Ortak Tarım Politikası: 2023 - 2027

1 Ocak 2023 itibarıyla yürürlüğe giren ve 2027 yılına kadar güncelliğini koruyacak olan Ortak Tarım Politikası’nı Tarfin Blog’ta sizler için inceliyoruz. AB'nin tarım politikasını şekillendirmek ve tarım sektörünü sürdürülebilir bir şekilde yönetmek için tasarlanan planı genel hatlarıyla yazımızdan öğrenebilirsiniz. 

Tarfin tarımsal girdi alışverişlerinde de yanınızda! Siz de peşin veya hasat vadeli alışveriş seçenekleri sunan Tarfin ile girdilerinizi avantajlarla satın alabilirsiniz. Üstelik girdi fiyatlarını  anında Tarfin Mobil üzerinden incelemeniz de mümkün. Size en yakın Tarfin yetkili satış noktası aracılığıyla siparişinizi tamamlayabilir, avantajlı Tarfin çiftçileri arasında yerinizi alabilirsiniz.

Yazımızda bulabileceğiniz diğer başlıklar: 

• Ortak Tarım Politikası: 2023 - 2027 Hedefleri 
• Ortak Tarım Politikalarının Çevresel Yönü 
• Ortak Tarım Politikalarına Sosyal Bakış
• Çiftçi Dostu Ortak Tarım Politikası
• Ortak Tarım Politikaları Bütçe Desteği 

Ortak Tarım Politikası: 2023 - 2027 Hedefleri

2023-2027 dönemi Ortak Tarım Politikası hedefleri arasında çevresel sürdürülebilirlik, iklim değişikliği ile mücadele, yenilikçilik ve dijitalleşme yer alıyor. Bunun yanında tarımsal verimliliği, sürdürülebilirliği artırmaya yönelik hazırlanan politikalar, tarımda çalışanların adil yaşam standartlarına ulaşmasını, piyasanın istikrara kavuşmasını, gıda arzının garanti altına alınmasını ve tüketicinin makul fiyatlara gıda alabilmesini hedefliyor. (Kaynak)  Bu hedeflere ulaşmak amacıyla tarım uygulamalarının iyileştirilmesi, kaynakların daha etkili kullanılması ve çiftçilere destek sağlanması planlanıyor. 2023-2027 dönemi için belirlenen Ortak Tarım Politikası, AB'nin tarım sektörünü güçlendirmeyi, sürdürülebilirliği artırmayı ve çiftçilere adil bir gelir sağlamayı amaçlıyor. Bu sayede, tarımın hem ekonomik hem de çevresel açıdan daha sürdürülebilir hale gelmesine katkıda bulunuyor.

Ayrıca AB üyesi her ülke, ulusal bir strateji planı tasarlayarak ortak plana uyum sürecini şekillendiriyor. Ulusal ihtiyaçlar ve yetenekler kapsamında özelleştirilen bu plan sayesinde AB hedeflerine yaklaşmak çok daha kolay bir hal alıyor. 

Ortak Tarım Politikalarının Çevresel Yönü 

Ortak Tarım Politikaları’nın 2023 - 2027 arasındaki hedeflerinde sürdürülebilirlik vurgusu dikkat çekiyor. AB çevre ve İklim mevzuatlarıyla uyumlu olan politika kapsamında daha fazla “yeşil” hedef gözetiliyor. Bunun yanında Ortak Tarım Politikaları desteklerinden yararlanmak için önceki yıllara nazaran daha fazla şart var. Örneğin her çiftlikte, ekilebilir alanların minimum %3’ünün biyoçeşitliliğe destek için üretken olmayan ürünlere ayrılması gerekiyor. %7 hedefine ulaşmak için tasarlanan eko programlar sayesinde, çeşitli destekler alabilmenin de yolu açılıyor. Sulak alanların ve turbalıkların korunması yine plan kapsamında yer alıyor. 

Doğrudan ödemeler için bütçenin en az %25 kadarının çevre dostu ve iklim bilinci yüksek uygulamalara ayrılması da dikkate değer. Organik tarım gibi çevre dostu yaklaşımların öncelendiği desteklerde, hayvan refahını savunan çalışmalar destekleniyor. Fonların %35’ten fazlası ise biyolojik çeşitliliğin artırılması, çevrenin ve hayvanların korunmasına yönelik tedbirler için tahsis ediliyor. Bunun yanı sıra, meyve ve sebze sektöründeki operasyonel programlar %15 oranında bütçe içinde yer alıyor. Yine Ortak Tarım Politikası başlıklarından biri olan iklim, bütçede %40 pay sahibi. Avrupa Birliği bütçesinin %10’u biyolojik çeşitlilik hedeflerini kapsayarak planın çevresel yönünü destekliyor. 

Ortak Tarım Politikalarına Sosyal Bakış

Tarımın gelişmesinin anahtarı, kuşkusuz çiftçilerin refahı. Bu bakış açısıyla çiftçi dostu geliştirmeler ön gören Ortak Tarım Politikası, gelir desteğinin yeniden yapılandırılmasını esas alıyor. AB ülkeleri, küçük ve orta ölçekli çiftliklerin gelir ihtiyaçlarını karşılamaya destek olmak adına, doğrudan ödemelerin minimum %10 payını yeniden dağıtıcıya aktarıyor. Diğer taraftan yeni mevzuat gereği, aktif çiftçi tanımı hayatımıza giriyor. Bu bağlamda, sadece aktif olarak kategorize edilen çiftçiler, destek kapsamına girebiliyor. 

Ortak Tarım Politikası ödemesini almak da AB çalışma standartlarına uyum gerektiriyor. Çiftliklerdeki çalışma koşullarının iyileştirilmesini hedef alan bu karar, ödeme için iyileştirmeyi şart haline getirerek çiftçiyi değişime teşvik ediyor. Genç çiftçileri de destekleyen yeni çalışmalara göre, doğrudan ödeme bütçesinin en az %3’ünün genç çiftçilere gelir veya yatırım desteği olarak dağıtılması zorunlu. Diğer taraftan cinsiyet eşitliği ve kadınların tarıma katılımı arzusuyla, cinsiyet dengesinin iyileştirilmesi de isteniyor. 

Çiftçi Dostu Ortak Tarım Politikası

2023 ve 2027 yılları arasında geçerlilikte olacak Ortak Tarım Politikası metninde çiftçilerin tarım tedarik zincirindeki konumunu kuvvetlendirecek noktalar da var. Tarım sektöründe rekabet gücünü artıracak bu adımlar, çiftçilerin birlikte çalışmasını ve pazarda karşı güç oluşturmasını mümkün kılıyor. Benzer şekilde üretimin pazarla uyumlu hale getirilmesi için çalışmalar ve gelecek krizlerle başa çıkabilmek adına rezerv (yıllık 450 milyon Euro) yine plan kapsamında bulunuyor. Şarap sektörüne verilen desteğin arttırıldığının altını çizebiliriz. 

Ortak Tarım Politikaları Bütçe Desteği 

Uzun vadeli bütçe planlaması ile hayata geçirilen Ortak Tarım Politikaları için 2021-2027 döneminde 387 milyar Euro fon tahsis ediliyor. 291.1 milyar için Euro Avrupa tarımsal garanti fonu, 95.5 milyar Euro için Avrupa tarımsal kalkınma fonu kaynaklık ediyor. Bütçe kapsamında Next Generation EU’den, European Green Deal ve dijital geçiş hedeflerine ulaşmak için gerekli yapısal değişiklikleri desteklemek üzere 8 milyar Euro ayrılıyor. Avrupa Birliği ülkeleri, kendi sektörlerini daha iyi adapte edebilmek için Ortak Tarım Politikası tahsisatlarının %25’ini gelir desteği ve kırsal kalkınma planları arasında transfer edebiliyor. Bunun yanında ülkenin özel ihtiyaçları, ortalama altında bulunan özellikleri konusunda ek destekler oluşturabiliyor. (Kaynak) Avrupa  Birliği bünyesindeki komisyon, tarımda değişimi teşvik etmek için yapılacak araştırmalara yönelik Horizon Europe programından 10 milyar Euro ayırmayı teklif ediyor. 
 

Ortak Tarım Politikalarının geniş çaplı hedefleri için performans değerlendirmelerinin yapılması ve stratejilerin güçlendirilmesi de önemli bir adım. 2023 yılının Aralık ayında Avrupa Komisyonu Yeşil Anlaşma olarak anabileceğimiz European Green Deal hedeflerini gözden geçiriyor. Ortak çaba ve stratejilerin raporlandığı bu tarihten itibaren 2024 yılında AB ülkelerinin yıllık raporlar sunması ve yıllık değerlendirme toplantılarının yapılması bekleniyor. 2025 yılında yapılacak performans değerlendirmelerinin ardından AB ülkelerinden gerekirse eylem planları yapılması olasılığı değerlendiriliyor. Ara değerlendirmenin yapılacağı 2026 yılının ardından 2027’de politikaların gözden geçirilmesi ile sonuç raporlaması yapılacağı biliniyor. 

Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası’na, Avrupa Birliği ülkelerinin tarımsal istatistiklerine dair daha detaylı bilgi için komisyon raporlarına başvurabilirsiniz.