından, diğeri dikim yerini açmaktan, son kişi ise fideye su vermekten sorumlu oluyor. 

Şark tipi tütünde 40x15-20 cm sıra mesafesi korunarak dikim yapılıyor. Bu da dekara ortalama 15-20 bin fide dikilmesi anlamına geliyor. Büyük kıtalı sert tütünlerde ise 50x20 cm sıra mesafesi ile dekara ortalama 10.000 fide yerleştiriliyor. Bunun yanında, yabancı ve puroluk tütünler 100x60-80 cm sıra mesafesi istiyor. Bu de dekara ancak 1500-3000 adet fide dikilebileceğini gösteriyor. 

Tütün dikimi için plantuvar 6-10 cm derine batırılıp, fidenin boğazı sıkıştırılıyor. Can suyu ile işlem tamamlanıyor. Dikim sırasında tütün fidelerinin göbeğine toprak kaçırılmamasına dikkat etmek önem taşıyor. Ayrıca, tarlaların önceden sulanması gerekebiliyor. Bu bölgelerde, fidelerin işaret parmağı ile açılan çukurlara yerleştirilmesi dikim için yeterli oluyor. 

Tütün için Toprak Hazırlığı Nasıl Yapılır? 

Ön bitkinin tarladan kaldırılmasından sonra, toprak 10-15 cm derinlikte işleniyor. Kışa girmeden 20-25 cm derinlikte sürülüyor ve yabancı ot temizliği gerçekleştiriliyor. Eğer yabancı ot sorunu yoksa tarlanın kışa terk edilmesi yeterli oluyor. Tütün dikilecek tarla, bir ay kadar önce kazayağı ile 10 cm derinlikte işleniyor. Sürgü veya tırmık ile düzeltiliyor. Eğer sonrasında yabancı ot artışı olursa, işlemi tekrarlamak gerekiyor.